Obraz z mikroskopu elektronowego wirusa wścieklizny
Wirus wścieklizny – wirus z rodzaju Lyssavirus, wywołujący wściekliznę. Jego ogólne właściwości morfologiczne są typowe dla wirusów z tej rodziny. Średnica wirionu wynosi 75-80 nm, długość w zależności od zjadliwości szczepu od 120 do 300 nm. Jest oporny na działanie wielu czynników fizycznych i chemicznych; ginie po 5 dniach w temp. 37 °C; jest oporny na procesy gnilne. Jest wrażliwy na formalinę, fenol, etanol, mydła i detergenty. Wirus wścieklizny można namnażać, zakażając zwierzęta laboratoryjne, zarodki kurze i kacze, hodowle komórkowe. Po wielokrotnych pasażach (ponad 180) uzyskuje się wirus ustalony (ang. fixed), pozbawiony zjadliwości dla psów i człowieka. Wirus wykazuje właściwości neurotropowe. Glikoproteina osłonki wirusa ma zdolność blokowania receptorów acetylocholinowych komórek nerwowych. Na zakażenie wrażliwi są ludzie i wszystkie ssaki, a także ptaki. Rezerwuarem wirusa są wolno żyjące zwierzęta, głównie lisy, skunksy (Ameryka Północna) i nietoperze[5].
Działanie
Po ukąszeniu człowieka przez zwierzę wirus dostaje się do mózgu, gdzie wywołuje śmiertelne zmiany w ważnych ośrodkach życiowych. W zakażonych komórkach nerwowych pojawiają się wtręty cytoplazmatyczne, których mikroskopowe wykazanie stanowi podstawę rozpoznania wirusa. Lek na wściekliznę nie jest znany[6]. Po ukąszeniu przez potencjalnie zarażone zwierzę należy jak najszybciej się zaszczepić, ponieważ po wystąpieniu objawów choroba niemal nieuchronnie prowadzi do śmierci. Wg danych z 2014 r., corocznie na wściekliznę umiera ok. 60 tys. osób[7]. Odnotowano dotychczas zaledwie kilka przypadków wyleczenia (zobacz: Protokół Milwaukee)[8][9][10][11].
↑A.A.AramburoA.A. i inni, Failure of the Milwaukee Protocol in a Child With Rabies, „Clinical Infectious Diseases”, 53 (6), 2011, s. 572–574, DOI: 10.1093/cid/cir483, PMID: 21865193 [dostęp 2023-10-19](ang.).
