Wieliszew (gromada)

Wieliszew

gromada
1954–1959
Państwo	Polska
Województwo	warszawskie
Powiat	nowodworski
Data powstania	5 października 1954
Data likwidacji	31 grudnia 1959
Siedziba	Wieliszew
Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw 3
Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954) 17
brak współrzędnych

Wieliszew – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954^[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973^[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972^[3][4].

Gromadę Wieliszew z siedzibą GRN w Wieliszewie utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski^[3] – w powiecie nowodworskim w woj. warszawskim, na mocy uchwały nr VI/10/9/54 WRN w Warszawie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad^[5] Wieliszew i Komornica ze zniesionej gminy Skrzeszew oraz obszar dotychczasowej gromady Zegrze ze zniesionej gminy Nieporęt w tymże powiecie^[6]. Dla gromady ustalono 17 członków gromadzkiej rady narodowej^[7].

31 grudnia 1959 z gromady Wieliszew wyłączono wieś Komornica, włączając ją do gromady Skrzeszew w tymże powiecie^[8], po czym gromadę Wieliszew zniesiono a jej (pozostały) obszar włączono do gromady Nieporęt tamże^[9].

Na okres 34 lat Wieliszew utracił funkcje administracyjne. Powrócił do nich dopiero 1 stycznia 1994 kiedy to stał się siedzibą (reaktywowanej w 1973 roku^[10]) gminy Skrzeszew^[11]. Dwa lata później, 1 stycznia 1996 zmieniono nazwę gminy Skrzeszew na gmina Wieliszew^[12] (jednostka o nazwie gmina Wieliszew istniała również przejściowo w drugiej połowie XIX wieku^[13]).

Przypisy

1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
3. Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956. Brak numerów stron w książce
4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959. Brak numerów stron w książce
5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
6. Uchwała Nr VI/10/9/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu nowodworskiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-0/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 29 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 67)
7. Uchwała Nr XLVIII/134 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Nowym Dworze z dnia 2 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 7 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 48)
8. Uchwała Nr IV-9/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 18 września 1959 r. w sprawie zmian granic niektórych gromad i przeniesienia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 15 grudnia 1959 r., Nr. 12, Poz. 438)
9. Uchwała Nr IV-10/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 18 września 1959 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 15 grudnia 1959 r., Nr. 12, Poz. 439)
10. Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim
11. Dz.U. z 1993 r. nr 123, poz. 554
12. Dz.U. z 1995 r. nr 153, poz. 778
13. Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219)