Wełtyń (jezioro)

Wełtyń^[1]

Jezioro Wełtyńskie^[2]

Położenie
Państwo	Polska
Miejscowości nadbrzeżne	Wełtyń
Region	Równina Wełtyńska[3]
Wysokość lustra	26,6[4] m n.p.m.
Morfometria
Powierzchnia	310,1 ha[4]
Wymiary • max długość • max szerokość	3700 m[4] 1680 m[4]
Głębokość • średnia • maksymalna	4,5[4] m 11,6[4] m
Długość linii brzegowej	13795 m[4]
Objętość	13 971,3 tys. m³[4]
Hydrologia
Klasa czystości wody	II (2002)[5]
Rzeki wypływające	Omulna
Rodzaj jeziora	rynnowe
Położenie na mapie gminy Gryfino Wełtyń[1]
Położenie na mapie Polski Wełtyń[1]
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Wełtyń[1]
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego Wełtyń[1]
53°14′27″N 14°34′46″E

Wełtyń (do 1945 r. niem. Woltinsee) – jezioro położone wśród wzgórz morenowych w rozległej rynnie polodowcowej, w zachodniej części Pobrzeża Szczecińskiego na Równinie Wełtyńskiej na południe od wsi Wełtyń.

Z Jeziora Wełtyńskiego wypływa Struga Wełtyńska, uchodzą do niego liczne małe cieki i rowy melioracyjne oraz wody podziemne. Zbiornik charakteryzuje się urozmaiconą linią brzegową i zmiennym dnem. Dno jeziora jest piaszczyste, jedynie w zatokach pokrywa je warstwa mułu, obfituje w liczne zmiany głębokości.

Na jeziorze znajdują się trzy duże wyspy: Koźla, Dzicza i Ptasia, które zajmują łącznie 32 ha i są porośnięte łąkami i lasami^[6].

Zachodni brzeg spełnia funkcje rekreacyjne, mieszczą się tam ośrodki wypoczynkowe, pola namiotowe i gospodarstwa agroturystyczne. W południowej części, w pobliżu wsi Wirów brzeg tworzy szeroką piaszczystą plażę, a miejsce kąpieli otoczone jest pomostem. Jest tu nawet brodzik dla najmłodszych. Za pomostem koniec kąpieliska wyznaczają czerwone boje. Teren rekreacyjny otoczony jest domkami letniskowymi, drzewami i małą, trawiastą polaną. Na terenie kąpieliska jest plac zabaw i boisko do plażowej siatkówki. W Wełtyniu również znajduje się niestrzeżona plaża, kąpielisko otoczone jest lasem i domkami letniskowymi^[7]. Wschodni brzeg jest podmokły, jest tam rezerwat faunistyczno-florystyczny Łąki Storczykowe ze stanowiskami storczyków i miejscami występowania chronionych gatunków zwierząt.

Od strony zachodniej jeziora przebiega Szlak Czepiński, a od wschodu Szlak Równiny Wełtyńskiej i Pojezierza Myśliborskiego

Jezioro Wełtyńskie jest akwenem wędkarskim, który okoliczne związki wędkarskie zarybiają szczupakiem, linem i karpiem.^{[potrzebny przypis]}

Na jeziorze jest prowadzona gospodarka rybacka, Wełtyń należy do jezior typu leszczowego. Jest to największy zbiornik wodny Gminy Gryfino^[6].

Latem nad jeziorem odbywał się Gryfiński Festiwal Rowerowy "Komandor Cool Bike Jazz Bike".

W 1995 roku dokonano badań czystości wody Wełtynia, gdzie oceniono stan wód na II klasę. Stwierdzono także III kategorię podatności na biodegradację^[8].

Na wodach Jeziora Wełtyńskiego obowiązuje zakaz używania jednostek pływających napędzanych silnikami spalinowymi oraz skuterów wodnych^[9]. Wyjątkiem są szalupy pływające na wyspy Koźlą oraz Dziczą z przystani w Wełtyniu.

Zobacz też

• Wełtyń
• Jezioro Wirowskie

Przypisy

1. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 369, ISBN 83-239-9607-5 .
2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 144928.
3. AndrzejA. Richling AndrzejA. i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski : praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 107-108, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2023-03-30] .
4. JerzyJ. Jańczak JerzyJ. (red.), Atlas jezior Polski, t. I, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 92-93, ISBN 83-86001-29-1 .
5. Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 189. ISBN 83-232-1732-7.
6. Wrota Gryfina, przewodnik UMiG Gryfino
7. Starostwo Powiatowe w Gryfinie, Jezioro Wełtyńskie [online], www.gryfino.powiat.pl [dostęp 2023-06-03] .
8. IV.3. Jeziora. W: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w roku 2001. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, 2003-01-18, s. 107.
9. Uchwała Nr XLV/401/2010 Rady Powiatu w Gryfinie z dnia 29 października 2010 r. ws. wprowadzenia zakazu używania jednostek pływających napędzanych silnikami spalinowymi (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2010 r., Nr 130, poz. 2619)