Wacław Żejma

Wacław Żejma
Ilustracja
komandor komandor
Data i miejsce urodzenia

9 kwietnia 1887
Radom

Data i miejsce śmierci

22 października 1949
Londyn

Przebieg służby
Siły zbrojne

 Marynarka Wojenna (II RP)
Polska Marynarka Wojenna

Jednostki

Flotylla Wojenna Pińska,
Kierownictwo Marynarki Wojennej

Stanowiska

szef Służby Technicznej KMW

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Wacław Bolesław Żejma, także Zejma[1] (ur. 9 kwietnia 1887 w Radomiu, zm. 22 października 1949 w Londynie) – polski inżynier, komandor Marynarki Wojennej.

Życiorys

Urodził się 9 kwietnia 1887 w Radomiu, w rodzinie Tadeusza (1857–1910) i Julii z Błędowskich. Miał siostrę Irenę Ludwikę po mężu Grabowską (1894–1939)[2]. Ukończył studia z tytułem inżyniera.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Marynarki Wojennej Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia komandora porucznika w Korpusie Technicznym ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[3][4]. W 1923 służył w Dowództwie Flotylli Wojennej Pińskiej[5][6]. W późniejszych latach 20. oraz 30 służył w Służbie Technicznej Kierownictwie Marynarki Wojennej[7][8]. Został awansowany do stopnia komandora ze starszeństwem z 1 stycznia 1932[8]. W 1932 był p.o. zastępcy szefa KMW oraz szefem Służby Technicznej KMW[9][10].

Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został zatrzymany przez sowietów i wraz z grupą polskich oficerów został przewieziony do Równego[11]. Był osadzony w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940, gdy większość polskich jeńców stała się ofiarami zbrodni katyńskiej, nie został skierowany do miejsca kaźni (łącznie trzech oficerów z obozu kozielskiego uniknęło tego losu, także kmdr Stanisław Dzienisiewicz i kom. por. Julian Ginsbert)[12]. Wówczas z garstką ocalonych został przewieziony do obozu w Pawliszczew Borze, a następnie do obozu jenieckiego NKWD w Griazowcu[13][14]. Na mocy układu Sikorski-Majski z 30 lipca 1941 odzyskał wolność, po czym wstąpił do formowanej w Tockoje i Buzułuku Armii Polskiej w ZSRR gen. Władysława Andersa. Drogą przez Murmańsk dotarł do Wielkiej Brytanii[15]. Stamtąd razem z kmdr. Stanisławem Dzienisiewiczem został przewieziony do Murmańska, gdzie 20 stycznia 1942 zaokrętował się na brytyjski krążownik HMS Trinidad, po czym dotarł do Wielkiej Brytanii w lutym 1942[15].

Od 1923 był mężem Heleny z Kowalskich (1891–1988)[16]. Mieli dwóch synów: Wacława (1924–1997) i Wojciecha Romana (1926–1991)[2].

Zmarł 22 października 1949 w Londynie i został pochowany na cmentarzu East Sheen w Middlesex[16].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. W ewidencji wojskowej 1923, 1924, 1928 nazwisko zapisano w formie Zejma. W Roczniku Oficerskim podano formę Żejma, która ponadto została podana w innych publikacjach.
  2. a b Wacław Bolesław Żejma [online], geni_family_tree [dostęp 2022-06-04] (pol.).
  3. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1447.
  4. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1316.
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1441.
  6. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1309.
  7. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 852.
  8. a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 891.
  9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 401.
  10. Dariusz Nawrot. Zbrodnia katyńska w dziejach Polskiej Marynarki Wojennej. „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”. 1 (180), s. 140, 2010. Akademia Marynarki Wojennej. 
  11. Dariusz Nawrot. Zbrodnia katyńska w dziejach Polskiej Marynarki Wojennej. „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”. 1 (180), s. 140-141, 2010. Akademia Marynarki Wojennej. 
  12. Dariusz Nawrot. Zbrodnia katyńska w dziejach Polskiej Marynarki Wojennej. „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”. 1 (180), s. 150, 154, 2010. Akademia Marynarki Wojennej. 
  13. Jerzy Turski: Lista jeńców z obozu w Griazowcu. W: Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 78. ISBN 83-85015-66-3.
  14. Lista jeńców Kampanii Wrześniowej 1939, umieszczonych w obozie w Griazowcu. raportnowaka.pl. s. 38. [dostęp 2015-11-20].
  15. a b Dariusz Nawrot. Zbrodnia katyńska w dziejach Polskiej Marynarki Wojennej. „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”. 1 (180), s. 154, 2010. Akademia Marynarki Wojennej. 
  16. a b Wacław Bolesław Żejma. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-04-20].
  17. M.P. z 1928 r. nr 178, poz. 386 „za zasługi na polu organizacjj, administracji i nauki w dziale technicznym marynarki wojennej”.

Bibliografia