Ulica Solec w Warszawie

Ulica Solec w Warszawie

Powiśle, Solec, Ujazdów
Ulica Solec przy ul. Ludnej, widok w kierunku wiaduktu kolei średnicowej
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Przebieg
0m ↑ ul. Czerniakowska, ul. Łazienkowska → 320m Trasa Łazienkowska 530m ul. Górnośląska 670m ul. Zagórna 1100m ul. Wilanowska 1100m ul. Wioślarska (dalszy ciąg Wisłostrady) 1280m rynek Solecki 1300m ul. Przystaniowa 1400m ul. Ludna 1565m al. Płomyczek 1720m al. 3 Maja 1720m most Poniatowskiego 1740m al. 3 Maja 1940m linia kolejowa 1 448 (wiadukt kolei średnicowej) 1960m pl. Z. Wóycickiej: ul. Czerwonego Krzyża →, ↙ ul. Dobra, ul. S. Jaracza → 2310m ul. Tamka
Położenie na mapie Warszawy Ulica Solec w Warszawie
Położenie na mapie Polski Ulica Solec w Warszawie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ulica Solec w Warszawie
52°14′03,0″N 21°02′02,0″E

Ulica Solec przed I wojną światową, po lewej widoczny kościół Świętej Trójcy

Ulica przy ulicy Czerwonego Krzyża i placem Zofii Wóycickiej

Ulica między rynkiem Soleckim i ulicą Ludną

Południowa część ulicy, fragment Wisłostrady

Ulica Solec – ulica na warszawskim Powiślu.

Ulica składa się z dwóch odcinków. Jeden z nich jest częścią Wisłostrady i biegnie od skrzyżowania z ul. Łazienkowską do ul. Wilanowskiej. Drugi zaczyna się na rynku Soleckim, przecina ulicę Ludną, al. 3 Maja i ulicę Czerwonego Krzyża, kończąc bieg przy ulicy Tamka.

Pochodzenie nazwy

W tym miejscu istniała wieś Solec, znana z handlu solą. Już w XII w., a może nawet w XI w. istniała tu przystań i komora^[1].

Domy wsi Solec znajdowały się wzdłuż drogi łączącej przystań z wąwozem Tamki prowadzącym do starej Warszawy. Nazwa ulicy powiela nazwę wsi^[2].

Historia

Wieś Solec w XIII–XV wieku zmieniała swe położenie w związku ze zmianami położenia koryta Wisły. Była często nawiedzana przez powodzie, np. w 1493, gdy została całkowicie zniszczona.

Po zniszczeniach w wyniku wojny polsko-szwedzkiej, w 1656 na Solcu pozostały jedynie 24 domy. Obok domów znajdowały się tu magazyny, składy solne. W latach 1688–1722 wybudowano tu mały kościół i klasztor trynitarzy. Obecnie jest to kościół Świętej Trójcy.

Pod koniec lat 20. nad ulicą zbudowano wiadukt kolei średnicowej zaprojektowany przez Pawła Wędziagolskiego^[3].

6 kwietnia 1944 Niemcy otoczyli kamienicę nr 103, w którym mieściła się tajna Wytwórnia Materiałów Wybuchowych „Kinga” Wydziału Saperów Komendy Głównej AK^[4]. Po zniszczeniu dokumentacji część załogi wytwórni popełniła samobójstwo, a czworo Polaków zostało aresztowanych^[4]. W latach 50. na ślepej ścianie kamienicy umieszczono tablicę upamiętniającą to wydarzenie, która po rozbiórce budynku (1974) została ustawiona jako wolno stojąca przy chodniku^[5].

W czasie powstania warszawskiego we wrześniu 1944 ulica była świadkiem ciężkich walk oddziałów powstańczych oraz żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego walczących na przyczółku czerniakowskim. Nieistniejące budynki przy Solcu 53 i ul. Wilanowskiej 1 były dwoma ostatnimi budynkami bronionymi przez oddziały polskie w tej dzielnicy^[6]. W budynku przy ulicy Solec 41 mieścił się polowy szpital powstańczy, który mimo obecności w nim rannych został podpalony przez Niemców^[7].

W 1946 pod wiaduktem mostu Poniatowskiego oddano do użytku prowizoryczną zajezdnię tramwajową „Solec”^[8]. Została ona zlikwidowana w 1961 w związku w usunięciem torów tramwajowych znajdujących się na ulicy^[9].

Ważniejsze obiekty

• Port Czerniakowski
• Budynek dawnego Klubu Sportowego Pracowników Miejskich „Syrena”, obecnie siedziba bosmanatu Portu Czerniakowskiego (nr 8)
• Hotele Ibis Budget i Ibis Styles Warszawa Centrum (ul. Zagórna 1 i 1a)
• Pałac Symonowiczów (obecnie przedszkole nr 122, nr 37)
• Płyta Desantu Czerniakowskiego
• Park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego
• Pomnik Chwała Saperom
• Kościół św. Trójcy
• Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera (nr 18/20)
• Dawna rzeźnia miejska, obecnie Muzeum Azji i Pacyfiku (nr 24)
• Posąg św. Kingi (róg ul. Ludnej)^[10]
• Dom Pomocy Społecznej im. Świętego Franciszka Salezego (nr 36a)
• Tablica Tchorka umieszczona na zachowanym fragmencie muru^[11] upamiętniająca publiczną egzekucję kilkudziesięciu więźniów Pawiaka w listopadzie 1943 (nr 63)
• Szpital na Solcu (dawny Szpital Śródmiejski, nr 93)
• Kamienica, nr 103, w oficynie były biura Polskich Pracowni Konserwacji Zabytków
• Tablica upamiętniająca ofiary likwidacji Wytwórni Materiałów Wybuchowych „Kinga” (między nr 103 a 109).

Zobacz też

• Solec (jurydyka)
• Pacyfikacja Czerniakowa

Inne informacje

• W 1929 przy ulicy Solec 8 (u wylotu ulicy Zagórnej), na terenie Klubu Sportowego Pracowników Miejskich „Syrena”, ustawiono staromiejski pomnik Syreny^[12].
• Do kwietnia 2010 pod numerem 63b działał sklep spożywczy, w którym w filmie Stanisława Barei Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz wywieszano na tablicy fotografie nieobsługiwanych przez sklep klientów^[13]. Budynek sklepu został zburzony^[14].

Przypisy

1. Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 199.
2. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 181. ISBN 978-83-62189-08-3.
3. Andrzej K. Olszewski: Architektura Warszawy (1919–1939) [w:] Warszawa II Rzeczypospolitej. Tom I. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 1968, s. 296.
4. Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 660. ISBN 978-83-240-1057-8.
5. Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 277–278. ISBN 83-912463-4-5.
6. Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie 1944. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1969, s. 475.
7. Zeznanie Małgorzaty Janiny Damięckiej o zbrodniach popełnionych przez Niemców na Czerniakowie. W: Ludność cywilna w powstaniu warszawskim. T. 1, cz. 1 Pamiętniki, relacje, zeznania). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1974, s. 543–547.
8. Warszawskie tramwaje elektryczne. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1998, s. 189. ISBN 83-907574-00.
9. Warszawskie tramwaje elektryczne. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1998, s. 216. ISBN 83-907574-00.
10. Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 14. ISBN 83-7031-445-7.
11. Zygmunt Stępiński: Gawędy warszawskiego architekta. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 130. ISBN 83-03-00447-6.
12. Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 53. ISBN 83-7005-211-8.
13. Ewa Zwierzchowska: Pan tu nie stał. Życie Warszawy, 2009-09-27. [dostęp 2010-03-21]. (pol.).
14. Rafał Dajbor. Po Powiślu szlakiem Stanisława Barei. „Na Powiślu. Kwartalnik Towarzystwa Przyjaciół Warszawy Oddziału Powiśle”. 23, s. 9, czerwiec 2012. 

Linki zewnętrzne

• Opis ulicy Solec w portalu mojepowisle.com