Ulica Mikołajska – ulica w Krakowie na Starym Mieście biegnąca z Małego Rynku, do skrzyżowania z ul. Westerplatte, gdzie jej przedłużeniem jest ul. M. Kopernika.
Historia
Wytyczona została w okresie lokacji Krakowa w 1257 r[2]. Stanowiła wówczas drogę wylotową z miasta na szlak prowadzący na wschód, w kierunku Rusi. Jej nazwa pochodzi od kościoła św. Mikołaja położonej przy tym szlaku, na Wesołej; początkowo nazywano ją Rzeźniczą, co wiązało się z faktem, że za murami miejskimi w okolicy Bramy Rzeźniczej funkcjonowały jatki.
Początkowo najprawdopodobniej ulica była całkiem prosta i prowadziła z narożnika Rynku Głównego wprost do Bramy Rzeźniczej, której relikty są zachowane w murach klasztoru na Gródku. Zniekształcenie jej biegu (odchylona na północ łukiem od skrzyżowania z obecną ul. św. Krzyża do wybudowanej wówczas nowej Bramy Mikołajskiej) nastąpiło w związku z budową tzw. Gródka przy Bramie Rzeźniczej (w zależności od genezy Gródka nastąpiło to bądź w końcu XIII w. lub na przełomie XIII i XIV w. – jeśli Gródek zbudowali wójtowie krakowscy, bądź po buncie wójta Alberta, który miał miejsce w 1312 r., jeśli zbudował go Władysław Łokietek).
Budynki
Kamienica nr 2
Kamienica na rogu ul. Mikołajskiej 2 i ul. Szpitalnej 1 nazwana jest Kamienicą Lamellowską od jej XVIII-wiecznych właścicieli.
Kamienica nr 5
Kamienica „Pod Zegarem” („Biesiadeckich”), dom ten posiada portal ozdobiony witrażem oraz figurą Matki Boskiej. Obecnie jest to dom prywatny.
Kamienica nr 10
Znana jako Kamienica Celestowska.
Kamienica nr 13-15
Secesyjny budynek powstał w latach 1906-1907 według projektu Rajmunda Meusa, ozdobiony motywem liści i owoców kasztanowca (częsty motyw krakowskiej secesji). W latach 1880–1907 działała w tym miejscu Drukarnia Związkowa. Po remoncie zakończonym w 2012 roku, znajdują się w niej biura i apartamenty.
Kamienica nr 14
Wybudowana w 1605 roku. Posiada charakterystyczne wąskie, wysokie okna.
Kamienica nr 16
Postawiona w XIV wieku kamienica „Pod Trzema Lipami”. przebudowana w XV w. W pierwszej połowie XIX w. fasada budynku uzyskała swój teraźniejszy, klasyczny wygląd oraz godło.
Kamienica nr 18
Kamienica, w której zobaczyć można Muzeum i Archiwum bł. Marii Angeli Truszkowskiej – założycielki zgromadzenia Sióstr Felicjanek.
Kamienica nr 21
Pod tym numerem znajduje się barokowy kościół NMP Śnieżnej oraz klasztor Dominikanek.
-
Część zachodnia, od ul. św. Krzyża do Małego Rynku.
-
Część wschodnia, widok od ul. św. Krzyża w stronę
Plant
-
ul. Mikołajska 2
Kamienica Lamellich
-
ul. Mikołajska 4
Kamienica Śliwińskich
-
ul. Mikołajska 5 (ul. św. Krzyża 6)
Kamienica Pod Zegarem
-
ul. Mikołajska 7
Kamienica (połowa XIV wieku)
-
ul. Mikołajska 9
Kamienica (połowa XIV wieku)
-
ul. Mikołajska 13–15
Dawna Drukarnia Związkowa
-
ul. Mikołajska 14
Kamienica Szpitala św. Ducha
-
ul. Mikołajska 16
Kamienica Pod Trzema Lipami
-
ul. Mikołajska 18
Dom zakonny Zgromadzenia Sióstr Felicjanek
-
ul. Mikołajska 20–22
Zabytkowa kamienica
-
ul. Mikołajska 21
Kościół i klasztor ss. dominikanek, Na Gródku
-
ul. Mikołajska 24
Zabytkowa kamienica
-
ul. Mikołajska 26
Zabytkowa kamienica
-
ul. Mikołajska 28
Zabytkowa kamienica,
Hotel Wit Stwosz
-
ul. Mikołajska 30
Zabytkowa kamienica
-
ul. Mikołajska 32 (ul. św. Tomasza 43)
Gmach d. Giełdy Towarowo-Pieniężnej, obecnie
Akademia Muzyczna
Szlaki turystyczne
Przez ulicę przebiega trasa Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca.
Przypisy
Bibliografia
- Mikołajska, ulica. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 617. ISBN 83-01-13325-2.