Ulica Jateczna w Lublinie

Burzenie dzielnicy żydowskiej w Lublinie przez hitlerowców w latach 1942–1943. Na pierwszym planie resztki bimy w sali modlitewnej przy ul. Jatecznej, w głębi bóżnica Maharszala

Ulica Jateczna w Lublinie – wytyczona w XVI wieku, a zniszczona przez nazistów w czasie II wojny światowej jedna z głównych ulic lubelskiej dzielnicy żydowskiej. Miała układ równoleżnikowy. Od zachodu dochodziła do ul. Szerokiej, a po stronie wschodniej dochodziła do drewnianego mostku na Czechówce^[1].

Teren ulicy Jatecznej kupił Izaak Maj od wojewody lubelskiego Andrzeja Tęczyńskiego^[2]. W 1567 zbudowano tam pierwszą jesziwę w Lublinie (której kontynuatorką była XX-wieczna Jeszywas Chachmej Lublin) oraz synagogę Maharszala (zwaną Wielką). Przy Wielkiej Synagodze powstał kompleks synagogalny (synagoga Maharama, synagoga Szywe Kryjem i Talmud Tora)^[3]. Tam też zbierał się Sejm Czterech Ziem^[4]. Później przy Jatecznej powstawały jatki, w których dokonywano szechity^[3]. Budynki te dwukrotnie strawiły pożary: w 1656^[5] oraz w 1856^[6].

Pierwotnie, w Polsce przedrozbiorowej, przy tej ulicy mieszkali najbogatsi Żydzi lubelscy. Później (w XIX w.) jej ranga spadła. Zaczęto tam sprzedawać alkohol dla uboższej klienteli. Ulica zachowała jednak funkcję religijnego centrum dzielnicy żydowskiej^[3].

Po II wojnie światowej jedynym śladem Jatecznej jest tablica pamiątkowa umieszczona przy ruinach tzw. baszty żydowskiej po północnej stronie Wzgórza Zamkowego^[4].

Przypisy

1. Bałaban 1991 ↓, s. 116.
2. Bałaban 1991 ↓, s. 112.
3. RobertR. Kuwałek RobertR., Lublin – ulica Jateczna (nie istnieje) [online], teatrnn.pl [dostęp 2016-09-03] .
4. GrzegorzG. Paluch GrzegorzG., Cienie nieistniejącego miasta, lublin.eu, ISBN 978-83-62997-60-2 [dostęp 2016-09-03] .
5. Była to część plądrowania Lublina przez wojska rosyjsko-kozackie, zob. Historia Lublina.
6. Bałaban 1991 ↓, s. 113.

Bibliografia

• MajerM. Bałaban MajerM., Żydowskie miasto w Lublinie, Wydawnictwo FIS, Lublin 1991 [dostęp 2017-03-16] .

Linki zewnętrzne

• Mapka poglądowa obecnego centrum Lublina i ulic dzielnicy żydowskiej [online], lublin.jewish.org.pl [dostęp 2016-09-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-02] .