Ulica Inżynierska we Wrocławiu

Ulica Inżynierska
Grabiszyn
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Długość

898 m

Poprzednie nazwy

Hochwaldstrasse

Przebieg
Ulica Inżynierska – przebieg główny:
ul. Krucza
LK nr 349, LK nr 756, LK nr 758
(Obwodnica kolejowa Wrocławia)
ul. Inżynierska – łącznik
ul. Różana
ul. Bzowa
ul. Pierwiosnkowa
ul. Spawaczy
al. Pracy (rondo Woźniaka)
ul. Budowlana
droga wewnętrzna (koniec ulicy)
droga wewnętrzna
al. Hallera
Ulica Inżynierska – łącznik:
ul. Inżynierska
ul. Makowa
al. Hallera
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Ulica Inżynierska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Ulica Inżynierska”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ulica Inżynierska”
51°05′42,288″N 16°59′20,372″E/51,095080 16,988992
Multimedia w Wikimedia Commons
Corte Verona
Budowa ronda
Pawilon pod nr. 17
Supersam pod nr. 19

Ulica Inżynierska – ulica położona we Wrocławiu na osiedlu Grabiszyn, w dawnej dzielnicy Fabryczna[1][2][3][4][5]. Ulica ma 898 m długości (droga gminna) i biegnie od ulicy Kruczej w kierunku zachodnim bez wylotu. Obejmuje także łącznik o długości 434 m (droga wewnętrzna)[1][2][4]. Ulica ta powstała w 1921 r. podczas budowy Osiedla Mieszkaniowego Grabiszyn, prowadzonej w latach 1919-1926[3][6]. Przy ulicy znajdują się między innymi zachowane z tamtego okresu budynki ujęte w gminnej ewidencji zabytków[3][7].

Historia

Po śladzie dzisiejszej ulicy Inżynierskiej przebiegała niegdyś stara droga polna, istniejąca od średniowiecza obiegająca parcele wsi Grabiszyn[3][8], która położona była wzdłuż współczesnej ulicy Grabiszyńskiej, począwszy od dzisiejszej ulicy Bzowej do ulicy Klecińskiej[9][10]. Była ona tak zwaną wsią ogrodniczą. W tego typu wsiach prowadzono głównie uprawę warzyw i ziół, ale także kwiatów, czy wytwarzanie mleka i serów, co związane było z zaopatrywaniem w te produkty pobliskiego miasta[9][11].

Na południe od tej drogi, od początku XX wieku, istniały ogrody, sad (Eichborngarten) i rezydencja należące do Ludwiga Eichborna, patrycjusza i bankiera[6][12]. W 1891 roku po wschodniej stronie opisanych terenów rozpoczęła się budowa tak zwanej Towarowej Obwodnicy Wrocławia. Linię uruchomiono w 1896 roku[13]. Na początku XX wieku ogrody i sad zostały przekształcone w ogrody działkowe[12]. Obszar obejmujący opisane miejsca przez które przebiega współczesna ulicy Inżynierska włączony został w granice Wrocławia w 1911 r.[9][14]. W latach 1919–1926, na podstawie projektu Paula Heima powstałego przy współpracy z architektem Albertem Kempterem, realizowana była inwestycja polegająca na budowie osiedla mieszkaniowego dla spółdzielni Siedlungsgeselleschaft Eichborngarten (Spółdzielnia Osiedlowa Eichborngarten)[6][12][15][16][17]. Osiedle przeznaczone było dla około 3700 mieszkańców. Zbudowano wówczas około 800 domów jedno- i wielorodzinnych, z ogrodami o powierzchni od 80 od 600 m². Zabudowano obszar 30 ha rozciągający się pomiędzy aleją generała Józefa Hallera, ulicą Grabiszyńską i wyżej wspomnianymi torami kolejowymi[6][12][18]. Osiedle stanowiło przykład kształtowania układu kompozycyjnego opartego na angielskich wzorcach osiedli ogrodowych typu street cum square, przy czym oś układu stanowiła ulica Bzowa zakończona placem Bzowym[6][17][12][19]. Sama ulica Inżynierska wytyczona została w 1921 r. przy północnym krańcu osiedla, na śladzie istniejącej, wyżej wspomnianej drogi[3][4].

Przy zachodnim odcinku ulicy w latach 1927–1929 zbudowano katolicką świątynię – kościół św. Klemensa Dworzaka. Projekt obiektu wykonał Kurt Langer. Budowla została całkowicie zniszczona w 1945 r. i pozostała nie odbudowana[3][20][21][12].

W wyniku działań wojennych prowadzonych podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r. znaczna część zabudowy uległa zniszczeniu[3]. Ta część miasta została zdobyta przez Armię Czerwoną stosunkowo wcześnie, bo już w lutym 1945 r., kiedy to front dotarł w rejon ulicy Jemiołowej, a kolejne walki skutkowały zniszczeniami w dalej części miasta[22][23][24]. W latach 70. XX wieku przy ulicy Inżynierskiej i przy północnym odcinku ulicy Bzowej powstała nowa zabudowa obejmująca pięciokondygnacyjne bloki mieszkalne[3][25]. Część ówczesnej zabudowy wielorodzinnej powstała dla Spółdzielni Mieszkaniowej „Metalowiec”. Podobnie jak zabudowa przy końcu ulicy Inżynierskiej (numery od 56 do 84), gdzie powstało osiedle jedenastokondygnacyjnych bloków mieszkalnych[25][26][27][28][29]. Natomiast narożną parcelę przy skrzyżowaniu z aleją Pracy zabudowano budynkiem szkoły[3][30]. Zaś na terenie objętym ulicami: Grabiszyńską, Budowlaną, Inżynierską i terenem obiektu handlowego uruchomiono w 1967 r. zespół szkół budowlanych. Obiekty zbudowane dla potrzeb szkoły jak na ówczesne czasy ocenia się jako nowoczesne[31].

W okresie powojennym na terenie pomiędzy ulicą Grabiszyńską, Inżynierską, aleją Pracy oraz zajezdnią (obecnie Centrum Historii Zajezdnia, zrealizowane w latach 2013-2016[32]) i supersamem przy ulicy Inżynierskiej 19[33], znajdowały się zakłady, m.in. Transbud. Zabudowa po nich została rozebrana w 2007 r.[34], a tereny przeznaczono pod zabudowę mieszkalno-usługową[35][36].

W latach 2007–2010 w obrębie ulicy Grabiszyńskiej, alei Pracy i ulicy Inżynierskiej zrealizowano inwestycję Corte Verona, o adresach: ul. Grabiszyńska 214, al. Pracy 2, ul. Inżynierska 47-51. Projekt powstał w pracowni Biura Projektów Lewicki Łatak. Inwestorem była firma Verona Building[37].

W 2010 r. na skrzyżowaniu ulicy Inżynierskiej i alei Pracy zbudowano rondo. Od 2013 r. nosi ono imię Jerzego Woźniaka, żołnierza Armii Krajowej, skazanego przez stalinowców na śmierć, lekarza, honorowego prezesa Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, który zmarł w 2012 r. Uroczystość nadania rondu nazwy miała miejsce 11 kwietnia 2013 r. Wziął w niej udział m.in. ówczesny prezydent Wrocławia, pan Rafał Dutkiewicz, a także prof. Włodzimierz Suleja, wówczas szef Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu[38][39][40].

Na końcu ulicy Inżynierskiej od stycznia 2016 r. do maja 2017 r. zrealizowano rozbudowę i przebudowę budynku handlowo-usługowego. Obiekt otrzymał nazwę Tarasy Grabiszyńskie (adres: ul. Grabiszyńska 238-240)[41][42]. Inwestorem była Spółdzielnia Mieszkaniowa „Metalowiec”[a][28]. Obiekt zrealizowano na podstawie projektu powstałego w pracowni ARCH-E Biuro projektowe. Generalnym wykonawcą robót była spółka Budimex[41].

W marcu 2017 r. rozpoczęła się budowa zespołu budynków mieszkalnych w ramach inwestycji o nazwie Osiedle Kwadrat, położonego przy ulicy Grabiszyńskiej 180[43]. Część powstałej zabudowy otrzymała numery adresowe przy ulic Inżynierskiej 23-39b[2]. Koniec budowy miał miejsce w czwartym kwartale 2019 roku. Inwestorem była firma Profit Development, natomiast projekt powstał w biurze AP Szczepaniak, zaś generalnymi wykonawcami były spółki: Polski Koncern Budowlany Polkonbud z Wrocławia i Profit Development[43].

Nazwy

W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:

  • Hochwaldstrasse, od 27.08.1927 r. do 1946 r.[44][45]
  • Inżynierska, od 1946 r.[1][44].

Niemiecka nazwa ulicy Hochwaldstrasse odnosiła się do nazwy wzniesienia Hochwald, dziś noszącego nazwę Chełmiec. Jego wysokość bezwzględna wynosi 850 m n.p.m., a położone jest w obrębie Gór Wałbrzyskich[44]. Współczesna nazwa ulicy została nadana przez Zarząd Wrocławia i ogłoszona w okólniku nr 33 z 15.05.1946 r.[1]

Układ drogowy

Do ulicy Inżynierska przypisana jest droga gminna o długości 898 m, stanowiąca kontynuację ulicy Kruczej w kierunku zachodnim, bez wylotu (numer drogi 106031D, numer ewidencyjny drogi G1060310264011)[1][46]. Jest to droga klasy lokalnej[47]. Ponadto przypisany łącznik biegnący od drogi gminnej, wzdłuż nasypu kolejowego, na którym przebiegają linie kolejowe: LK nr 349, LK nr 756, LK nr 758 (tak zwana Towarowa Obwodnica Wrocławia), do alei generała Józefa Hallera, stanowiąca drogę wewnętrzną, o długości 434 m[1].

Ulica łączy się z następującymi drogami publicznymi, kołowymi oraz innymi drogami miejskimi:

Drogi powiązane z ulicą Inżynierską
powiązanie droga foto
kontynuacja ulica Krucza[1][48][49]
włączenie do drogi publicznej ulica Inżynierska – łącznik[1]
skrzyżowanie ulica Różana[50][51]
skrzyżowanie ulica Bzowa[52][53]
skrzyżowanie ulica Pierwiosnkowa[54][55]
włączenie do drogi publicznej[56] ulica Spawaczy[4][57]
ogólnodostępna droga wewnętrzna[56][58]
rondo – rondo Jerzego Woźniaka[38][40][59][60] aleja Pracy[59][61][62]
skrzyżowanie ulica Budowlana[63][64]
bez wylotu[1] droga wewnętrzna
Drogi powiązane z łącznikiem ulicy Inżynierskiej
powiązanie droga foto
włączenie do drogi publicznej ulica Inżynierska[1]
włączenie do drogi publicznej ulica Makowa[65][66]
włączenie do drogi publicznej aleja generała Józefa Hallera[67][68]
(Obwodnica śródmiejska Wrocławia[69])

Ulica położona jest na działkach ewidencyjnych o łącznej powierzchni 18 576 m2 w zakresie drogi gminnej[1][70] i 3039 m² w zakresie drogi wewnętrznej – łącznika[1][71].

Drogi i działki ewidencyjne
droga działka pole powierzchni[b] foto
droga gminna od ulicy Kruczej do alei Pracy (rondo Woźniaka)[1][72][73] nr 17 AM-26 obręb Grabiszyn 9541 m²
droga gminna od alei Pracy (rondo Woźniaka) do ulicy Budowlanej[1][74][75] nr 9 AM-24 obręb Grabiszyn 5600 m²
droga gminna od ulicy Budowlanej[1][76][77] nr 4/25 AM-24 obręb Grabiszyn 2121 m²
droga gminna, koniec ulicy[1][78][79] nr 4/13 AM-24 obręb Grabiszyn 1314 m²
droga wewnętrzna, łącznik[1][71][80] nr 79/3 AM-26 obręb Grabiszyn 3039 m²
Autobus MPK

Na całej ulicy jezdnia posiada nawierzchnię z masy bitumicznej[81][25]. Ulicą Inżynierska przebiegają linie transportu miejskiego, w ramach komunikacji miejskiej, obejmujące trasy przejazdów linii autobusowych z przystankiem autobusowym położonym w pobliżu skrzyżowania z ulicą Bzową o nazwie "Inżynierska"[39][82]. Końcowy odcinek ulicy od alei Pracy znajduje się w strefie ograniczenia prędkości do 30 km/h ze wskazaniem dla ruchu rowerowego w powiązaniu z drogami rowerowymi przebiegającymi przy ulicy Grabiszyńskiej i alei generała Józefa Hallera[83][84].

Zabudowa i zagospodarowanie

Ul. Inżynierska 1-3
Supersam, ul. Inżynierska 19
SP 109, ul. Inżynierska 54
Osiedle blokowe przy końcu ulicy
Łącznik, garaże

Początek ulicy Inżynierskiej łączy się z końcem ulicy Kruczej[1][48]. Tu znajduje się nasyp kolejowy z wiaduktami, pod którymi przebiega ulica. Znajdujące się na nasypie i wiaduktach tu tory kolejowe przypisane są do następujących linii kolejowych: LK nr 349, LK nr 756, LK nr 758[85]. Wiadukt zachodni, po którym przebiega linia 349 i 756, wpisano do gminnej ewidencji zabytków, nie jest natomiast ujęty w tej ewidencji wiadukt wschodni po którym przebiega linia nr 758[7][85]. Po stronie wschodniej przy ulicy Kruczej znajduje się na północ od tej ulicy boisko przy Stadionie Oporowska, a na południe od tej ulicy Wzgórze Gajowickie (Pafawag)[4][86].

Po stronie zachodniej nasypu kolejowego wzdłuż ulicy Inżynierskiej, do ulicy Bzowej po stronie północnej i do Alei Pracy po stronie południowej, znajduje się zabudowa kameralnego osiedla mieszkaniowego. Zlokalizowane są tu zarówno zachowane budynki przedwojenne jak i powojenna zabudowa jednorodzinna, bliźniacza i wielorodzinna, w tym pięciokondygnacyjne, wieloklatkowe bloki mieszkalne z lat 70. XX wieku[3][25][87].

Za ulicą Bzową po stronie północnej charakter zabudowy ulega zmianie. Pod numerem 17 znajduje się budynek administracyjno-biurowy z funkcją handlowo-usługową. Ma dwie kondygnacje, powierzchnia zabudowy wynosi 569 m²[88], a położony jest na działce o powierzchni 2413m2[89][90]. Mieści się tu między innymi apteka[91]. Kolejnym obiektem jest supersam położony przy ulicy Inżynierskiej 19. Budynek ma 1 kondygnację i powierzchnię zabudowy wynoszącą 1 064 m²[92][33][93]. Położony jest na działce o powierzchni 2 470 m²[94][95]. Przed nim znajduje się parking przy ul. Inżynierskiej 21 na działce o powierzchni 1002 m²[96][97][98]. Za tymi obiektami, na odcinku do alei Pracy, położona jest współczesna zabudowa powstała w XXI wieku. Obejmuje ona Osiedle Kwadrat z zabudową średniowysoką o podstawowej funkcji mieszkalnej i uzupełniającej funkcji hotelarskiej oraz handlowo-usługowej. W budynkach o 8 kondygnacjach nadziemnych i jednej podziemnej powstało 300 mieszkań, 8 lokali użytkowych i 148 miejsc postojowych. Powierzchnia całkowita obiektu to 14 000 m², a kubatura budynków to 49 966 m3[43][35]. Dalej znajduje się zabudowa inwestycji Corte Verona. W jej ramach powstała zabudowa średniowysoka, o podstawowej funkcji mieszkalnej, z funkcjami uzupełniającymi takimi jak usługi, handel i biura. Powstało tu niecałe 31 tysięcy m² powierzchni mieszkalnej, oraz ponad 23 tysiące m² powierzchni usługowej[37][36]. Przy tym odcinku ulicy po stronie północnej ulicy obowiązują szpalery drzew[99][100][101][102].

Za aleją Pracy po stronie północnej, w kwartale ulic: Inżynierskiej, Grabiszyńskiej, Budowlanej i alei Pracy, znajduje się powojenna zabudowa mieszkalna, pięciokondygnacyjna[25]. Natomiast po stronie południowej przy ulicy Inżynierskiej 54 położona jest szkoła podstawowa nr 109 imienia Edwarda Dembowskiego[30]. Mieści się ona w 3-kondygnacyjnym budynku o powierzchni zabudowy 1368 m²[103], położonym na działce o powierzchni 10 862 m²[104][105].

Wzdłuż ulicy Inżynierskiej od ulicy Budowalnej do drogi położonej na terenie Tarasów Grabiszyńskich położony jest jednokondygnacyjny zespół jednostanowiskowych garaży o powierzchni 551 m²[106], za którym znajduje się sięgający ulicy Grabiszyńskiej teren o powierzchni 14 964 m² zespołu szkół budowalnych (adres: ul. Grabiszyńska 236)[31][107][108][109].

Na końcu ulicy znajduje się obiekt handlowo-usługowy, tzw. Tarasy Grabiszyńskie (adres: ul. Grabiszyńska 238-240)[41][110][111]. Jest to budynek o 3 kondygnacjach nadziemnych, powierzchni zabudowy wynoszącej 3 979 m²[110], położony na działce o powierzchni 9135 m²[112][113]. W obiekcie mieści się 40 lokali handlowo-usługowych o łącznej powierzchni około 6300 m²[41].

Pomiędzy ulicą Inżynierską, wyżej opisanym terenem szkoły i aleją generała Józefa Hallera znajduje się osiedle z lat 70. XX wieku. Posadowiono ty budynki mieszkalne, wielorodzinne, po trzy klatki schodowe każdy z budynków, o 11 kondygnacjach nadziemnych[25]. Charakter tej części zabudowy ulicy określa się jako wielkie osiedla blokowe[87]. Obejmuje ona między innymi budynki o numerach adresowych przypisanych do ulicy Inżynierskiej – numery parzyste od numeru 56 do numeru 84[2].

Ulica przebiega przez teren o wysokości bezwzględnej od 121,0 m n.p.m. (początek ulicy – wschodni kraniec w okolicach ulicy Kruczej) do 123,7 m n.p.m. (koniec ulicy – zachodni kraniec)[81][114]

Zabudowa i zagospodarowanie przy łączniku ulicy Inżynierskiej biegnącym do alei generała Józefa Hallera, zdeterminowany jest jego położeniem. Po stronie wschodniej bowiem wzdłuż całej długości tego łącznika znajduje się wyżej opisany nasyp kolejowy, a za nim teren zieleni Wzgórza Gajowickiego (Pafawag)[4][85][86][19]. Po stronie zachodniej zaś położone jest wyżej wymienione kameralne osiedle z zabudową jedno- i wielorodzinną, z ogrodami przy budynkach pochodzących zarówno z okresu międzywojennego jak i powojennych[3][7][25][87]. Przy samym łączniku znajdują się liczne zespoły garaży jednokondygnacyjnych, jednostanowiskowych[25]. Łącznik przebiega przez teren o wysokości bezwzględnej od 121,0 m n.p.m. (początek łącznika – północny kraniec w okolicach ulicy Inżynierskiej), poprzez około 124,5 m n.p.m. do 123,5 m n.p.m. (koniec łącznika – południowy kraniec przy alei generała Józefa Hallera)[81][114].

Demografia

Ulica przebiega przez trzy rejony statystyczne o wykazanej w poniższej tabeli gęstości zaludnienia i ilości zameldowanych osób, przy czym dane pochodzą z 31.12.2020 r.[115]

Demografia[115]
Rejon statystyczny nr Ilość osób zameldowanych Gęstość zaludnienia [lud./km²] położenie
930872 652 9086 strona północna: od numeru 1 do 17a
930910 539 6121 strona południowa od numeru 2 do 30 (do ulicy Pierwiosnkowej)
930871 552 5795 strona północna: od numeru 19 do 51 (do alei Pracy)
930900 819 7447 strona południowa: od numeru 32 do 52a
(od ulicy Pierwiosnkowej do alei Pracy)
930890 716 16304 obie strony: od numeru 53 do 79 i nr 54
(od alei Pracy do ulicy Budowalnej)
930880 570 33458 strona południowa: od numeru 56 do 66
930860 418 10248 strona północna: numer 83
930850 981 10292 obie strony: od numeru 68 do 84 (koniec ulicy)

Ochrona i zabytki

Obszar na południe od ulicy Inżynierskiej, począwszy na ulicy Różanej a skończywszy na alei Pracy, podlega ochronie i jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków pod pozycją osiedle Grabiszyn[116][117][118]. W szczególności ochronie podlega historyczny układ urbanistyczny osiedla w rejonie alei generała Józefa Hallera i alei Pracy, ulic Inżynierskiej, Różanej i linii kolejowej wraz z zespołami budowlanymi Hutmenu i dawnej zajezdni tramwajowej we Wrocławiu, kształtowany sukcesywnie od 1919 r. do początku lat 70. XX wieku. Stan zachowania tego układu ocenia się na dobry[119][120].

Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki ujęte w gminnej ewidencji zabytków:

Obiekty zabytkowe
obiekt, położenie powstanie, rodzaj ochrony fotografia
ulica Inżynierska / ulica Krucza
Wiadukt kolejowy
ulica Inżynierska[7][121][122] 		około 1905-1910 r., 2012 r. remont
rodzaj ochrony: inny[7]
strona północna
Budynek mieszkalny
ulica Inżynierska 5-7[7][123][124] 		lata 1920-1930
rodzaj ochrony: inny[7]
strona południowa
Budynek mieszkalny
ulica Inżynierska 8-10[7][125][126] 		lata 1920-1930
rodzaj ochrony: inny[7]
Budynek mieszkalny
ulica Inżynierska 12-14[7][127][128] 		lata 1920-1930
rodzaj ochrony: inny[7]
Budynek mieszkalny
ulica Inżynierska 16-18[7][129][130] 		lata 1920-1930
rodzaj ochrony: inny[7]

Baza TERYT

LK, po prawej łącznik i garaże
Posterunek odgałęźny Stadion przy łączniku

Dane Głównego Urzędu Statystycznego z bazy TERYT, spis ulic (ULIC)[131]:

  • województwo: DOLNOŚLĄSKIE (02)
  • powiat: Wrocław (0264)
  • gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska; Wrocław-Fabryczna (0264029) delegatura
  • Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Fabryczna (0986290) delegatura
  • kategoria/rodzaj: ulica
  • Nazwa ulicy: ul. Inżynierska (06923).

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Na portalu urbanity.pl podano, iż inwestorem na budowie Tarasów Grabiszyńskich była firma Womak Holding[41]. Biorąc jednak pod uwagę termin rozpoczęcia prac w 2016 r.[28][41] i fakt że w 2014 r. firma ta została wykreślona w Krajowym Rejestrze Sądowym[132] jest to być może błąd. Tym bardziej, iż istnieją dostępne informacje, że inwestorem była Spółdzielnia Mieszkaniowa „Metalowiec”[28].
  2. ↑ Powierzchnia określona na podstawie pola powierzchnia działki ewidencyjnej.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 1652-1655 (Inżynierska).
  2. ↑ a b c d SIP 2021 ↓, EMUiA 186 ul. Inżynierska.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k Harasimowicz 2006 ↓, s. 301 (Inżynierska).
  4. ↑ a b c d e f SIP 2021 ↓, Mapa podstawowa.
  5. ↑ SIP 2021 ↓, Osiedla Wrocławia.
  6. ↑ a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 245 (Grabiszyn. Osiedle Mieszkaniowe Grabiszyn).
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l m SIP 2021 ↓, GEZ.
  8. ↑ Uchwała RMWr 2015 ↓, § 8 ust. 5.
  9. ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 245 (Grabiszyn).
  10. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 246 (Grabiszyńska).
  11. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 993 (Wsie ogrodnicze).
  12. ↑ a b c d e f Eysymontt i in. 2008 ↓, s. 84-85 poz. 86-87.
  13. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 601 (Obwodnica kolejowa Wrocławia).
  14. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 757-758 (Rozwój terytorialny oraz mapa).
  15. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 273 (Heim Paul).
  16. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 364 (Kempter Albert).
  17. ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 633-634 (Osiedla mieszkaniowe i mapa.
  18. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 825 (Spółdzielnia Osiedlowa Eichborngarten).
  19. ↑ a b Eysymontt i in. 2008 ↓, s. 86-87 poz. 88-90.
  20. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 426 (Kościół św. Klemensa Dworzaka).
  21. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 469 (Kurt Langer).
  22. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 446 (Krucza).
  23. ↑ Antkowiak 1970 ↓, s. 52-53 (Krucza).
  24. ↑ Eysymontt i in. 2008 ↓, s. 12-13.
  25. ↑ a b c d e f g h ZGKiKM 2021 ↓, BDOT500.
  26. ↑ Metalowiec 2021 ↓, Historia.
  27. ↑ Metalowiec 2021 ↓, Osiedla.
  28. ↑ a b c d Administrator 2018 ↓.
  29. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 526 (Metalowiec S.M. „Metalowiec”).
  30. ↑ a b SIP 2021 ↓, POI 15777 (SP-109).
  31. ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 1020 (Zespół Szkół Budowlanych).
  32. ↑ SIP 2021 ↓, Inwestycje miejskie, ID 1447.
  33. ↑ a b SIP 2021 ↓, POI: 4060 (PSS Społem).
  34. ↑ SIP 2021 ↓, Decyzje architektoniczne, dec. nr 6/2007 z 15.02.2007.
  35. ↑ a b Uchwała RMWr 2015 ↓, § 16.
  36. ↑ a b Uchwała RMWr 2002 ↓, § 6.
  37. ↑ a b urbanity.pl 2021 ↓, Corte Verona.
  38. ↑ a b Uchwała RMWr 2013 ↓, §1, załącznik.
  39. ↑ a b SZEJ 2010 ↓.
  40. ↑ a b KAK 2013 ↓.
  41. ↑ a b c d e f urbanity.pl 2021 ↓, Tarasy Grabiszyńskie.
  42. ↑ SIP 2021 ↓, Decyzje architektoniczne, dec. nr 6003/2015 z 10.11.2015.
  43. ↑ a b c urbanity.pl 2021 ↓, Osiedle Kwadrat.
  44. ↑ a b c Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. 70 (Hochwaldstr.).
  45. ↑ Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. 139 (Straße 9 i 12).
  46. ↑ UMWD 2021 ↓, BDOT10k.
  47. ↑ Uchwała RMWr 2015 ↓, § 23 ust. 2 pkt 1.
  48. ↑ a b ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 2597-2601 (Krucza).
  49. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA 1876 ul. Krucza.
  50. ↑ ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 4831-4832 (Różana).
  51. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA 761 ul. Różana.
  52. ↑ ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 596 (Bzowa).
  53. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA 1675 ul. Bzowa.
  54. ↑ ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 4170 (Pierwiosnkowa).
  55. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA 1166 ul. Pierwiosnkowa.
  56. ↑ a b Uchwała RMWr 2015 ↓, § 25 ust. 1.
  57. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA 1033 ul. Spawaczy.
  58. ↑ Uchwała RMWr 2015 ↓, § 25 ust. 2 pkt 1 i 4.
  59. ↑ a b ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 6443 (Woźniaka Jerzego – rondo).
  60. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA 139 rondo Jerzego Woźniaka.
  61. ↑ ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 4482 (Pracy aleja).
  62. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA 1007 al. Pracy.
  63. ↑ ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 493 (Budowlana).
  64. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA 2193 ul. Budowlana.
  65. ↑ ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 3040-3041 (Makowa).
  66. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA 2004 ul. Makowa.
  67. ↑ ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 1553-1563 (Hallera Józefa aleja).
  68. ↑ SIP 2021 ↓, EMUiA 428 al. gen. Józefa Hallera.
  69. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 602 (Obwodnica Śródmiejska).
  70. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności.
  71. ↑ a b SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_26, 79/3.
  72. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_26, 17.
  73. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_26.17.
  74. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_24, 9.
  75. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_24.9.
  76. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_24, 4/25.
  77. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_24.4/25.
  78. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_24, 4/13.
  79. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_24.4/13.
  80. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_26.79/3.
  81. ↑ a b c GUGiK 2021 ↓, Geoportal krajowy, obiekty topograficzne.
  82. ↑ wroclaw.pl 2021 ↓.
  83. ↑ SIP 2021 ↓, Komunikacja i transport.
  84. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa rowerowa.
  85. ↑ a b c PKP PLK 2021 ↓.
  86. ↑ a b SIP 2021 ↓, Mapa przyrodnicza.
  87. ↑ a b c Mironowicz 2016 ↓, s. 33 (Ryc. 13).
  88. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_25.5/6.1_BUD.
  89. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_25, 5/6.
  90. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_25.5/6.
  91. ↑ SIP 2021 ↓, POI: 2998 (NA ZDROWIE).
  92. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_25.23/10.1_BUD.
  93. ↑ Uchwała RMWr 2015 ↓, § 20.
  94. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_25, 23/10.
  95. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_25.23/10.
  96. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_25, 23/8.
  97. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_25.23/8.
  98. ↑ SIP 2021 ↓, POI: 12068 (Parking – PSS Społem).
  99. ↑ Uchwała RMWr 2015 ↓, § 23 ust. 2 pkt 4.
  100. ↑ Uchwała RMWr 2015 ↓, § 25 ust. 2 pkt 3.
  101. ↑ Uchwała RMWr 2015 ↓, § 20 ust. 2 pkt 6.
  102. ↑ Uchwała RMWr 2015 ↓, § 16 ust. 2 pkt 14.
  103. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_24.8.1_BUD.
  104. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_24, 8.
  105. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_24.8.
  106. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_24.4/2.1_BUD.
  107. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_24, 13/3.
  108. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_24.13/3.
  109. ↑ SIP 2021 ↓, POI: 16901 (Zespół Szkół Budowlanych).
  110. ↑ a b ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_24.4/11.1_BUD.
  111. ↑ SIP 2021 ↓, POI: 11339 (Tarasy Grabiszyńskie).
  112. ↑ SIP 2021 ↓, Mapa własności: Grabiszyn, AR_24, 4/11.
  113. ↑ ZGKiKM 2021 ↓, EGIB 026401_1.0028.AR_24.4/11.
  114. ↑ a b SIP 2021 ↓, Mapa wysokościowa.
  115. ↑ a b SIP 2021 ↓, Demografia.
  116. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 10.
  117. ↑ WUOZ 2018 ↓, osiedle Grabiszyn.
  118. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 10381.
  119. ↑ WUOZ 2018 ↓, osiedle Grabiszyn – karta ewidencyjna.
  120. ↑ Uchwała RMWr 2018 ↓, §8 pkt 1 i 2.
  121. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2264.
  122. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 2209.
  123. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2260.
  124. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 2205.
  125. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2261.
  126. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 2206.
  127. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2262.
  128. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 2207.
  129. ↑ ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2263.
  130. ↑ WUOZ 2021 ↓, poz. 2208.
  131. ↑ GUS 2021 ↓, ULIC.
  132. ↑ ms 2021 ↓.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Ulica Inżynierska, [w:] Wrocław, Grabiszyn [online], fotopolska.eu [dostęp 2021-05-20] (pol.).
  • ul. Inżynierska, [w:] Wrocław, Grabiszyn [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici), ID: 586312 [dostęp 2021-05-20] (pol.).
  • ul. Inżynierska [online], wikimapia.org [dostęp 2021-05-20] (pol.).

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!