Trzęsienie ziemi w dolinie Czongkemin (1911)

Trzęsienie ziemi w dolinie Czongkemin

Nawiedzone państwa	Kazachstan  Kirgistan
Data	3 stycznia 1911
Godzina	23:25
Ofiary śmiertelne	452 osoby
Ranni	740 osób
Siła	7,7 skali Richtera
Położenie na mapie Kazachstanu Ałmaty
43°30′N 77°30′E

Trzęsienie ziemi w dolinie Czongkemin z 3 stycznia 1911 – trzęsienie ziemi z epicentrum w dolinie rzeki Czongkemin^[1][2][3], w ówczesnym Imperium Rosyjskim (dzisiejszym północnym Kirgistanie), wzdłuż strefy uskoku Chon-Kemin-Chilik^[4]. Objęło wschodnią część pogranicza Kirgistanu i Kazachstanu i pochłonęło 452 ofiary.

Do trzęsienia o sile 7,7 stopni skali Richtera doszło o 23:25^[5]. Wstrząsy wywołały osuwiska i lawiny, a ponad 770 budynków zostało zniszczonych. Fakt, iż mimo dużej siły wstrząsu ofiar ludzkich było stosunkowo mało, wynika z niewielkiego zasiedlenia rejonu epicentrum i z tego, że większość mieszkańców mieszkała w jurtach, których zawalenie nie było tak niebezpieczne jak runięcie murowanych czy drewnianych domów. Większość ofiar zginęła wskutek osuwisk wywołanych przez trzęsienie. 452 osoby zginęły, a 740 osób zostało rannych^[4].

Tak silne trzęsienie ziemi wzbudziło zainteresowanie naukowców i Departament Górniczy w Petersburgu wysłał w ten rejon ekspedycję geologiczną zorganizowaną i kierowaną przez Karola Bohdanowicza, która prowadziła badania naukowe w okresie 12 IV - 28 V 1911. Efektem tych prac były dwie publikacje Bohdanowicza (wstępna autorska z 1911 i zespołowa z 1914)^[6]

Przypisy

1. The 1911, Ms 8.2 Kemin earthquake. W: J. Klerx, Beishen Imanackunov: Lake Issyk-Kul: Its Natural Environment. Springer Science & Business Media, 2002, s. 156. ISBN 978-1-4020-0899-3. [dostęp 2016-11-13].
2. Nazwa rzeki za KSNG: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 5. Azja Środkowa i Zakaukazie, 2005
3. W polskiej literaturze okreslano tę rzekę również jako Kiebin, patrz Wójcik 1997, s.204, 207, 406
4. Delvaux i in. 2001 ↓, s. 1583.
5. Significant Earthquake. noaa.gov. [dostęp 2016-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 grudnia 2012)]. (ang.).
6. Wójcik 1997, s. 201, 207

Bibliografia

• Wójcik Zbigniew, 1997: Karol Bohdanowicz. Szkic portretu badacza Azji. Polskie Tow. Ludoznawcze, Oficyna Wyd. "Biblioteka Zesłańca" Warszawa-Wrocław, str. 201-213.
• D. Delvaux, K.E. Abdrakhmatov, I.N. Lemzin, A.L. Strom. Landslides and surface breaks of the 1911 Ms 8.2 Kemin earthquake. „Russian Geology and Geophysics”. 42 (10), 2001. (ang.).