Tożsamość narodowa

Tożsamość narodowa – poczucie odrębności wobec innych narodów kształtowane przez czynniki narodowotwórcze takie jak: symbole narodowe, język, barwy narodowe, religię, świadomość pochodzenia, historia narodu, świadomość narodowa, więzy krwi, stosunek do dziedzictwa kulturowego, kultura, terytorium, charakter narodowy.

Opis

Flagi świata

Największy wpływ na charakter narodu wywierają elity, czyli: pisarze, historycy, etnografowie, artyści i uczeni oraz ośrodki ich działania: uniwersytety, placówki badawcze, stowarzyszenia kulturalne, towarzystwa naukowe^[1][2]

Poczucie tożsamości narodowej szczególnie ujawnia się w sytuacjach kryzysowych, gdy potrzebne jest wspólne działanie na rzecz ogólnie pojętego dobra narodu, na przykład planowanie powstań narodowych.

Tożsamość narodowa obejmuje zarówno elementy polityczne, jak i kulturowe^[3]. Jako zjawisko zbiorowe, może wynikać z obecności „punktów wspólnych” w codziennym życiu ludzi: symboli narodowych, języka, historii narodu, świadomości narodowej i artefaktów kulturowych^[4]. Subiektywnie, jest to uczucie, które dzieli się z grupą ludzi na temat narodu, niezależnie od statusu prawnego obywatelstwa^[5]. W kategoriach psychologicznych definiuje się ją jako „świadomość różnicy”, „poczucie i uznanie »my« i »oni«”^[6]. Tożsamość narodowa może obejmować populację, a także diasporę, wieloetnicznych państw i społeczeństw, które mają wspólne poczucie wspólnej tożsamości. Etniczność łączona (także: etniczność z łącznikiem) jest przykładem zbiegu wielu tożsamości etnicznych i narodowych w ramach jednej osoby lub podmiotu.

Zobacz też

• świadomość narodowa
• religia plemienna
• religia etniczna
• patriotyzm
• szowinizm

Przypisy

1. S. Brzozowski, Legenda Młodej Polski. Studya o strukturze duszy kulturalnej, Kraków-Wrocław 1983, s. 422.
2. Kazimierz Łastawski: Historyczne i współczesne wartości polskiej tożsamości narodowej, Słupskie Studia Historyczne 13/2007, s. 279–307.
3. Anthony D.A.D. Smith Anthony D.A.D., National identity, Penguin politics and current affairs, London: Penguin, 1991, s. 99, ISBN 978-0-14-012565-8 [dostęp 2024-12-07] .
4. DanielD. Bar-Tal DanielD., ErvinE. Staub ErvinE. (red.), Patriotism in the lives of individuals and nations, Nelson-Hall series in psychology, Chicago: Nelson-Hall Publishers, 1997, s. 171-173, ISBN 978-0-8304-1410-9 [dostęp 2024-12-07] .
5. MontserratM. Guibernau MontserratM., Anthony D. Smith on nations and national identity: a critical assessment, „Nations and Nationalism”, 10 (1-2), 2004, s. 125–141, DOI: 10.1111/j.1354-5078.2004.00159.x, ISSN 1354-5078 [dostęp 2024-12-07]  (ang.).
6. YoonmiY. Lee YoonmiY., The Politics of State Formation, Nation Building and Modern Education, 21 sierpnia 2012, s. 77-102, ISBN 978-1-136-60079-1  (ang.).

Bibliografia

• Stefan Wojtkowiak: Tendencje globalistyczne a sprawa zachowania polskiej integralności i tożsamości narodowej, Res Humana nr 2-3/2005, s. 30–35.