Tadeusz Dzieduszycki (1841–1918)

Tadeusz Piotr Dzieduszycki

Sas (herb szlachecki)
Data i miejsce urodzenia	27 września 1841 Niesłuchów
Data i miejsce śmierci	5 sierpnia 1918 Lwów
Ojciec	Kazimierz Adam Dzieduszycki
Matka	Róża z Matkowskich
Żona	Anna Dzieduszycka (1859–1917)
Dzieci	Paweł, Włodzimierz, Stanisław, Kazimierz, Róża, Klementyna (zakonnica) Maria (1893-1918) po mężu Grabińska

Tadeusz Piotr Dzieduszycki (ur. 27 września 1841 w Niesłuchowie, zm. 5 sierpnia 1918 we Lwowie) – hrabia^[1], II ordynat poturzycko-zarzecki^[2], poseł do Sejmu Krajowego Galicji IV i V kadencji (1877–1889), starosta zaleszczycki w roku 1882.

Życiorys

Był synem Kazimierza i Róży z Matkowskich. Po zakończeniu nauk w Theresianum w Wiedniu powrócił do Galicji, gdzie za udział w organizowaniu obchodów patriotycznych w 1861 znalazł się w więzieniu. Ponownie trafił za kraty za organizowanie pomocy dla powstańców styczniowych w 1863. Po upadku powstania zajął się najpierw prowadzeniem rodzinnego majątku, a później wyjechał do Lwowa obejmując posadę urzędnika bankowego. Za namową namiestnika Galicji, Agenora Gołuchowskiego, ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim, uzyskując tytuł doktora. Pracował w Ministerstwie Skarbu, a później w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w Wiedniu, gdzie został dyrektorem departamentu do spraw Galicji. W 1882 wrócił do kraju, gdzie został starostą powiatowym w Zaleszczykach. W 1900 został dziedzicznie członkiem Izby Panów. Będąc posłem Sejmu Krajowego pracował nad zagadnieniami ekonomicznymi i uprzemysłowieniem Galicji. Z jego inicjatywy powstała między innymi fabryka wagonów i lokomotyw w Sanoku, a on sam do 13 czerwca 1909 był członkiem rady nadzorczej Pierwszego Galicyjskiego Towarzystwa Akcyjnego Budowy Wagonów i Maszyn w Sanoku^[3].

W 1879 poślubił daleką krewną Annę Dzieduszycką (1859–1917), córkę Włodzimierza. Zostając usynowionym przez teścia, zajął się opracowaniem statutu ordynacji Poturzycko-Zarzeckiej zatwierdzonej przez rząd austriacki w 1893. Po śmierci teścia w 1899 został II ordynatem, dziedzicząc majątek oraz Muzeum im. Dzieduszyckich we Lwowie^[4].

Z małżeństwa z Anną (1859–1917, córką Włodzimierza Dzieduszyckiego) miał czterech synów: Pawła, Włodzimierza, Stanisława i Kazimierza oraz trzy córki: Różę, Klementynę (została zakonnicą) oraz Marię (1893-1918) żonę Stanisława Grabińskiego.

Przypisy

1. Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 357.
2. Kazimierz Karolczak: Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu. dzieduszyccy.pl. [dostęp 2019-05-06].
3. L. 251. „Przegląd Prawa i Administracyi-Zbiór ogłoszeń firmowych trybunałów handlowych”. Nr 11, s. 106, 1909. 
4. Śp. Tadeusz hr. Dzieduszycki, „Rozprawy i Wiadomości z Muzeum im. Dzieduszyckich” (Tom IV), 1918, s. 4-5 .

Bibliografia

• StanisławS. Grodziski StanisławS., Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993, ISBN 83-7059-052-7, OCLC 830051670 . Brak numerów stron w książce
• „Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1879”
• Gabriel Brzęk – „Muzeum im. Dzieduszyckich we Lwowie i jego Twórca” wyd. Lublin 1994

Encyklopedie internetowe (osoba):

• PWN: 3895722