Szenuda III

Szenuda III

Nazir Gajed
Papież Aleksandrii i patriarcha Stolicy św. Marka
Kraj działania	Egipt
Data i miejsce urodzenia	3 sierpnia 1923 Abnub
Data i miejsce śmierci	17 marca 2012 Kair
Miejsce pochówku	Klasztor Świętego Biszwiego
Patriarcha Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego
Okres sprawowania	1971-2012
Wyznanie	przedchalcedońskie
Kościół	Koptyjski Kościół Ortodoksyjny
Śluby zakonne	18 lipca 1954
Nominacja biskupia	1962
Sakra biskupia	30 września 1962
Wybór patriarchy	31 października 1971
Strona internetowa

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	30 września 1962
Konsekrator	Cyryl VI
Konsekrowani biskupi Pachomiusz 12 grudnia 1971 Jan 12 grudnia 1971 Agaton 28 maja 1972 Paisjusz 24 września 1972 Sarabamun 17 czerwca 1973 Tymoteusz 17 czerwca 1973 Marek 5 maja 1974 Sewer 11 sierpnia 1974 Pimen 22 czerwca 1975 Hadrian 22 czerwca 1975 Wissa 22 czerwca 1975 Amon 13 czerwca 1976 Antoni Marek 13 czerwca 1976 Izaak 13 czerwca 1976 Beniamin 13 czerwca 1976 Pafnucy 13 czerwca 1976 Angelos 14 listopada 1976 Teodor 14 listopada 1976 Cyryl 29 maja 1977 Ignacy 29 maja 1977 Jakub 29 maja 1977 Ruwajs 29 maja 1977 Bemwa 18 czerwca 1978 Izaak 18 czerwca 1978 Mateusz 25 maja 1980 Paweł 25 maja 1980 Mojżesz 25 maja 1980 Missael 25 maja 1980 Andrzej 25 maja 1980 Besada 25 maja 1980 Dioskur 25 maja 1980 Menas 25 maja 1980 Fam 25 maja 1980 Izajasz 25 maja 1980 Abram 2 czerwca 1985 Marek 2 czerwca 1985 Piotr 2 czerwca 1985 Serapion 2 czerwca 1985 Menas 2 czerwca 1985 Antoni 22 czerwca 1986 Barsum 22 czerwca 1986 Cyryl 22 czerwca 1986 Dymitr 22 czerwca 1986 Łukasz 22 czerwca 1986 Bisintis 22 czerwca 1986 Pachomiusz 22 czerwca 1986 Agapiusz 13 listopada 1988 Tomasz 13 listopada 1988 Maciej 18 czerwca 1989 Bazyli 26 maja 1991 Cherubin 26 maja 1991 Daniel 26 maja 1991 Jan 26 maja 1991 Makary 26 maja 1991 Pimen 26 maja 1991 Takla 26 maja 1991 Abraham 17 listopada 1991 Justus 17 listopada 1991 Izydor 14 czerwca 1992 Józef 14 czerwca 1992 Maksym 14 czerwca 1992 Teofil 14 czerwca 1992 Jan 6 czerwca 1993 Karas 6 czerwca 1993 Sarabamun 14 listopada 1993 Dioskur 19 maja 1994 Cyryl 12 czerwca 1994 Atanazy 19 czerwca 1994 Antoni I 19 czerwca 1994 Barnaba 11 czerwca 1995 Antoni 11 czerwca 1995 Damian 11 czerwca 1995 Paweł 11 czerwca 1995 Makary 14 listopada 1996 Suriel 15 czerwca 1997 Tawadros II 15 czerwca 1997 Rafał 25 czerwca 1997 Jerzy 30 maja 1999 Maksym 30 maja 1999 Stefan 30 maja 1999 Sylwan 30 maja 1999 Tymoteusz 30 maja 1999 Angelos 11 listopada 1999 Dawid 14 listopada 1999 Gabriel 17 czerwca 2000 Eliasz 3 czerwca 2001 Apollon 3 czerwca 2001 Gabriel 3 czerwca 2001 Martyros 3 czerwca 2001 Serafin 3 czerwca 2001 Agaton 9 września 2001 Atanazy 9 września 2001 Kosma 9 września 2001 Dawid 14 listopada 2002 Cyryl 15 czerwca 2003 Abakir 30 maja 2004 Jeremiasz 30 maja 2004 Makary 30 maja 2004 Agaton 11 czerwca 2006 Józef 11 czerwca 2006 Menas 11 czerwca 2006 Daniel 23 czerwca 2006 Daniel 15 listopada 2006 Menas 7 czerwca 2009 Merkuriusz 7 czerwca 2008 Michał 7 czerwca 2009 Piotr 7 czerwca 2009 Salib 7 czerwca 2009 Teodozjusz 7 czerwca 2009

Szenuda III, właściwie Nazir Gajed (ur. 3 sierpnia 1923 w Abnub, zm. 17 marca 2012 w Kairze) – patriarcha Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego w latach 1971–2012.

Życiorys

Młodość i edukacja

Urodził się w pobożnej koptyjskiej rodzinie w mieście Abnub koło Asjutu w Górnym Egipcie 3 sierpnia 1923 jako Nazir Gajed. W 1947 ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Kairskim. Następnie, pracując jako nauczyciel, w 1949 ukończył koptyjskie seminarium duchowne, w którym został wykładowcą Nowego Testamentu. W 1953 został nauczycielem szkoły klasztornej w Heluanie.

Mnich koptyjski

18 lipca 1954 został mnichem w klasztorze pod wezwaniem Matki Boskiej Syryjczyków na Pustyni Zachodniej w Egipcie, przybierając imię Antoniego Syryjczyka (el-Suryani). Po dwóch latach spędzonych w klasztorze na sześć lat zamieszkał jako pustelnik w samodzielnie wykutej grocie nieopodal klasztoru.

Biskup koptyjski

W 1962 został wezwany z odosobnienia przez ówczesnego patriarchę koptyjskiego Cyryla VI, który 30 września tego roku wyświęcił go na biskupa. Przy konsekracji brat Antoni Syryjczyk przybrał imię Szenudy. Patriarcha powierzył mu opiekę nad koptyjskim szkolnictwem wyznaniowym i mianował go rektorem koptyjskiego seminarium duchownego. Jako rektor seminarium biskup Szenuda zakładał jego wydziały zamiejscowe w Ameryce, w Australii i w Wielkiej Brytanii. Pod jego zarządem liczba studentów seminarium wzrosła kilkakrotnie. W 1965 biskup Szenuda wydał pierwszy numer oficjalnego periodyku Kościoła koptyjskiego El-Keraza.

Papież Aleksandrii

31 października 1971 biskup Szenuda został wybrany, a 14 listopada tego roku – intronizowany na 117. patriarchę Kościoła koptyjskiego. Za czasów jego pontyfikatu nastąpiło odrodzenie tego kościoła i jego gwałtowny rozwój poza granicami Egiptu. W 1996 patriarcha utworzył pierwsze dwie diecezje koptyjskie w USA, a w 1999 – pierwszą diecezję w Australii i Nowej Zelandii. Wyświęcił ponad 600 księży oraz ponad 80 metropolitów i biskupów.

Patriarcha początkowo pozostawał w dobrych stosunkach z umiarkowanym prezydentem Egiptu Anwarem Sadatem. Gdy w latach 70. XX wieku przez Egipt przetoczyła się fala ataków muzułmańskich na koptów, w 1976 koptowie założyli organizację protestującą przeciw atakom i bezczynności służb państwa. Patriarcha był jej aktywnym członkiem. Władze Egiptu pod wpływem fanatyków muzułmańskich poczytały tę organizację za spisek, mający na celu ustanowienie odrębnego koptyjskiego państwa. Prezydent Sadat represjonował cały kościół koptyjski – między innymi uwięziono ośmiu biskupów, 24 księży i wielu znaczniejszych świeckich koptów oraz zakazano wydawania El-Kerazy i koptyjskiego dziennika Watani. Gdy wiadomości o prześladowaniach koptów w Egipcie przedostały się do amerykańskiej prasy, 5 października 1981 Sadat nakazał uwięzienie patriarchy w klasztorze świętego Biszoi na Pustyni Zachodniej. Miesiąc po uwięzieniu patriarchy Anwar Sadat zginął w zamachu. Trzy i pół roku później kolejny prezydent Egiptu Husni Mubarak uwolnił patriarchę, który triumfalnie wrócił do katedry świętego Marka w Kairze.

Patriarcha Szenuda III był zwolennikiem ruchu ekumenicznego. Niejednokrotnie deklarował swoje poparcie dla jedności Kościoła Powszechnego. Składał wiele wizyt pozostałym patriarchom, między innymi konstantynopolitańskiemu, moskiewskiemu, rumuńskiemu i antiocheńskiemu. W maju 1973 złożył wizytę w Watykanie jako pierwszy patriarcha aleksandryjski Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego. Podczas tej wizyty patriarcha i papież Paweł VI podpisali wspólną deklarację chrystologiczną, kładącą nacisk na wspólne dziedzictwo wiary obu podzielonych kościołów. W 1989 patriarcha otworzył spotkanie Międzynarodowej Komisji Wewnątrz-Ortodoksyjnego Dialogu Ekumenicznego, której końcowe oświadczenie również podkreślało wspólnotę wiary Koptów i prawosławia. Patriarcha podtrzymywał również kontakty z kościołami protestanckimi.

W dniach 24–26 lutego 2000 r. spotkał się parokrotnie z pielgrzymującym do Egiptu z okazji Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 zwierzchnikiem Kościoła rzymskokatolickiego oraz katolickich Kościołów wschodnich – papieżem Janem Pawłem II^[1].

Patriarcha Szenuda III był autorem 101 publikacji z różnych dziedzin, z których około połowę przetłumaczono na języki zachodnie. Będąc już patriarchą, nadal wykładał w seminarium teologicznym i w Instytucie Wyższych Studiów Koptyjskich.

Od 2006 roku patriarcha Szenuda III miał rywala na urzędzie papieża Aleksandrii. Antypapieżem wobec niego obwołał się Maximus Johanna I.

Przypisy

1. Kronika pielgrzymki Jana Pawła II na górę Synaj 24-26 lutego 2000 r.. [dostęp 2010-01-28].

Linki zewnętrzne

• Coptic Papal Residence. copticpope.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-12)].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000121388620
• VIAF: 71504436
• LCCN: n85181291
• GND: 119056321
• LIBRIS: 0xbd9w4j178sxsl
• BnF: 125409803
• SUDOC: 113160224
• NLA: 35825429
• NKC: osa2013777817
• NTA: 074128280
• BIBSYS: 2033077
• Open Library: OL7100352A
• PLWABN: 9810626596805606
• NUKAT: n2014147444
• J9U: 987007298581405171, 987007256801405171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: biography/Shenouda-III
• Treccani: shenouda-iii
• Universalis: chenouda-iii
• SNL: Shenouda_3.
• Catalana: 0522211
• DSDE: Shenuda_3._af_Alexandria