Syryjska kampania przeciwko Państwu Islamskiemu – ofensywa prowadzona na terenach kontrolowanych przez antyrządowych rebeliantów frontu północnego i wschodniego syryjskiej wojny domowej przez koalicję ugrupowań islamskich przeciwko Państwu Islamskiemu.
Wraz z początkiem 2014 na „terenach wyzwolonych” przez rebeliantów rozpoczęła się otwarta wojna między Islamskim Państwem w Iraku i Lewancie (ISIS) a Syryjskim Frontem Rewolucyjnym powstałym w grudniu 2013 i Armią Mudżahedinów powołaną 3 stycznia 2014. Syryjski Front Rewolucyjny działał pod szyldem Wolnej Armii Syrii (WAS), która sprzymierzyła się przeciwko ISIS razem z Frontem Islamskim, największą koalicją ugrupowań islamskich działających podczas wojny domowej w Syrii. Wchodzących w skład Frontu Islamskiego przeciwko Islamskiemu Państwu w Iraku i Lewancie aktywnie walczyli bojownicy z ugrupowań Liwa Sukur asz-Szam, Dżajsz al-Islam, Liwa at-Tauhid oraz Ahrar asz-Szam. Tymczasem Armia Mudżahedinów wypowiedziała wojnę ugrupowaniu powiązanemu z Al-Ka’idą, oskarżając go o naruszenie zasad boskich. Nowa frakcja zarzuciła ISIS szerzenie przemocy i rozlew krwi na „terenach wyzwolonych” oraz zażądała od bojowników przyłączenie się do innych grup rebelianckich bądź opuszczenie Syrii. W toku walk, przeciwko ISIS wystąpił dotychczasowy największy sojusznik - Dżabhat an-Nusra[2].
Jednocześnie Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie podjęło insurekcję w irackiej prowincji Al-Anbar, przejmując na początku 2014 kontrolę nad Al-Falludżą, Al-Karmah, Al-Chalidijją, Al-Hadisą, Al-Ka’im oraz częścią Ar-Ramadi i Abu Ghurajb. Po skutecznych ofensywach z maja 2014 w muhafazie Dajr az-Zaur oraz kampanii irackiej z czerwca 2014 i zajęciu tamtejszych miast takich jak Mosul i Tikrit, 29 czerwca 2014 dżihadyści ogłosili powstanie kalifatu pod nazwą „Państwo Islamskie” na okupowanych ziemiach w Syrii i Iraku. Organizacja zmieniła również nazwę na Państwo Irackie.
Tło
Po uformowaniu się Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie w kwietniu 2013, ugrupowanie zaczęło zwracać się przeciwko umiarkowanym bojownikom syryjskiej opozycji. Symbolicznym początkiem dążenia do wojennej ścieżki na drodze ISIS z syryjską opozycją zbrojną była zbrodnia z 11 lipca 2013 na Kamalu al-Hammamim z Najwyższej Rady Wojskowej Wolnej Armii Syrii. Al-Hammami należał do 30 najważniejszych postaci powstańczej Armii. Dowództwo militarnego ciała opozycji ogłosiło, iż zabójstwo al-Hammamiego równało się z wypowiedzeniem wojny[3]. We wrześniu 2013 po ataku ISIS na Azaz, kontrolowaną przez Wolną Armię Syrii, szereg ugrupowań opozycyjnych wyraziło swoją dezaprobatę wobec działań ISIS. Sześć ugrupowań rebelianckich (Ahrar asz-Szam, Liwa at-Tauhid, Dżajsz al-Islam, Liwa Sukur asz-Szam, Brygady Furkan i Liwa al-Hakk) wchodzących w skład Syryjskiego Frontu Wyzwolenia Islamu oraz Syryjskiego Frontu Islamskiego, wezwało na początku października 2013 ISIS do opuszczenia Azazu. Ugrupowania te były trzonem powołanego później Frontu Islamskiego[4].
Na początku listopada 2013 lider Al-Kai'dy Ajman az-Zawahiri po raz kolejny nakazał rozwiązanie ISIS i powrót bojowników dawnego ISI do Iraku, z kolei filią światowej Al-Ka'idy w Syrii obwołał ugrupowanie Dżabhat an-Nusra. Zmarginalizowany ISIS porzucił sojusz z Dżabhat an-Nusra, wdając się w nimi w bratobójcza walkę. Front Islamski, powstał 22 listopada 2013 i był porozumieniem Syryjskiego Frontu Wyzwolenia Islamu oraz Syryjskiego Frontu Islamskiego. Sojusz ugrupowań pod względem bojowników znacznie przewyższał liczebnie Wolną Armię Syrii i był odpowiedzią na rosnące w siłę Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie[5].
Kampania syryjskich rebeliantów przeciwko ISIS
Konsolidacja islamistów przeciwko ISIS (styczeń 2014)
Walki wybuchły w nocy 2 stycznia 2014, kiedy Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie szturmowało miasto Al-Atarib w muhafazie Aleppo. Miasto to było w przeszłości atakowane przez ISIS. W listopadzie 2013 zabito w nim lidera ugrupowania Ghuraba asz-Szam. 3 stycznia 2014 napastnicy z ISIS strzelali do tłumu cywilów w Kafr Tacharim (muhafaza Idlib), upamiętniających morderstwo na Husajnie Sulajmanie, lekarzu i członku ugrupowania Ahrar asz-Szam. Ciało Sulajmana ze śladami tortur zostało przekazane w ramach wymiany więźniów wojennych między rywalizującymi grupami rebeliantów z 31 grudnia 2013[6][7].
W odpowiedzi na atak w Kafr Tacharim, Syryjski Front Rewolucyjny i nowo powstała Armia Mudżahedinów, wchodzące w skład Wolnej Armii Syrii, dokonały ataku w sześciu lokalizacjach na pozycje ekstremistów w muhafazach Aleppo oraz Idlib[8]. Ponadto Armia Mudżahedinów odparła atak dżihadystów na Atarib. W bitwie zginęło 26 ekstremistów z ISIS, w tym lider Abu Sabir at-Tunisi[9].
4 stycznia 2014 walki rozgorzały w muhafazie Idlib. W wiosce Ma’arrat Misrin doszło do walk Islamskiego Państwa z Frontem Islamskim, podobnie jak w przygranicznym mieście Azaz (muhafaza Aleppo), kontrolowanym przez dżihadystów. Z kolei w wiosce Kafrnabil umiarkowani rebelianci otoczyli bazę ekstremistów, doprowadzając ich do poddania w ciągu 24 godzin[8]. Baza ISIS została otoczona również w mieście Harim oraz w zdobytych przez liberalnych rebeliantów w miejscowościach Muszun, Salkin. Rebelianci powiązani z WAS przejęli fabrykę cukru w Maskanah, a także pola pod miastem Sallum. W odwecie radykałowie dokonali w Sarakibie egzekucji na 30 jeńcach wojennych, w tym cywilach[10].
Utrata terenów kontrolowanych przez ISIS i ataki odwetowe (styczeń 2014)
5 stycznia 2014 ISIS przeprowadziło falę ataków odwetowych. W zasadzkach, strzelaninach, zamachach bombowych i egzekucjach zginęło 55 rebeliantów islamskich niepowiązanych z Islamskim Państwem w Iraku i Lewancie oraz 11 tych drugich. Większość radykałów poniosło śmierć na polu bitwy w Aleppo podczas walk z kurdyjskim Dżabhat al-Akrad[11]. Walki rozprzestrzeniły się na administracyjne tereny muhafazy Ar-Rakka oraz Hama. W muhafazie Idlib, dżihadyści dokonali egzekucji na siedmiu zakładnikach w Harimie[12]. Z kolei w muhafazie Ar-Rakka, Front Islamski nacierał w mieście As-Saura oraz Ar-Rakka[12], a także przejął bazę Manbidż, pomimo że obrońcy wysadzali samochody-pułapki podczas walk. Dżabhat an-Nusra zajął miasto Ad-Dana. ISIS wycofał się również z miasta Atme, a także Darrat Izza, zachowując kontrolę nad Sarakib i Kafr Zita[13].
Dżihadyści wysyłali wzmocnienia do Aleppo i Ar-Rakki, która była ich bastionem. W trakcie walk mediacji podjął się syryjski Dżabhat an-Nusra, dotąd najwierniejszy sojusznik ISIS. Niektóre jednostki tego radykalnego ugrupowania współpracowały z Frontem Islamskim, a zwłaszcza z jego składowym - Ahrar asz-Szam, przeciwko Islamskiemu Państwu w Iraku i Lewancie[13]. Według Szam News Network po czterech dni walk rebelianci, którzy przeciwstawili się ISIS, zdobyli 80% ich terytoriów w muhafazie Idlib, a także 65% terytoriów w muhafazie Aleppo kontrolowanych uprzednio przez Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie[14].
6 stycznia 2014 sojusz rebeliantów dokonał szturmu na Ar-Rakkę. W trakcie walk, podczas których zginęło 20 dżihadystów, wyzwolono więzienie, w którym ISIS torturowało porwanych. Wśród 50 uwolnionych był turecki dziennikarz. W międzyczasie ISIS zdetonował samochód-pułapkę w punkcie kontrolnym Darkusz, atakowanym przez Front Islamski. W ataku terrorystycznym zginęło 20 rebeliantów. Po mediacji Dżabhat an-Nusra, ISIS wycofał się z Kafr Zita oraz Till Abiss. Ciężkie walki trwały również w Ad-Danie i Tamaniji[15][15]. W tym samym czasie Dżabhat an-Nusra z Ahrar asz-Szam walczyli razem przeciwko ISIS w Ar-Rakce, As-Saurze oraz Ma'an w mufahazie Hama[16]. W międzyczasie zagraniczni bojownicy ISIS dokonali w Aleppo w szpitalu dziecięcym w dzielnicy Kadi al-Askar egzekucji na 42 więźniach, w tym 21 cywilach[17].
7 stycznia 2014 nie mniej niż 34 członków ISIS i wspierających ich bojowników ugrupowania Dżund al-Aksa zostało zabitych przez rywalizujących z nimi rebeliantów w Dżabal az-Zawiji[18]. ISIS wycofało się ponadto z miasta Al-Majadin w muhafazie Dajr az-Zaur[19]. Stu dżihadystów zostało oblężonych w byłej jednostce policji w dzielnicy Salhin w Aleppo[20]. W Till Abjad przeciwko ISIS wystąpił kurdyjski Dżabhat al-Akrad. Uwolniono tam 12 kurdyjskich cywilów, pojmanych miesiąc wcześniej[21]. Od 3 do 7 stycznia 2014 w walkach między islamskimi ugrupowaniami śmierć poniosły 274 osoby, w tym 46 cywilów, 129 bojowników islamskich i 99 ekstremistów z ISIS[22].
Wyparcie ISIS z Aleppo i obronna bitwa o Ar-Rakkę (styczeń 2014)
8 stycznia 2014 umiarkowani bojownicy z Syryjskiego Frontu Rewolucyjnego i Armii Mudżahedinów zdobyli kontrolę nad dzielnicą Kadi al-Askar w Aleppo, przepędzając z niej dżihadystów, którzy dwa dni wcześniej dokonali tam rzezi. ISIS utracił także kontrolę nad dzielnicą Al-Inzarat, w której przetrzymywano 300 zakładników[23]. Tymczasem bitwa w Ar-Rakce doprowadziła miasto do paraliżu. Odcięto elektryczność i dostawy wody. Lider Dżabhat an-Nusra, Abu Muhammad al-Dżaulani przyznał oficjalnie, iż jego ugrupowanie walczyło przeciwko ISIS. Podjęcie walk przeciwko dotychczasowym towarzyszom broni, motywował „błędami” popełnionymi przez Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie, takich jak aresztowanie przywódców Dżabhat an-Nusry w Ar-Rakce[24]. Wieczorem ISIS przeprowadziło kilka skoordynowanych ataków terrorystycznych z użyciem samochodów-pułapek m.in. w Al-Bab, Dżarabulus oraz w Majadinie[25].
Od rana 9 stycznia 2014 regularne starcia prowadzone były w muhafazach Idlib, Aleppo oraz Ar-Rakka. Ponadto radykałowie wysłali umocnienia do Daj az-Zaur, gdzie tracili posiadaną tam dotychczas silną pozycję. W mieście Ar-Rakka koalicja rebeliantów zdobyła dawny budynek wywiadu, który jest umiejscowiony 400 metrów od siedziby ISIS[25]. Jednak drogi wlotowe do miasta, jak i strategiczne mosty kontrolowali w dalszym ciągu dżihadyści. W związku z tym blokowana była wszelka pomoc do miasta, w którym brakowało wody, żywności i medykamentów. Dżabhat an-Nusra wydało oświadczenie wzywające cywilów do tworzenia punktów kontrolnych i zatrzymywania bojowników ISIS. Dżhihadyści w międzyczasie za pomocą pocisków moździerzowych atakowali Till Abjad kontrolowane przez Ahrar asz-Szam[26]. Islamskie brygady rebelianckie wysłały dodatkowe siły do Azaz, by pokonać silnych tam ekstremistów[27]. W ciągu tygodnia walk zginęły 482 osoby, w tym 85 cywilów, 240 rebeliantów i 157 radykałów z ISIS[28].
Ciężka bitwa między ISIS i Dżabhat an-Nusra w Ar-Rakce trwała przez cały 10 stycznia 2014. Tego samego dnia Ahrar asz-Szam wziął do niewoli pięciu bojowników atakujących Till Abjad[29]. 20 islamistów zostało zabitych w Al-Bab przez ISIS pod dowództwem Abu Umara asz-Sziszaniego, który był liderem ugrupowania w Syrii[30]. Ekstremiści przejęli tam silosy z pszenicą i młyny. Boje toczono także w miejscowości Hajan[31]. W dzielnicy Aleppo - Salah ad-Din, Wolna Armia Syrii zorganizowała protest przeciwko działaniom ISIS[31].
11 stycznia 2014 dżihadyści zajęli nadgraniczny Till Abjad, z kolei w Ar-Rakce zdobyli punkt kontrolny i dworzec kolejowy[32]. W Sarakibie doszło do bitwy, w której wyniku ISIS utraciło kontrolę nad znaczną powierzchnią miasta, tracąc sześciu bojowników[33]. Z kolei w mieście Andan w walkach zginęło 20 rebeliantów. W dniach 9-11 stycznia 2014 toczyła się bitwa o kontrolę nad miastem At-Tiba w muhafazie Hims[34]. Do 11 stycznia 2014, ISIS przeprowadziło osiem zamachów-samobójczych. 12 stycznia 2014 potwierdzono, iż Front Islamski zdobył znaczną przewagę nad Sarakib[35]. Tymczasem 95% powierzchni Ar-Rakki kontrolowało ISIS[36], które dzień ogłosiło, zwycięstwo w mieście, pokonując Ahrar asz-Szam[37]. Tego samego dnia ISIS przepędziło islamistów z miast Al-Bab oraz Biza[38].
Bitwa o Dżarabulus; upadek Sarakibu (styczeń 2014)
14 stycznia 2014 ekstremiści pod dowództwem asz-Sziszaniego stracili kontrolę nad wioskami Maskan, Kafar Kalbin i Kafra[39]. Jednocześnie ISIS prowadziło wysiłki na rzecz odbicia miasta Dżarabulus, dlatego też 15 stycznia 2014 doprowadzili tam do wybuchu samochodu-pułapki, w wyniku czego zginęło 26 osób. W walkach między grupami rebelianckimi w Sarakib zginął jeden z przywódców ISIS, znany jako Abu Bara al-Dżazairi, który był Belgiem algierskiego pochodzenia. Ponadto rebelianci przejęli kontrolę nad Dżibrin oraz Kfar Rakiszr pod Azaz. Francuski bojownik ISIS dokonał zamachu samobójczego w Atarib[40][41]. Do 15 stycznia 2014 w walkach zginęło łącznie 1069 osób, w tym 130 cywilów, 608 bojowników islamskich oraz 312 ekstremistów ISIS[42].
16 stycznia 2014 nadal toczono bitwę o Dżarabulus. Radykałowie wysadzili tam kolejny samochód-pułapkę, podobnie jak w Sarakib[43][44], które 17 stycznia 2014 ostatecznie padło łupem Frontu Islamskiego i Syryjskiego Frontu Rewolucyjnego. Rebelianci z ISIS zarządzili odwrót do miasta Sarmin (muhafaza Idlib), także obleganego przez Front Islamski[45]. Tego samego dnia ISIS wzmocniło swój batalion pod Manbidż, przygotowując szturm na miasto Matahin[46]. 18 stycznia 2014 Armia Mudżahedinów odbiła miasto Ratjan na północny zachód od Aleppo[47]. W międzyczasie ISIS w Dżarabulus dokonała egzekucji poprzez ścięcie na 40 rebeliantach Frontu Islamskiego[48], z kolei dziewięciu innych z grupy Liwa at-Tauhid wchodzącej w skład frontu Islamskiego, zginęło w tym samym mieście w wyniku eksplozji samochodu-pułapki[49]. 22 ekstremistów ISIS zginęło w wyniku wybuchu samochodu-pułapki w punkcie kontrolnym w Dżaaz[50].
Kontrofensywa ISIS i apel Ajmana az-Zawahiriego (styczeń 2014)
19 stycznia 2014 w nagraniu audio, lider Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie, Abu Bakr al-Baghdadi, wezwał o zaprzestanie walk między islamistami i skupienie się na wspólnym wrogu[51]. Tego samego dnia 16 dżihadystów zginęło podczas walk i wybuchu samochodu-pułapki w Ar-Rakce[52]. 20 stycznia 2014, 16 osób, w tym sześciu rebeliantów poniosło śmierć w wyniku podwójnej eksplozji samochodu-pułapki w granicznym z Turcją mieście Bab Al-Hawa, kontrolowanym przez Front Islamski. Po tych aktach terrorystycznych, władze tureckie zamknęły granicę, nie pozostawiając tym samym żadnego otwartego przejścia granicznego z Syrią. ISIS przejęło także nad lotniskiem wojskowym Al-Dżarrah, z kolei potężna eksplozja w Manbidż spowodowała 20 ofiar[53]. ISIS opublikowało także statut obowiązujący na ziemiach kontrolowanych przez nich, opierający się na prawie koranicznym[54].
22 stycznia 2014 ISIS przejęło z rąk Frontu Islamskiego po kilku dniach ciężkich walk przedpole miasta Manbidż. Całkowitą kontrolę nad Manbidż, ISIS przejęło 23 stycznia 2014. Bitwa o miasto kosztowała życie 60 bojowników[55]. Do kolejnej potyczki między tymi samymi stronami doszło w strategicznym Azaz oraz Al-Bab[56]. ISIS ostrzelało także kontrolowane przez Kurdów miasto Ajn al-Arab[56]. Tymczasem lider światowej Al-Ka’idy, Ajman az-Zawahiri wezwał o natychmiastowe zakończenie bratobójczych walk w Syrii[55]. 24 stycznia 2014 dżihadyści odbili z rąk umiarkowanych rebeliantów miasto Darkusz w muhafazie Idbib tuż przy granicy z Turcją[57]. W ciągu trzech tygodni walk między islamistami zginęło niemal 1400 osób - 760 islamistów i rebeliantów z innych frakcji, 426 dżihadystów z ISIS, 190 cywilów i 19 innych ludzi, której tożsamości nie potwierdzono[55].
27 stycznia 2014 potwierdzono śmierć jednego z dowódców polowych ISIS - Samira Abida Muhammada al-Halifawiego, zabitego przez islamistów w Till Rifat pod Azaz. Dwóch ukrywających się ważnych osobistości Państwa w Iraku i Lewancie zostało pojmanych przez Armię Mudżahedinów w Ratjan[58]. Kolejno w dniach od 27 do 30 stycznia 2014 ISIS objęło kontrolę nad miejscowościami Susjan, Till Rahal, Hazwan oraz Ar-Raj, leżące na zachód od miasta Al-Bab[59]. 28 stycznia 2014 tureckie lotnictwo dokonało nalotu na konwój ISIS, podróżujący w pobliżu granicy po syryjskiej stronie. Zginęło 11 dżihadystów[60]. W ciągu miesiąca walk na „terenach wyzwolonych” śmierć poniosło 1747 osób - 879 islamistów, 531 dżihadystów ISIS oraz 215 cywilów[61][62].
1 lutego 2014 zamachowiec-samobójca ISIS, który przybył jako negocjator do kwatery ugrupowania Liwa at-Tauhid w Aleppo, która mieściła się w byłej szkole oficerskiej piechoty, wysadził się w powietrze. W tym samym czasie na zewnątrz eksplodował samochód pułapka. W atakach zginęło 16 rebeliantów[63]. 2 lutego 2014 ISIS nadal prowadziło ofensywę na zachodnich rubieżach Al-Bab. Ponadto to potyczki z Frontem Islamskim i Dżabhat al-Akrad doszło pod Manbidż. To drugie ugrupowanie odbiło z rąk ISIS wioski Sandalija and Al-Maszarfa. 16 bojowników islamskich zginęło, kiedy zamachowiec-samobójca z ISIS wysadził pod więzieniem w miejscowości Ar-Raj[64][65].
3 lutego 2014 w oświadczeniu Al-Ka’ida odcięła się od działań Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie. Efektem tego kroku było ignorowanie przez ISIS poleceń Ajmana az-Zawahiriego. „Al-Ka’ida nie ma żadnych powiązań organizacyjnych z tą grupą (ISIS) i nie ponosi odpowiedzialności za jej działania” – głosiło internetowe oświadczenie. Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie próbowało w 2013 połączyć się z syryjską filią Al-Ka’idy - Dżabhat an-Nusra, na co nie zgodził się az-Zawahiri. W odpowiedzi lider światowej organizacji terrorystycznej oświadczył w listopadzie 2013, że jedynym odgałęzieniem Al-Ka’idy w Syrii jest Dżabhat an-Nusra[66]. Po raz kolejny az-Zawahiri potępił ataki ISIS na inne ugrupowania w oświadczeniu z 6 kwietnia 2014[67].
3 lutego 2014 Wolna Armia Syrii rozpoczęła atakowanie punktów kontrolnych na rogatkach Ar-Rakki, kontrolowanych przez ISIS. Dzień później dżihadyści wydali oświadczenie, w którym wyrazili ubolewanie i przeprosili ludność cywilną za nadużywanie przemocy wobec nich[68].
Liwa Sukur asz-Szam, kluczowy członek Frontu Islamskiego, podpisała 5 lutego 2014 z Islamskim Państwem w Iraku i Lewancie zawieszenie broni ze skutkiem natychmiastowym. Obie obie strony zobowiązały się nie wspierać innych grup podczas walk pośrednich. ISIS z Liwą Sukur asz-Szam walczył głównie na polach naftowych Szaar, leżących w południowo-zachodniej części w muhafazie Hama. Syryjski Front Rewolucyjny potępił układ między stronami[69].
Wyparcie ISIS z muhafazy Dajr az-Zaur oraz działania w muhafazie Aleppo (luty-marzec 2014)
8 lutego 2014 ugrupowanie Dżabhat an-Nusra i sojusznicze brygady islamistyczne ogłosiło początek ofensywy przeciwko Islamskiemu Państwu w Iraku i Lewancie w muhafazie Dajr az-Zaur. Już pierwszego dnia zabito lidera ISIS w tym regionie - Libijczyka Abu Dajana[70]. Ahrar asz-Szam zerwało ugodę z ISIS w muhafazie Hasaka, gdzie wspólnie walczono przeciwko Kurdom. Jednak 6 lutego 2014, dżihadyści zaatakowali kilka baz Ahrar asz-Szam na froncie kurdyjskim, rozkradając broń byłych sprzymierzeńców i biorąc bojowników do niewoli. Dowództwo Ahrar asz-Szam nazwało ekstremistów z ISIS zdrajcami[71].
10 lutego 2014 dżihadyści niemal całkowicie wycofali się z muhafazy Dajr az-Zaur, poddając takie miasta jak Abu Kamal, Hadżin, Al-Dżala, Al-Musarb, Al-Kubajr oraz bazę Hamadan[72]. 12 lutego 2014 ISIS opuściło miasto Dajr az-Zaur[73]. Ich miejsce zajmowali ekstremiści z Dżabhat an-Nusra[74]. W międzyczasie toczyła się bitwa między ISIS i Dżabhat an-Nusra na polach Koniko i Al-Dżafra, gdzie według dziennikarzy pisma „As-Safir” zginęło 170 osób, w tym 50 przedstawicieli Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie. W bitwie zginął dowódca radykałów w muhafazie Dajr az-Zaur - Dużana al-Libi. Z kolei w mieście Al-Majadin pojmano innego lidera ISIS - Abu Zara al-Irakiego[75].
14 lutego 2014 ISIS dokonał egzekucji na 17 bojownikach Armii Mudżahedinów w mieście Rajtan pod Aleppo. Również ścięto głowy czterem rebeliantom z rywalizujących ugrupowań podczas walk w Azaz[76]. 20 lutego 2014 Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie wysadził w powietrze samochód-pułapkę w przygranicznym mieście z Turcją Bab as-Salama, w wyniku czego zginęło 14 osób, w większości ludzie przebywający w tureckim obozie dla uchodźców[77]. 23 lutego 2014 w zamachu samobójczym w Aleppo zginął weteran wojenny z Afganistanu i Iraku, Abu Chalid as-Suri, mediator w konflikcie z ramienia Ahrar asz-Szam, ale także krytyk ISIS, a także sześciu innych bojowników[78]. Według szacunków Syryjskiego Obserwatorium Praw Człowieka w ciągu dwóch miesięcy walk zginęło 3,3 tys. islamistów[79].
25 lutego 2014 dowództwo Dżabhat an-Nusra postawiło Islamskiemu Państwu w Iraku i Lewancie pięciodniowe ultimatum na podjęcie negocjacji mających na celu zakończenie walk. W przypadku niespełnienia żądań, zagrożono operacją zbrojną, która unicestwi organizację[80]. 28 lutego 2014 islamiści rozpoczęli odwrót z muhafazy Aleppo w kierunku Ar-Rakki, opuszczając między innymi Azaz, bazę lotniczą Menneg oraz tereny pod Dajd Dżamal oraz Kafin[81]. 28 lutego 2014 Wolna Armia Syrii oraz Dżabhat al-Akrad wypędziły ISIS z Azazu[82]. Dzień później Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie wycofało się również z miejscowości Ar-Raj leżącej pod Al-Bab, która została zajęta w wyniku ofensywy z końca stycznia 2014[83].
11 marca 2014 brygada ISIS dokonała nieoczekiwanego ataku na miejscowość Szujuch, leżącej na obrzeżach Dżarabulus. Następnie dokonano tam egzekucji 22 osób, w tym 12 rebeliantów Frontu Islamskiego[84]. Radykałowie islamscy przechwycili również miejscowość Karakuzak, leżącą w muhafazie Aleppo, 35 km na południe od tureckiej granicy. Niszczono tam figury postaci historycznych. W związku z tym tureckie media informowały o rozlokowaniu 25 żołnierzy przy zamku Dżabir w Aleppo, w którym znajduje się grób legendarnego Sulejmana Szaha, dziadka założyciela Imperium Osmańskiego, Usmana I. Turkowie otrzymali rozkaz strzelania do każdego, kto atakuje historyczne obiekty[85]. Tymczasem w muhafazie Al-Hasaka doszło do wymiany jeńców wojennych między ISIS i Dżabhat an-Nusra[86]. Wieczorem 12 marca 2014 w wiosce Sarin w muhafazie Ar-Rakka zabito jednego z głównych dowódców ISIS - Abu Muhammada al-Masriego[87]. Dzień później ISIS kontynuowało ofensywę pod Dżarabulus, zajmując wioskę Dżisir Kuzak[88].
Do 13 marca 2014 w wyniku walk między siłami islamskimi, śmierć poniosło 3012 osób, w tym 312 cywilów, 1566 rywalizujących z ISIS oraz 1083 tych drugich[89]. Tymczasem do 14 marca 2014 Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie opuściło muhafazy Latakia oraz Idlib[90]. 21 marca 2014 podczas walk o wioski Al-Dża’da oraz al-Kubba w muhafazie Aleppo, dżihadyści wzięli do niewoli 30 rebeliantów z konkurencyjnych grup[91].
Przełamanie pod Marakdą oraz bitwa o Abu Kamal (marzec-kwiecień 2014)
17 marca 2014 bojownicy Dżabhat an-Nusra oraz Frontu Islamskiego przechwycili z rąk ISIS zaporę Ath-Thalja, leżącą w pobliżu miasta Marakda, na południu muhafazy Hasaka[92]. Był to wstęp do bitwy o Marakdę, która toczyła się między Dżabhat an-Nusra i ISIS w dniach 21-29 marca 2014. Starcie między ugrupowaniami ekstremistycznymi zakończyło się jednak zwycięstwem Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie okupionym śmiercią łącznie 120 dżihadystów po obu stronach[93]. Przegrani wycofali się do wioski As-Sur, leżącej na pograniczu muhafaz Hasaka oraz Dajr az-Zaur, a ISIS postanowiło przystąpić do kontrofensywy[94].
10 kwietnia 2014 Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie podjęło uderzenie na utraconą dwa miesiące wcześniej muhafazę Dajr az-Zaur. Atak nastąpił z trzech stron. Ekstremiści przekroczyli granicę syryjsko-iracką w Abu Kamal, częściowo zajmując przejście graniczne oraz samo miasto. Dżihadyści zajęli także silosy pod miejscowością Kabadżib[95]. W walkach zginęło 60 osób, wśród nich było wielu islamistów zamordowanych w egzekucjach przez rebeliantów z Iraku[96][97]. Dzień później Dżabhat an-Nusra wzmocniona przez inne islamskie brygady dokonała kontrataku na Abu Kamal. Po niespełna godzinnej walce udało się wyprzeć bojowników ISIS z miasta. W starciu życie straciło 26 osób. Abu Kamal było kontrolowane przez islamistów od czasu ofensywy antyrządowej z listopada 2012[98]. Rebelianci ISIS zostali wyparci do wioski Hasin, gdzie koncentrowały się walki począwszy od 12 kwietnia 2014[99]. 14 kwietnia 2014 rozpoczęły się również potyczka o kontrolę nad wioską As-Sur[100]. Z powodu walk między islamistami w muhafazie Dajr az-Zaur, przesiedlonych zostało 60 tys. cywilów[101].
22 kwietnia 2014 dwóch zamachowców-samobójców z ugrupowania Dżabhat an-Nusra wysadziło się w powietrze w obozie treningowym Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie w muhafazie Hasaka, w wyniku czego śmierć poniosło 16 dżihadystów, w tym jeden Niemiec[102]. 25 kwietnia 2014, 1500 bojowników Wolnej Armii Syrii przeprowadziło operację pod Ar-Rakką, w wyniku której z rąk ISIS, odbito pięć wiosek. W walkach śmierć poniosło ośmiu dżihadystów[103].
Prowadzące w sąsiedniej z Syrią, prowincji Al-Anbar irackie siły zbrojne zbombardowały konwój ISIS przekraczający granicę, na syryjskim terytorium w miejscowości Wadi Suwab. Konwój dżihadystów składał się z ośmiu cystern, które zostały ostrzelane przez helikoptery. W akcji zginęło ośmiu dżihadystów[104].
Mimo porażki w Abu Kamal, 30 kwietnia 2014 ISIS rozpoczęło kontrofensywę w Dajr az-Zaur, przeciwko rebeliantom z Dżabhat an-Nusra, Frontu Islamskiego oraz Wolnej Armii Syrii. Efektem ofensywy było zajęcie muhafazy, wyparcie stamtąd wrogich bojowników oraz podjęcie ofensywy w Iraku. Skutkiem sukcesów ISIS i ekspansji terytorialnej było ogłoszenie 29 czerwca 2014 utworzenia kalifatu pod nazwą Państwo Islamskie.
