Statystyczna kontrola procesu

Statystyczna kontrola procesu (SKP, ang. statistical process control, SPC) – metoda zarządzania jakością z zastosowaniem statystycznej kontroli procesów przemysłowych^[1].

SPC jest oparte na stałym prowadzeniu kart kontrolnych procesów, które umożliwiają obiektywną ocenę, czy dany proces podlega swojej normalnej zmienności, czy zaczyna zachowywać się "niestandardowo". Zgodnie z teorią kart kontrolnych przyczyny zmienności w procesie można podzielić na^[2][3]:

• Przyczyny naturalne (standardowe) - widoczne są przez cały czas prowadzenia czynności; przyczyny naturalne zmienności są stałe co do wielkości i występują w dużej ilości, ale pojedynczy efekt każdej z nich jest niewielki; naturalne przyczyny zmienności mają wpływ tylko na zmienność krótkoterminową; aby je zmniejszyć potrzeba zmiany całego procesu; przykładowe naturalne przyczyny zmienności to zmienność czynników produkcji, zmienność warunków czy dokładność aparatury pomiarowej, w których prowadzony jest proces;

• Przyczyny specjalne (niestandardowe) - przyczyny zmienności nie zawsze obecne w procesie oraz zmienne co do wielkości; wywołują dużą zmienność w procesie, powodują przesunięcie się średniej i dzięki temu mają wpływ na długoterminową wariancję, przykładowe specjalne przyczyny zmienności to złe ustawienie maszyny, niewykwalifikowany operator;

Dzięki stosowaniu kart kontrolnych można szybko zauważyć kiedy dane zjawisko zaczyna zachowywać się "niestandardowo" i w razie potrzeby zareagować. W przemyśle karty kontrolne służą do sprawdzania stabilności procesu produkcyjnego w czasie.

Twórcą metody jest Walter A. Shewhart, który wdrożył te metody w amerykańskim przemyśle samochodowym w latach 30. XX w.^[4]

Zobacz też

• Walter A. Shewhart
• Six Sigma
• rozkład normalny
• odchylenie standardowe
• średnia arytmetyczna
• rozstęp

Przypisy

1. John S.J.S. Oakland John S.J.S., Statistical process control, wyd. 5, Oxford: Butterworth-Heinemann, 2003, ISBN 0-7506-5766-9, OCLC 55652811 . Brak numerów stron w książce
2. TadeuszT. Sałaciński TadeuszT., SPC statistical process control, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2015, ISBN 978-83-7814-319-2, OCLC 903352984 . Brak numerów stron w książce
3. TadeuszT. Sałaciński TadeuszT., SPC - Statystyczne sterowanie procesami produkcji, wyd. 2 popr., Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2016, ISBN 978-83-7207-842-1 . Brak numerów stron w książce
4. Walter AndrewW.A. Shewhart Walter AndrewW.A., Economic control of quality of manufactured product, Milwaukee, Wis.: American Society for Quality, 1980, ISBN 0-87389-076-0, OCLC 7543940 . Brak numerów stron w książce

Kontrola autorytatywna (metoda kontroli jakości):

• GND: 4249675-5
• NKC: ph899253

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: science/statistical-process-control, topic/statistical-quality-control