Stanisław Turek (oficer)

Stanisław Turek

Zbaraż

pułkownik dyplomowany artylerii
Pełne imię i nazwisko	Stanisław Jan Turek
Data i miejsce urodzenia	17 grudnia 1891 Stanisławów
Data śmierci	1940
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	Sztab Główny
Stanowiska	delegat SG przy DOKP Lwów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Stanisław Jan Turek, ps. „Zbaraż” (ur. 17 grudnia 1891^[a] w Stanisławowie, zm. 1940^[2]) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 17 grudnia 1891 w Stanisławowie, w rodzinie Jana i Marii z Kuderkiewiczów^[3]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[4]. W szeregach 12 pułku artylerii polowej uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

W 1922 roku pełnił obowiązki szefa sztabu 12 Dywizji Piechoty w Tarnopolu, pozostając oficerem nadetatowym 12 pap. Z dniem 15 października 1922 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi na stanowisko szefa Oddziału IV^[5]. Ukończył II Kurs Doszkolenia od 3 listopada 1922 do 15 października 1923 w Wyższej Szkole Wojennej. Uzyskał tytuł oficera dyplomowanego. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 92. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[6][7][8]. W latach 20. pozostawał z przydziałem do 12 pułku artylerii polowej w garnizonie Złoczów; w 1923 był przydzielony do Sztabu Generalnego^[9], a w 1924 pełnił funkcję szefa sztabu 11 Dywizji Piechoty w Stanisławowie^[10]. 12 stycznia 1927 roku został przeniesiony do 7 pułku artylerii polowej w Częstochowie na stanowisko dowódcy I dywizjonu^[11]. W 1928 roku był dowódcą III dywizjonu w 12 pułku artylerii polowej^[12]. W marcu 1932 został przeniesiony ze Sztabu Głównego na stanowisko delegata Sztabu Głównego przy Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych we Lwowie^[13][14]. Służbę na tym stanowisku pełnił do 1939 roku^[15]. Na stopień podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 i 2. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[16].

Podczas II wojny światowej działając pod pseudonimem „Zbaraż” w stopniu pułkownika był szefem Wydziału III Komendy Obszaru nr IV Krakowsko-Śląskiego Związku Walki Zbrojnej, po czym 18 kwietnia 1940 został aresztowany^[17].

Był żonaty z Anną ze Szkielskich, z którą miał dwie córki: Krystynę Janinę (ur. 3 maja 1921) i Ewę Barbarę (ur. 5 sierpnia 1928)^[18].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 877^[3] – 26 marca 1921^[19]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”^[20][21]
• Krzyż Walecznych trzykrotnie^[22][23]
• Złoty Krzyż Zasługi – 25 lutego 1939 „za zasługi w służbie wojskowej”^[24]
• Srebrny Krzyż Zasługi – 16 stycznia 1926 „za zasługi położone z narażeniem życia w akcji ratowniczej w czasie powodzi”^[25][26]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[23]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[23]

Uwagi

1. 24 lipca 1928, na podstawie metryki urodzenia, ogłoszono sprostowanie daty urodzenia z „18 grudnia 1892” na „17 grudnia 1891”^[1].

Przypisy

1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 239.
2. Stawecki 1997 ↓, s. 66.
3. Kolekcja ↓, s. 1.
4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 818.
5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 16 września 1922 roku, s. 723.
6. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 741.
7. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 455.
8. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 180.
9. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 737.
10. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 70, 658.
11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 2.
12. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 386.
13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 236.
14. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 425.
15. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 429.
16. Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 377.
17. Komenda Obszaru nr IV Krakowsko-Śląskiego AK. dws-xip.pl. [dostęp 2016-04-06].
18. Kolekcja ↓, s. 2.
19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 2 kwietnia 1921, s. 609.
20. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1937, s. 34.
22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 80, jako kpt. Jan Stanisław Turek z 12 DP.
23. Kolekcja ↓, s. 3.
24. M.P. z 1939 r. nr 57, poz. 100.
25. M.P. z 1926 r. nr 17, poz. 48.
26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 4 lutego 1926, s. 46.

Bibliografia

• Stanisław Turek. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.50-4105 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-05-12].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Piotr Stawecki: Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997. ISBN 83-04-04390-4.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000370005686
• VIAF: 164202305
• PLWABN: 9810618294805606
• NUKAT: n01037074, n97016968