Sliač

Sliač

Rzymskokatolicki kościół pw. św. Mikołaja
Herb Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	bańskobystrzycki
Powiat	Zwoleń
Burmistrz	Daniel Dunčko[1]
Powierzchnia	39,83[2] km²
Wysokość	329[3] m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość	4 761[4] 120,16[5] os./km²
Nr kierunkowy	+421 45[3]
Kod pocztowy	962 31[3]
Tablice rejestracyjne	ZV
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego Sliač
Położenie na mapie Słowacji Sliač
48°36′43″N 19°08′37″E
Strona internetowa

Sliač – modernistyczny pawilon nad źródłami leczniczymi

Sliač – miasto i uzdrowisko w środkowej Słowacji w kraju bańskobystrzyckim w powiecie Zwoleń w dolinie rzeki Hron, na południowy wschód od Bańskiej Bystrzycy, liczące około 5,1 tys. mieszkańców (2011).

Części miasta

Miasto składa się z następujących dzielnic:

• Rybáre
• Hájniky
• Kúpele Sliač (niem. Bad Sliač, rzadko Bad Sliatsch; węg. Szliácsfürdő)
• Sampor

Historia

W oparciu o badania archeologiczne można stwierdzić, że tereny dzisiejszego miasta były zamieszkiwane już ok. 2 tys. lat p.n.e. Pierwsze pisemne wzmianki o Sliaču pochodzą z roku 1243 lub 1244. Wtedy to król Węgier Bela IV podniósł niedaleki Zwoleń do rangi wolnego miasta królewskiego, i w tym dokumencie, przy okazji opisu granic miejskich, wspomniano o źródłach leczniczych w okolicy. Najstarszymi były osady Hájniky i Rybáre, w których osiedlono strażników leśnych („gajowych”) i rybaków w służbach zwoleńskiego zamku.

Od XVII w. miasto rozwijało się już głównie dzięki źródłom mineralnym, do których zjeżdżało coraz więcej gości. Szczególnie dotyczyło to XIX w., a po dłuższej przerwie również okresu 1928–1939.

Uzdrowisko Sliač

Miasto jest znane głównie z uwagi na uzdrowisko z ciepłymi źródłami mineralnymi (temperatura do 33°).

Zabytki

Najcenniejszym obiektem zabytkowym w mieście jest murowany kościół pod wezwaniem św. Mikołaja z końca XIII lub początków XIV w. w dzielnicy Hájniky. Pierwotnie wczesnogotycki, był później kilkakrotnie przebudowywany i odnawiany. Aktualna dekoracja malarska w jego wnętrzu jest dziełem znanego malarza Jozefa Hanuli. Pozostałości innej gotyckiej świątyni odkryli archeolodzy w 2011 r. w dzielnicy Sampor.

Interesujące są niektóre budynki uzdrowiskowe reprezentujące późny modernizm, zwłaszcza pawilony, którymi obudowano źródła mineralne, tworzące spójny zespół dobrej uzdrowiskowej architektury modernistycznej, skomponowanej z otaczającym ją parkiem leśnym.

W mieście znajdują się pomniki ofiar zarówno I, jak i II wojny światowej, a także pomnik lotników.

Lotnisko Sliač

W Sliaču znajduje się lotnisko i port lotniczy, obsługujące pobliskie miasta: Bańską Bystrzycę i Zwoleń. Pod historyczną nazwą Tri Duby odegrało niezmiernie ważną rolę w słowackim powstaniu narodowym w 1944 r., kiedy to przez kilka tygodni stanowiło jedyną drogę łączności z zapleczem frontu wschodniego.

Po II wojnie światowej przez długi czas było jedynie lotniskiem wojskowym. Po ponaddwuletniej przebudowie od 16 czerwca 2011 r. pełni także funkcje cywilnego portu lotniczego.

Przypisy

1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-09-24]. (słow.).
2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 39,83S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
3. Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
5. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.

Kontrola autorytatywna (miasteczko):

• VIAF: 139675639
• LCCN: n89121607
• GND: 4826616-4
• NKC: ge130852
• J9U: 987007562614405171

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3976380