Siergiej Konstantinowicz Dawidis
|
Data i miejsce urodzenia
|
29 stycznia 1969 Moskwa
|
Członek biura politycznego
|
Okres
|
od 2008
|
Przynależność polityczna
|
Solidarnost'
|
Członek stałego komitetu
|
Okres
|
od 2012
|
Przynależność polityczna
|
Partia 5-go grudnia
|
|
Siergiej Konstantinowicz Dawidis (Сергей Константинович Давидис trb. Siergiej Konstantinowicz Dawidis trl. Sergej Konstantinovič Davidis, ur. 29 stycznia 1969 r.) – rosyjski prawnik, socjolog, specjalista w dziedzinie organizacji procesu wyborczego, działacz na rzecz praw człowieka.
Rodzina i wykształcenie
Urodził się w rodzinie inżynierów. W 1986 r. ukończył szkołę w rejonie Szczukino(inne języki) (Północno-zachodni okręg administracyjny Moskwy)[1]. Następnie, między 1987 i 1989 r. odbył służbę wojskową na Kaukazie Północnym. W 1995 r. ukończył studia na Wydziale Socjologii Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego im. M.W. Łomonosowa. W 2008 r. ukończył studia prawnicze na Moskiewskim Państwowym Uniwersytecie Prawa(inne języki), na specjalizacji Komunikacja Publiczna i Organizacja Kampanii Wyborczych[2].
Początki działalności publicznej
Na przełomie lat 80. i 90. był aktywnym uczestnikiem ruchu prodemokratycznego w Moskwie – w latach 1989–1994 był członkiem redakcji socjaldemokratycznej gazety podziemnej „Nowe życie”. W 1990 r. dołączył do partii Unia Demokratyczna(inne języki)[3], zakładanej przez między innymi Garri Kasparowa, jednak nie był jej aktywnym członkiem. W tym samym roku, razem z Glebem Cherkasowem, Anną Karetnikową i Stanisławem Duknewiczem utworzył komitetu Partii Solidarności Młodzieży „Echo”. Był także członkiem klubu studentów moskiewskich (Московский Студенческий Клуб), który w tamtym okresie aktywnie uczestniczył w życiu politycznym, prowadząc m.in. demonstracje na rzecz zniesienia obowiązku nauczania o marksizmie-leninizmie czy likwidacji KGB[4].
W kolejnych latach wyłączył się z życia publicznego, rozwijając firmę consultingową.
Na początku 2000 roku, w związku z dojściem do władzy Władimira Putina, wrócił do działalności publicznej. Począwszy od 2003 r. współtworzył ruch antywojenny (Антивоенный клуб)[5]. W 2003 r. podczas wyborów parlamentarnych w związku z działaniami opozycyjnymi Dawidis został aresztowany za przeszkadzanie wyborom – miesiąc przebywał w areszcie[6]. W 2006 r. na konferencji powołującej do życia Rosyjski Front Anty-Faszystowski (RAF, współtworzony przez Ludmiłę Aleksiejewą) został wybrany członkiem rady koordynacyjnej RAF.
Z racji dojmującej porażki wybory parlamentarne (2007 r.) i prezydenckie (2008 r.) były trudnym doświadczeniem dla opozycji. Zaczęto aktywnie poszukiwać płaszczyzn porozumienia i współpracy. W 2008 r. Dawidis był jednym z założycieli Unii Solidarności z Więźniami Politycznymi – Союза солидарности с политзаключенными (ССП)[7], a następnie został jednym z jej delegatów na Narodowe Zgromadzenie Federacji Rosyjskiej[8] – wspólnotę zrzeszającą organizacje i partie opozycyjne, które dążyły do przywrócenia w Rosji ustroju demokratycznego. Dołączył także do Stowarzyszenia Memoriał.
W grudniu 2008 r. uczestniczył w kongresie założycielskim ruchu Solidarnost', gdzie powołano go na członka biura organizacji[9]. W 2009 r. został członkiem rady politycznej moskiewskiego oddziału[10].
Aktywność w ramach Memoriału
W 2009 r. był jednym z przedstawicieli Memoriału podczas procesu Oleg Orłow(inne języki) vs. Ramzan Kadyrow. Kadyrow wniósł sprawę przeciwko Orłowi w związku z wypowiedzią tego drugiego, wskazującą Kadyrowa jako winnego zabójstwa Natalji Estemirowej, działaczki Memoriału, nauczycielki, dziennikarki.
W 2010 roku Dawidis stworzył Program Wsparcia Więźniów Politycznych w ramach Memoriału[11], którego kierownikiem jest do dziś. Zasiada również w zarządzie organizacji[12].
Był jednym z organizatorów protestów z lat 2011–2013(inne języki), określanych mianem „Śnieżnej Rewolucji”[13] – szeregu protestów i marszy przeciwko fałszerstwom wyborczym. W wyborach, jakie odbyły się 4 grudnia 2011 roku, partia Jedna Rosja zdobyła 49,32% głosów. Jednocześnie odnotowano 1100 zgłoszeń pogwałcenia praw wyborczych, natomiast Centralna Komisja Wyborcza Federacji Rosyjskiej uznała większość z nich za niepotwierdzone[14]. Kilka dni później Dawidis razem z Romanem Dobrochotowem(inne języki), Denisem Bołunowem, Konstantinem Jankauskasem(inne języki) i Natalją Pielewiną(inne języki) powołali do życia Partię 5-go grudnia(inne języki)[15][16].
W związku z masowym charakterem protestów rewolucyjnych w październiku 2012 r. powołano Radę koordynacyjną ruchu opozycyjnego(inne języki)[17], której zadaniem była koordynacja działań ugrupowań sprzeciwiających się władzy na Kremlu. W wyborach na 45 reprezentantów zasiadających w Radzie zagłosowało 70tys ludzi. W skład Rady weszły zarówno osoby niebędące wówczas politykami (Aleksiej Nawalny, Garri Kasparow, Boris Niemcow, Władimir Kara-Murza), jak i politycy. Dawidis reprezentował skrzydło liberalne, a w 2013 r. wybrano go na przewodniczącego Rady.
W 2014 r., po Aneksji Krymu przez Rosję i rozpoczęciu działań zbrojnych, Dawidis współorganizował antywojenne marsze pokoju w Moskwie[18]. W 2015 r. był jednym z uczestników forum opozycji demokratycznej, podczas której zaprezentowano plan ugrupowań opozycyjnych na wybory mające odbyć się w 2016 r. oraz wskazano Michaiła Kasjanowa jako opozycyjną „jedynkę”[19]. W 2016 roku był organizatorem moskiewskiego marszu antywojennego, związanego z zaangażowaniem sił zbrojnych Rosji w konflikt w Syrii. Władze miasta nie wydały zgody na odbycie się marszu w proponowanym miejscu, wbrew przepisom nie wskazując innej lokalizacji. Decyzja ta została w 2018 r. uznana za niezgodną z prawem przez Sąd Najwyższy[20].
W 2019 roku został stypendystą programu im. Galiny Starowojtowej w Międzynarodowym Centrum Uczonych im. Woodrowa Wilsona(inne języki)[21], zajmującego się prawami człowieka i rozwiązywaniem konfliktów.
W 2020 r. władze Rosji zaostrzyły przepisy z 2015 r., związane z udziałem w protestach (akceptowane dotąd jednoosobowe pikiety stały się podstawą do aresztowania), działalnością „zagranicznych agentów” oraz „organizacji niepożądanych”[22] – Memoriał posiadał taki status od 2014 r.[23] i presja wywierana na organizację i jej pracowników, w tym Dawidisa, rosła. W krótkim czasie, w marcu 2021 r. biura organizacji Memoriał zostały przeszukane przez policję w związku z aresztowaniem jednego z pracowników, Bachromowa Chamrojewa za „usprawiedliwianie terrorymu”[24]. Niedługo po tych wydarzeniach, w kwietniu 2021 r., Dawidis udostępnił post w serwisie X (dawniej Twitter) zapraszający na marsz poparcia dla Aleksieja Nawalnego. Tydzień później, wchodząc do budynku w którym mieszkał, został aresztowany przez moskiewską policję i przewieziony na komisariat Szczukino, gdzie przetrzymywano go bez decyzji sądu przez dwa dni. Po dwóch dniach sąd skazał go na 10 dni więzienia za „organizowanie wydarzenia publicznego bez dokonania zgłoszenia”[25]. Do jego uwolnienia wzywały organizacje działające na rzecz praw człowieka (Międzynarodowa Federacja Praw Człowieka(inne języki), Komitet przeciwko Torturom(inne języki), Obrońcy Pierwszej Linii i inne)[26]. Tego samego roku, 28 grudnia 2021 r., rosyjski Sąd Najwyższy nakazał zamknięcie Międzynarodowego Stowarzyszenia Memoriał i jego regionalnych oddziałów za naruszenie ustawy o obcych agentach. Następnego dnia Sąd Miejski w Moskwie zamknął Centrum Praw Człowieka Memoriał[27].
Mimo tych doświadczeń w marcu 2022 r. Dawidis zgłosił się na świadka obrony w procesie Nawalnego[28]. Kilka dni po rozprawie, w związku z zagrożeniem oraz z niemożnością wspierania więźniów politycznych z terenu Rosji, zdecydował o wyjeździe z kraju wraz z żoną, nastoletnią córką i rodzinnym psem[29].
Działalność na emigracji
Obecnie Dawidis mieszka na Litwie, skąd kontynuuje działania pomocowe. Występuje na zgromadzeniach międzynarodowych organizowanych przez Europejską Partię Ludową[30], PEN America(inne języki)[31], European Human Rights Dialogue[32]. Wraz z zespołem monitoruje ilość więźniów politycznych w Rosji, prowadzi rejestr wg opracowanych przez Stowarzyszenie Memoriał kryteriów.
Davidis nagłaśnia sytuację więźniów politycznych w Rosji: z portalem BBC News rozmawiał o uwięzionych naukowcach[33].
Życie prywatne
Dawidis jest żonaty (żona Tatiana), ma córkę Maszę.
Przypisy
- ↑ Admin, Davidis Sergei – biography [online], www.viperson.ru, 30 grudnia 2023 [dostęp 2024-03-11] .
- ↑ Abbot, политическая биография Сергея Давидиса [online], lj.rossia.org, 18 stycznia 2012 [dostęp 2024-03-11] .
- ↑ В.Прибыловский i inni, ОППОЗИЦИЯ-2010, 60 биографий [online], Центр «Панорама», marzec 2010 [dostęp 2024-04-02] (ros.).
- ↑ SlavaS. Stesko SlavaS. i inni, THE UKRAINIAN REVIEW A Quarterly Journal devoted to the study of Ukraine [online], diasporiana.org.ua, marzec 1990 [dostęp 2024-03-12] (ang.).
- ↑ Политзаключеные - союз солидарности [online], voinenet.ru [dostęp 2024-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-04] .strona główna serwisu
- ↑ V.V. Pribylovsky V.V. i inni, ОППОЗИЦИЯ-2010. 60 биографий [online], Центр «Панорама»; National Endowment for Democracy, 2010 [dostęp 2024-03-13] (ros.).
- ↑ Politzeki [online], web.archive.org, 4 grudnia 2008 [dostęp 2024-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-04] (ros.).strona główna serwisu
- ↑ Национальная Ассамблея | Новости [online], www.nationalassembly.info [dostęp 2024-03-14] .strona główna serwisu
- ↑ Лидеры – Солидарность [online] [dostęp 2024-03-14] (ros.).
- ↑ Руководящие органы МГО «Солидарность» » Московское городское отделение «Солидарность» [online], web.archive.org, 17 stycznia 2013 [dostęp 2024-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2013-01-17] .
- ↑ Sergei Davidis – Co-Chair – Human Rights Defence Center Memorial | LinkedIn [online], linkedin.com [dostęp 2024-05-18] (ros.).
- ↑ Sergei Davidis | Wilson Center [online], www.wilsoncenter.org [dostęp 2024-03-14] (ang.).
- ↑ JadwigaJ. Rogoża JadwigaJ., Rosja po wyborach: oddolna presja zmusza władze do zmiany taktyki [online], Ośrodek Studiów Wschodnich, 14 grudnia 2011 [dostęp 2024-03-11] .
- ↑ ITAR-TASS : Russian Foundation for Free Elections gets 8,317 hotline calls [online], itar-tass.com [dostęp 2024-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-26] .
- ↑ Sergei Davidis – Co-Chair – Human Rights Defence Center Memorial | LinkedIn [online], linkedin.com [dostęp 2024-05-18] (ros.).
- ↑ Ничего другого мы сделать не могли – только говорить, только сохранять очаг здравого смысла [online], Рефорум, 11 stycznia 2023 [dostęp 2024-03-14] (ros.).
- ↑ https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2012-10-24/rosja-powstala-rada-koordynacyjna-ruchu-opozycyjnego.
- ↑ Оппозиция потребовала мирной жизни [online], www.kommersant.ru, 22 września 2014 [dostęp 2024-03-15] (ros.).
- ↑ Демкоалиция идет на выборы c Касьяновым и без „плана Б” [online], BBC News Русская служба, 11 grudnia 2015 [dostęp 2024-03-15] (ros.).
- ↑ Верховный суд признал незаконным отказ согласовать антивоенный митинг в 2016 году [online], ОВД-Инфо [dostęp 2024-03-16] (ros.).
- ↑ Sergei Davidis | Wilson Center [online], www.wilsoncenter.org [dostęp 2024-03-16] (ang.).
- ↑ https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2021-01-08/rosja-u-progu-2021-roku-sytuacja-polityczna-spoleczna-i.
- ↑ 2001 – 2010 | Laureaci | Nagroda im. Sacharowa za wolność myśli | Parlament Europejski [online], sakharovprize [dostęp 2024-03-16] (pol.).
- ↑ To chuligani, wandale i zagraniczni agenci – tak reżim Putina przed agresją uciszał odruchy oporu [online], oko.press [dostęp 2024-03-16] (pol.).
- ↑ Russia: Conviction and arbitrary detention of Sergei Davidis [online], International Federation for Human Rights [dostęp 2024-03-16] (ang.).
- ↑ Russia: Conviction and arbitrary detention of Sergei Davidis [online], OMCT [dostęp 2024-03-15] (ang.).
- ↑ AnnaA. Chernova AnnaA., JackJ. Guy JackJ., NiamhN. Kennedy NiamhN., Russian court shuts down Memorial Human Rights Center, day after sister group ordered closed [online], CNN, 29 grudnia 2021 [dostęp 2024-03-16] (ang.).
- ↑ RobR. Hastings RobR., 'I had to flee Putin’s Russia after defending Alexei Navalny in his show trial’ [online], inews.co.uk, 27 czerwca 2022 [dostęp 2024-03-16] (ang.).
- ↑ Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2024-03-16] .
- ↑ Prepare for democracy in Russia [online], www.eppgroup.eu [dostęp 2024-03-16] (ang.).
- ↑ The Kremlin’s Attacks Against Dissident Voices: Gary Shteyngart in Conversation with Mariana Katzarova, Sergei Davidis, and Elena Kostyuchenko [online], PEN America, 12 października 2023 [dostęp 2024-03-16] (ang.).
- ↑ АннаА. Розэ АннаА., В Берлине прошла антивоенная конференция с активистами из России, „Радио Свобода”, 11 grudnia 2022 [dostęp 2024-03-16] (ros.).
- ↑ Hypersonic weapons: Why is Russia accusing its own scientists of treason? [online], BBC News, 8 czerwca 2024 [dostęp 2024-07-04] (ang.).