Samarytanka – w ZHP i SHK Zawisza czwarty, a w ZHR trzeci żeński stopień harcerski. Oznaczany złotą lilijką nabitą na krzyż (ZHR, ZHP fakultatywnie) bądź dwiema krokiewkami na pagonie (ZHP). Przeznaczony dla dziewcząt w wieku 14–17 lat.
Samarytanką nazywa się także w harcerstwie ogół wiedzy i umiejętności z pierwszej pomocy przedmedycznej.
Poszukuję wzorów do naśladowania zgodnych z harcerskimi wartościami. Szukam sytuacji, w których mogę pomóc zgodnie z wyrażoną w Przyrzeczeniu szczerą wolą. Pracuję nad swoim charakterem. Poszukuję swoich zainteresowań i pasji. Rozwijam je, zdobywając wiedzę i umiejętności w wybranych dziedzinach. Współtworzę życie drużyny.
Wymagania do otwarcia próby
zdobyła stopień Pionierki. Jeżeli nie posiada stopnia Pionierki, to realizuje próbę Samarytanki poszerzoną o dodatkowe wiadomości i umiejętności zawarte w wymaganiach z poprzednich stopni.
Znam swoje dobre strony. Rozwijam i potrafię je wykorzystać na rzecz innych.
Poszukuję autorytetów. Czerpię z nich motywację do pracy nad sobą.
Czynnie uczestniczę w formach rozwoju duchowego, np. kuźnica, dyskusja, rekolekcje, pielgrzymka.
Racjonalnie organizuję własny czas. Planuję przebieg dnia, tygodnia.
Znam zasady dobrego wychowania, potrafię ubrać się odpowiednio do sytuacji.
Potrafię korzystać z osiągnięć postępu technicznego, przestrzegam przy tym zasad kultury (np. znam zasady netykiety, wiem, jak korzystać z telefonu komórkowego w miejscach publicznych, kontroluję czas spędzany przy komputerze).
Udoskonaliłam swoją technikę uczenia się lub poprawiłam oceny z wybranych przedmiotów szkolnych.
Systematycznie oszczędzam pieniądze na określony cel.
Uczę się języka obcego i potrafię wykorzystać jego znajomość (np. przetłumaczyłam artykuł, nawiązałam korespondencję ze skautem lub skautką).
Zrobiłam przegląd swego tygodniowego jadłospisu pod kątem wartości odżywczych, wyciągnęłam wnioski i wprowadziłam poprawki na przyszłość. Znam skutki niedożywienia i przejadania się.
Potrafię udzielić pierwszej pomocy, w razie potrzeby potrafię zastosować resuscytację (ogół czynności prowadzących do przywrócenia podstawowych czynności życiowych).
Włączyłam się do prowadzenia gospodarstwa domowego. W trakcie próby przyjęłam na siebie dodatkowe obowiązki.
Załatwiłam sprawy organizacyjne biwaku, wycieczki, obozu (np. zakup biletu zbiorowego, ubezpieczenie, przygotowanie wykazu potrzebnego sprzętu, prowadzenie rachunków).
II. Doskonalenie harcerskie
Wyspecjalizowałam się w wybranej dziedzinie harcerskiej (techniki harcerskie lub inna dziedzina pomocna w pracy drużyny). Kierowałam projektem dotyczącym tej dziedziny.
Przeczytałam przynajmniej jedną książkę, która pogłębiła moją wiedzę o dziejach ruchu harcerskiego lub skautowego. Zaprezentuję innym (w zastępie, drużynie lub w klasie) wybrane zagadnienie lub znaczącą postać z dziejów harcerstwa.
Zorganizowałam według własnego pomysłu akcję zarobkową w drużynie lub nawiązałam pożyteczne dla drużyny kontakty (z osobą, instytucją).
Znam cele działania Związku Harcerstwa Polskiego.
III. Poszukiwanie pól służby
Jestem wrażliwa na potrzeby drugiego człowieka – świadomie i odpowiedzialnie podejmuję stałą służbę.
Sporządziłam „mapę potrzeb” występujących w najbliższej okolicy i uczestniczyłam w projekcie (zadaniu), odpowiadającym na którąś ze wskazanych potrzeb.
Orientuję się w bieżących wydarzeniach politycznych, gospodarczych i kulturalnych kraju.
Znam najważniejsze prawa i obowiązki obywateli RP.
Przeprowadziłam zwiad tematyczny (np. poznając przyrodę, kulturę, historię, współczesne życie społeczne i gospodarcze, poznając ciekawe osoby, mało znane miejsca, zapomniane pamiątki historyczne). Sporządziłam dokumentację zwiadu (zawierającą np. opisy, wywiady, pamiątki, fotografie, spis lektur na wybrany temat) i w interesujący sposób przedstawiłam go w drużynie.
W okresie próby uczestniczyłam w co najmniej trzech projektach. W czasie próby zdobyłam co najmniej trzy sprawności (dwugwiazdkowe i trzygwiazdkowe).
Uwaga. Próbę można uzupełnić o dodatkowe wymagania przyjęte w środowisku.
napisać od nowa. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.
Idea stopnia
Na samarytance zawsze można polegać. Wykorzystuje nabyte umiejętności pomagając innym. W stosunku do młodszych jest opiekuńcza i odpowiedzialna. Życie harcerskie nie ma dla niej tajemnic. Jest samodzielna i zaradna. Pewnie kroczy harcerską ścieżką.