SS-Totenkopfverbände (w skrócie SS-TV; pol.Oddziały Trupiej Czaszki) – stworzone w 1934 przez Theodora Eickego specjalne oddziały SS, zajmujące się zarządzaniem i służbą wartowniczą w niemieckich obozachkoncentracyjnych. Po reorganizacji SS oddziały Totenkopfverbände włączono w całości do Waffen-SS.
Geneza
Niemieckie obozy koncentracyjne w Europie podlegały zarządowi niemieckiej nazistowskiej formacji paramilitarnej SS. Bezpośrednio podporządkowane były one organizacyjnie Inspektion der Konzentrationslager (pol. Inspektoratowi Obozów Koncentracyjnych) nad którym zarząd pełnił SS-Wirtschafts- und Verwaltungshauptamt (pol. Główny Urząd Gospodarki i Administracji SS). Na czele tej organizacji stał SS-Obergruppenführer Oswald Pohl[1][2]. Obozami tymi bezpośrednio zarządzał personel obozowy złożony z esesmanów – członków specjalnie powołanej do tego celu formacji SS-Totenkopfverbände oraz SS-Aufseherin – nadzorczyń SS[3].
Początkowo Totenkopfverbände składało się z sześciu batalionów, przypisanych do sześciu obozów koncentracyjnych znajdujących się pod jurysdykcją formacji. W marcu 1936, na polecenie Himmlera zwiększono stan osobowy formacji z 1800 do około 3500 ludzi[4]. W roku 1937 doszło do kolejnej reorganizacji: Totenkopfverbände podzielono na trzy pułki: I-Oberbayern, II-Brandenburg i III-Thuringen. W 1938 stworzono kolejny, czwarty pułk: IV-Ostmark[5]. Każdy z pułków dzielił się na trzy bataliony, te zaś składały się z trzech kompanii piechoty i jednej kompanii karabinów maszynowych każdy. Formacja była w pełni zmotoryzowana[6]. Skład jednostki ulegał ciągłym przemianom i rozrostowi – w połowie 1939 Totenkopfverbände liczyło już około 22 000 członków[7]. W maju 1939 służbę w Totenkopfverbände zaczęto zaliczać jako jedną z form spełnienia obowiązkowej służby wojskowej[8].
↑Jan Erik Schulte: Zwangsarbeit und Vernichtung: Das Wirtschaftsimperium der SS. Oswald Pohl und das SS-Wirtschafts-Verwaltungshauptamt 1933-1945, Paderborn, München, Wien, Zürich: Schöningh, 2001.
↑Reiner Merkel: Hans Kammler – Manager des Todes, 2010 August von Goethe Literaturverlag, Frankfurt am Main, ISBN 978-3-8372-0817-7.
↑AleksanderA.LasikAleksanderA., Sztafety Ochronne w systemie niemieckich obozów koncentracyjnych. Rozwój organizacyjny, ewolucja zadań i struktur oraz socjologiczny obraz obozowych załóg SS, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, 2007, ISBN 978-83-60210-32-1, OCLC169868388. Brak numerów stron w książce
UlrichU.HerbertUlrichU., Werner Best. Studium Biograficzne, MagdalenaM.Kurkowska (tłum.), Warszawa: Wiedza Powszechna, 2007, ISBN 978-83-214-1379-2, OCLC177369453. Brak numerów stron w książce
Aleksander Lasik. Sztafety Ochronne w systemie niemieckich obozów koncentracyjnych. Rozwój organizacyjny, ewolucja zadań i struktur oraz socjologiczny obraz obozowych załóg SS, s. 146–163, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, ISBN 978-83-60210-32-1.
Chris Mann: SS-Totenkopf. Historia dywizji Waffen-SS 1940-1945. Warszawa: Bellona. ISBN 978-83-11-13674-8.