SMS Falke (SM Tb 42) – austro-węgierski torpedowiec z końca XIX wieku, druga jednostka typu Adler. Okręt został zwodowany w grudniu 1884 roku w brytyjskiej stoczni Yarrow(inne języki) w Poplar, po czym wszedł do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine w 1886 roku. W 1910 roku nazwę jednostki zmieniono na oznaczenie numeryczne 42. Okręt został wycofany ze służby w 1911 roku, a następnie został zezłomowany.
Projekt i budowa
SMS[a] „Falke” był jednym z dwóch bliźniaczych torpedowców zamówionych w Wielkiej Brytanii. Oryginalny projekt został wykorzystany przy budowie brytyjskiego torpedowca HMS TB 80[1] .
Okręt zbudowany został w stoczni Yarrow(inne języki) w Poplar (numer stoczniowy 693)[1] [2]. Stępkę okrętu położono w 1884 roku, a zwodowany został w grudniu 1884 roku[1] [3][b]. Jednostka otrzymała nazwę drapieżnego ptaka – sokoła (niem. Falke).
Dane taktyczno-techniczne
Okręt był niewielkim torpedowcem o długości całkowitej 41,2 metra, szerokości 4,2 metra i zanurzeniu 1,7 metra[1] [3]. Wyporność normalna wynosiła 95 ton, zaś pełna 100 ton[1] [3]. Okręt napędzany był przez maszynę parową o mocy 1300 KM, do której parę dostarczały dwa kotły lokomotywowe[1] [3][c]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 22 węzły[1] [3]. Jednostka zabierała zapas 28 ton węgla[2][4].
Okręt wyposażony był w dwie dziobowe wyrzutnie torped kalibru 356 mm[1] [3]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działka pokładowe kal. 37 mm SFK L/23 Hotchkiss[1] [3].
Załoga okrętu składała się z 16 osób[2][3].
Służba
W 1885 roku jednostka rozpoczęła próby morskie, podczas których osiągnęła prędkość ponad 23 węzły[5]. Torpedowiec został wcielony do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine w 1886 roku[1] . W 1890 roku w marynarce austro-węgierskiej wprowadzono podział torpedowców na klasy, w wyniku którego „Falke” został przyporządkowany do I klasy[4][6]. 22 lipca 1899 roku na „Falke” doszło do eksplozji kotła, w wyniku czego śmierć poniosło pięciu członków załogi[5][7]. Okręt poddano remontowi i przebudowie, zmieniając m.in. taranowy dziób na prosty[5][7]. Od 1905 roku jednostkę używano jako portową łódź strażniczą[7]. W 1910 roku na podstawie zarządzenia o normalizacji nazw „Falke” utracił swą nazwę, zastąpioną numerem 42[1] . Okręt wycofano ze służby w 1911 roku, a następnie został zezłomowany[3][7].
Uwagi
- ↑ SMS – Seiner Majestät Schiff – Okręt Jego Mości.
- ↑ Brassey 1894 ↓, s. 343 podaje, że okręt zwodowano w 1885 roku, zaś Brassey 1905 ↓, s. 321, że nastąpiło to w 1886 roku.
- ↑ Brassey 1894 ↓, s. 343 podaje, że moc siłowni wynosiła 1250 KM, zaś Brassey 1905 ↓, s. 321, że 900 KM.
Przypisy
Bibliografia
- T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1894. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1894. (ang.).
- T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.).
- Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: ADLER torpedo boats (1886). Navypedia. [dostęp 2019-09-08]. (ang.).
- Andrzej Samek: Flota, której już nie ma. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 2012. ISBN 978-83-7242-678-9.
