ok. 1410 Czechel
1476
katolicyzm
rzymskokatolicki
Kanonicy laterańscy od 1458
Sędziwoj z Czechła znany też jako: Czechel, Sandek, Sandko, (Sandco Budconis sancti Georgii Gneznensis Diocesis Prepositus?), Sędziwój, Butconis de Czechel, (ur. ok. 1410 w Czechle, zm. 1476) – polski humanista, historiograf, kanonik, jeden z informatorów Jana Długosza.
Pochodził z Czechła w Wielkopolsce, był synem Budkona. Od 1423 roku studiował na Akademii Krakowskiej, gdzie w 1428 został magistrem nauk wyzwolonych, a następnie wykładowcą. W latach 1432–1441 przebywał jako kanonik w Gnieźnie, gdzie prowadził ożywioną działalność polityczną i kościelną. W 1438 uczestniczył w soborze w Ferrarze. Przynajmniej przez 4 lata (1441-1444) studiował teologię w Paryżu, odwiedzał także Troyes i Tours. Uzyskawszy bakalaureat teologii wykładał ten przedmiot w kolegium nawarskim. Do kraju wrócił po roku 1445 i został wikariuszem arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Poza wiedzą teologiczną posiadał znajomość dzieł klasycznych i humanistycznych oraz zamiłowania historyczne. Jako duchowny odznaczał się wysoką etyką, był zdecydowanym koncyliarystą (w drodze do Paryża, wiosną 1441, zawitał do Bazylei). Był zwolennikiem politycznej niezależności Kościoła: kilkakrotnie (1450, 1453, 1460-1463) występował przeciw poczynaniom króla Kazimierza Jagiellończyka. Jednocześnie bronił interesów Polski i króla przeciw Zakonowi Krzyżackiemu na sejmie w Brześciu (1463) przed legatem Hieronimem. Twierdził, iż Krzyżacy nigdy prawem ziem pruskich nie byli posiedzicielami, ale najeźdźcami i przywłaszczycielami[1]. W roku 1458 wstąpił do zakonu kanoników regularnych i osiadł w klasztorze w Kłodawie, gdzie poświęcił się także pracy literackiej. Czasami miewał jeszcze w Akademii Krakowskiej wykłady poświęcone życiu zakonnemu. Przyjaźnił się i współpracował z Janem Długoszem.
Liczne materiały historiograficzne zebrał w Kodeksie Sędziwoja (obecnie w Bibliotece Czartoryskich w Krakowie).