Ryūnosuke Akutagawa (jap. 芥川 龍之介 Akutagawa Ryūnosuke; ur. 1 marca 1892 w Tokio, zm. 24 lipca 1927 tamże) – japoński pisarz i poeta.
Ryūnosuke Akutagawa jest nazywany „ojcem japońskich opowiadań”.
Życiorys
Uważa się, że według tradycyjnego kalendarza, Akutagawa przyszedł na świat w roku, miesiącu, dniu i godzinie smoka (tatsu). Z tego powodu nadano mu imię Ryūnosuke, związane ze smokiem (ryū – sinojapońskie czytanie znaku „smok”). Ze względu na to jednak, że nie ma części dokumentów dotyczących dokładnej godziny urodzin, a miesiąc należał do „tygrysa”, trudno przyjąć taką wersję, tym bardziej że pisarz zmieniał pisownię swojego imienia.
Akutagawa urodził się w Tokio. Jego ojciec (Toshizō Niihara) był mleczarzem. Matka (Fuku Niihara) wkrótce po narodzinach syna zapadła w chorobę psychiczną i chłopiec wychowywał się w rodzinie swojego wuja, który usynowił go po śmierci matki. Stąd też nazwisko pisarza jest jej panieńskim nazwiskiem.
W 1913 roku Akutagawa rozpoczął studia w dziedzinie literatury angielskiej na Tokijskim Uniwersytecie Cesarskim[1].
W 1915 roku zadebiutował opowiadaniem pt. Rashōmon (Brama Demonów, 1915), natomiast rok później opublikował Hana (Nos, 1916), zyskując tym uznanie wybitnego pisarza Natsume Sōsekiego[2].
Akutagawa swoją twórczość skupił na opowiadaniach, uważając je za główne medium ekspresji. Podczas swojego krótkiego życia napisał ponad 150 opowiadań, m.in.: Hana (Nos, 1916), Kumo no ito (Pajęcza nić, 1918), Jigokuhen (Piekieł wizerunek niezwykły, 1918).
Na podstawie jego tekstów (głównie w oparciu o Yabu no naka) Akira Kurosawa nakręcił w 1950 roku film Rashōmon.
Tematy do swoich utworów we wczesnym okresie swojej twórczości czerpał przeważnie z dziejów Japonii[3], jak również z tradycyjnych legend[3]. Inspirował się też jednak literaturą Zachodu[3]. Od roku 1924 pisał opowiadania na tematy współczesne, w których dominuje nastrój mroku i rozczarowania życiem.
Podczas studiów oświadczył się przyjaciółce z dzieciństwa – Yayoi Yoshidzie, ale jego rodzina nie udzieliła zgody na zawarcie związku małżeńskiego. W 1916 roku oświadczył się Fumi Tsukamoto, którą poślubił w 1918 roku. Miał trzech synów o imionach: Hiroshi, Takashi i Yasushi.
W 1921 roku, będąc u szczytu popularności, Akutagawa przerwał swoją pisarską karierę, aby spędzić 4 miesiące w Chinach jako reporter gazety „Ōsaka Mainichi Shinbun”. Podczas pobytu w Chinach cierpiał na wiele chorób i już nigdy nie powrócił do pełnego zdrowia. Wkrótce po powrocie opublikował swój najpopularniejszy utwór – Yabu no naka (1922).
Do końca życia cierpiał na nerwicę i halucynacje. 24 lipca 1927 roku popełnił samobójstwo (przedawkował veronal).
Akutagawa, podobnie jak jego mistrz Sōseki Natsume, był sumieniem Japończyków wrażliwych na krzywdę i rozczarowanych modernizacją swego kraju.
W 1935 roku jego przyjaciel, pisarz Kan Kikuchi, ustanowił Nagrodę Akutagawy – najbardziej prestiżową nagrodę literacką dla nowych autorów w Japonii.
Twórczość
- Rōnen (1914)
- Rashōmon – Brama Demonów (1915)
- Hana (Nos, 1916)
- Imogayu (1916)
- Tabako to akuma (Papierosy i szatan, 1916)
- Gesaku-zanmai (Pasja twórcza, 1917)
- Kumo no ito (Pajęcza nić, 1918)
- Jigokuhen (Piekieł wizerunek niezwykły, 1918)
- Jashūmon (1918)
- Majutsu (1919)
- Nankin no kirisuto (1920)
- Toshishun (1920)
- Aguni no kami (1920)
- Yabu no naka (W gąszczu, 1921)
- Shūzanzu (Jesienne góry, 1921)
- Torokko (1922)
- Genkaku-sanbō (1927)
- Shuju no kotoba (1927)
- Bungeiteki na, amari ni bungeiteki na (1927)
- Kappa (1927, polski przekład Kappy, w tł. Mikołaja Melanowicza, PIW 1963)
- Haguruma (Zębate koła, 1927)
- Aru ahō no isshō (Życie szaleńca, 1927)
- Seihō no hito (1927)
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
