Rosja
1980
125 m n.p.m.
Russkaja (ros. Русская) – letnia stacja polarna należąca do Rosji[1] (wcześniej radziecka), położona na wybrzeżu Antarktydy Zachodniej[2][3]. Jest to jedyna stacja badawcza położona na długim pasie wybrzeża od nasady Półwyspu Antarktycznego do Morza Rossa, od strony Pacyfiku. Stacja została zamknięta w 1990 r., obecnie działa tam automatyczny sprzęt pomiarowy[4].
Stacja znajduje się na Ziemi Marii Byrd, na skalistym przylądku Cape Burks, wyznaczającym granicę między wybrzeżami Rupperta i Hobbsa. Wybrzeża w tym obszarze tworzy przeważnie bariera lodowa o wysokości 2–40 m. Na zachód od przylądka brzeg zagina się w kierunku południowym[3]. W okolicy znajdują się skaliste wzniesienia, szczyty gór są wolne od lodu. Stacja jest posadowiona na gnejsowym nunataku[2].
Średnia roczna temperatura na stacji jest równa –12,4 °C; najwyższa zarejestrowana temperatura to +7,4 °C, a rekord zimna to –46,4 °C. Warunki klimatyczne są wyjątkowo trudne, huraganowe wiatry występują tu szczególnie często, a najsilniejsze porywy przekraczają 70 m/s. Śnieżyce występują przez 150 dni w roku, dominują wiatry wschodnie[3]. Pogodę w rejonie stacji kształtuje niemal stacjonarne centrum niskiego ciśnienia nad niedalekim Morzem Rossa[2]. Na stacji Russkaja rejestrowano najniższe wartości ciśnienia spośród wszystkich stacji polarnych w Antarktyce. Lód morski co roku w okresie letnim tworzy długie pasmo wzdłuż wybrzeża, któremu towarzyszy ciąg połyni. Dostęp do stacji jest możliwy z użyciem helikopterów[3].
Radzieccy polarnicy rozpoczęli badania w tej części Antarktydy Zachodniej w 1972 roku; rok później próbowali założyć stację polarną, co uniemożliwiły trudne warunki pogodowe i lód morski, a postawione instalacje zniszczyły huraganowe wiatry. Stacja Russkaja została otwarta 9 marca 1980 roku. Po zamknięciu amerykańskich stacji Byrd i Little America przestały napływać dane klimatyczne dotyczące centralnej części południowego Pacyfiku. Uruchomienie nowej radzieckiej stacji częściowo uzupełniło tę lukę[2].
W stacji Russkaja prowadzono kompleksowe badania hydrometeorologiczne, geofizyczne, astronomiczne i medyczno-fizjologiczne[3]. Chociaż badania w rejonie stacji nie były prowadzone pod kątem geomorfologii, dane wskazują na zmniejszenie się obszaru pokrytego lodem, w związku ze zwiększoną erozją wiatrową, na którą ma wpływ aktywność cyklonów[2]. Stację zamknięto 12 marca 1990 roku[3], do czego przyczynił się rozpad Związku Radzieckiego. W lecie 2007/2008 Rosja uruchomiła automatyczne stacje meteorologiczne w tymczasowo nieczynnych bazach Russkaja, Leningradskaja i Mołodiożnaja, odtwarzając okołobiegunową sieć monitoringu[5]. W 2014 roku stację Russkaja odwiedziła rosyjska ekspedycja, której celem było odnowienie i modernizacja stacji, w celu jej ponownego uruchomienia[4].