Rosochate Kościelne

Rosochate Kościelne

wieś
Kościół pw. św. Doroty w Rosochatem Kościelnem
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	wysokomazowiecki
Gmina	Czyżew
Liczba ludności (2011)	369[2][3]
Strefa numeracyjna	86
Kod pocztowy	18-220[4]
Tablice rejestracyjne	BWM
SIMC	0396357[5]
Położenie na mapie gminy Czyżew Rosochate Kościelne
Położenie na mapie Polski Rosochate Kościelne
Położenie na mapie województwa podlaskiego Rosochate Kościelne
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego Rosochate Kościelne
52°51′48″N 22°20′59″E[1]

Rosochate Kościelne – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Czyżew^[5][6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej św. Doroty, należącej do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Czyżew. W pobliżu znajduje się cmentarz parafialny.

Historia

Historia wsi

Wieś założona przy ujściu rzeczki Święcienicy do Broku w pobliżu grodu w Święcku.

Około roku 1414 ponownie kolonizowana na 60 włókach przez braci Jana i Jakuba z Kleczkowa z obowiązkiem służby drobnego rycerstwa^[7]. Wymienieni byli protoplastami Rosochackich herbu Prus, do których w roku 1673 należało 12 z 19 działów wsi.

Jeszcze w XVI wieku nazywana jako Rosochate-Święcienica.

W 1783 zamieszkiwana przez dwadzieścia rodzin szlacheckich o różnych nazwiskach^[8].

W roku 1827 w miejscowość liczyła 9 domów i 67 mieszkańców. Pod koniec XIX w. należała do powiatu ostrowskiego, gmina Dmochy-Glinki. We wsi znajdowały się: szkółka początkowa, 30 domów i 236 mieszkańców (włościanie i drobna szlachta)^[9].

W 1921 r. naliczono tu 83 budynki z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 500 mieszkańców (239 mężczyzn i 261 kobiet). Narodowość polską podało 452 osób, a 48 żydowską^[10].

Historia kościoła

Pierwszy, znany z dokumentów kościół drewniany ufundowali założyciele wsi Jan i Jakub. Parafia powstała prawdopodobnie w zbliżonym czasie, jednak dokumenty fundacyjne zaginęły. Istnienie parafii potwierdzone w roku 1458.

Kolejny kościół wznoszono w dwóch fazach. Najpierw zbudowano prezbiterium z piętrową zakrystią a później korpus nawowy. Ukończenie budowy prawdopodobnie w roku 1546, proboszcz Serafin Świerżowski. Według opisu z roku 1609 nawy boczne były sklepione, główna i prezbiterium przykryte stropem.

Wielokrotnie remontowany i przemurowywany, między innymi w 1690, 1775, 1807, 1853. W roku 1781 spłonął dach, stropy i wystrój wnętrza.

W czasie pierwszej wojny światowej uszkodzony pociskiem artyleryjskim. Odbudowany według założeń Oskara Sosnowskiego. Wtedy też na wzór kościoła w Kleczkowie wykonano nowy szczyt w elewacji zachodniej. Wewnątrz wydzielono kruchtę pod chór muzyczny.

Spalony w roku 1944, odbudowany pod kierunkiem Piotra Kozińskiego w latach 1946–1949^[8].

Obiekty zabytkowe

Pomnik Napoleona Bonaparte

• kościół parafialny pw. św. Doroty
• barokowa dzwonnica drewniana z roku 1775. Dzwony renesansowe z datą 1574
• na cmentarzu grzebalnym stara kropielnica drążona w granicie
• na skraju wsi krzyż przydrożny z datą 1883^[8]

Urodzeni w Rosochatem Kościelnem

• Henryk Skarżyński, profesor medycyny, twórca warszawskiego Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu

Zobacz też

• Rosochate, Rosochate Nartołty

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116610
2. Wieś Rosochate Kościelne w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1083 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Opracowanie: K Chłapowski i inni, Regesty zapisek najstarszego rejestru kancelarii ks. Janusza I (1414-1426), Archiwum Główne Akt Dawnych, Metryka Koronna, sygn.. MK3
8. Katalog zabytków sztuki, województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, str. 64-67
9. Rosochate (1) Kościelne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 761 .
10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., województwo białostockie, Powiat Ostrów, Gmina Dmochy-Glinki. Tom V. Warszawa 1924 r. str. 63.

Linki zewnętrzne

• Rosochate (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 761 .
• Wyszukiwarka osób zmarłych pochowanych na cmentarzu w Rosochatem Kościelnem