Romuald Wernik

Romuald Wernik

Data i miejsce urodzenia	16 lutego 1924 Zdołbunów, Wołyń
Data i miejsce śmierci	23 lutego 2011 Londyn, Wielka Brytania
Zawód, zajęcie	historyk sztuki, pisarz, publicysta, działacz kresowy, działacz polonijny

Romuald Wernik (ur. 16 lutego 1924 w Zdołbunowie na Wołyniu, zm. 23 lutego 2011 w Londynie^[1]) – historyk sztuki, pisarz, publicysta, działacz polonijny, działacz kresowy, członek I Rady Rzeczypospolitej Polskiej.

W kwietniu 1940 r. deportowany wraz z rodziną przez NKWD pod Archangielsk w północnej Rosji. Po układzie Sikorski-Majski wstąpił w Uzbekistanie do 5 Kresowej Dywizji Piechoty. W wyniku wypadku nie mógł jednak wziąć udziału w walkach na froncie. Kształcił się w Junackiej Szkole Kadetów w Palestynie, zdał tam maturę. W 1946 wyjechał do Anglii, osiadając tam na stałe^[2].

Ukończył historię sztuki w Londynie, następnie pracował jako dekorator wnętrz. Prowadził też galerię sztuki polskiej i sprzedawał antyki. W 1954 r. zawarł związek małżeński. Aktywnie zaangażował się w życie Polonii w Wielkiej Brytanii. Był m.in. członkiem Komitetu Wykonawczego Ligi Niepodległości Polski oraz I Rady Rzeczypospolitej Polskiej^[3].

Po przemianach społecznych w Polsce w 1989 r. nawiązał ścisły kontakt z organizacjami kresowymi. Ze względu na doświadczenia rodzinne (kuzynka jego matki zastałą zamordowana siekierą przez swego męża, Ukraińca, i swoich synów, którzy uznawali się za Ukraińców) zajął się tematyką ludobójstwa Polaków na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej^[4].

Pełnił wiele funkcji społecznych. Był prezesem Związku Ziem Wschodnich II Rzeczpospolitej, prezesem Towarzystwa Uczczenia Ofiar Ukraińskiego Ludobójstwa, członkiem Towarzystwa Pomocy Polskiemu Uniwersytetowi w Wilnie oraz wiceprzewodniczącym Dyrektoriatu Światowego Kongresu Kresowian. Jeszcze w Szkole Kadetów debiutował jako autor artykułów w piśmie „Kadet” i gazetach wojskowych. W latach 1952–1953 redagował miesięcznik „Młodzież”. Pisał artykuły o sztuce oraz o relacjach polsko-ukraińskich i polsko-rosyjskich dla wielu gazet polonijnych w Wielkiej Brytanii i Kanadzie. Od 1990 r. pisał też dla pism ukazujących się w Polsce, w tym do „Twojego Stylu” i „Dziennika Polskiego”. Od 1986 r. zaczął też publikować swoje książki, zostając członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W 1989 r. został też członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich w Warszawie^[3].

Twórczość (wybrane tytuły)

• Z Chamsinu w mgłę (1988)
• Piołuny losów (1991)^[5]
• Smak miodu (1994)^[6]
• Białe nice i czarne dni (1995)^[7]
• Smak chleba i popiołu (1997)^[8]
• Habit i nagan (2000)^[9]
• W Zdołbunowie zakwitły kaczeńce. 6 opowiadań o kresach (2001)^[10]
• Smak piołunu (2001)^[11]
• Czarcie drzewo (2002)^[12]
• Nie wrócą bociany na Graniczną. Opowieść Kresowa (2006)^[13]

Nagrody

• Nagroda Fundacji płk. J. Sochackiego (1995)
• Nagroda Literacka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich za Granicą (2010)^[14]

Przypisy

1. Głosy opinie. (Warszawa 8 IX 2011) * (Koszalin 9 IX 2011) * – PDF Free Download [online], docplayer.pl [dostęp 2023-06-01] .
2. RenataR. Pomarańska RenataR., Literatura piękna „nośnikiem pamięci” o martyrologii Kresów, w: Res Cresovian. Nowe Pismo Kresowe, t. 1 (2019), s. 107–108, ISBN 978-83-953559-0-5 .
3. Romuald WERNIK | Stowarzyszenie Pisarzy Polskich [online], sppwarszawa.pl [dostęp 2023-06-01] .
4. RenataR. Pomarańska RenataR., tamże, s. 107–108.
5. Z Chamsinu w mgłę | Romuald Wernik [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-06-01]  (pol.).
6. Smak miodu | Romuald Wernik [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-06-01]  (pol.).
7. Białe noce i czarne dnie | Romuald Wernik [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-06-01]  (pol.).
8. Smak chleba i popiołu | Romuald Wernik [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-06-01]  (pol.).
9. Habit i nagan | Romuald Wernik [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-06-01]  (pol.).
10. W Zdołbunowie zakwitły kaczeńce. 6 opowiadań o kresach | Romuald Wernik [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-06-01]  (pol.).
11. Smak piołunu | Romuald Wernik [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-06-01]  (pol.).
12. Czarcie drzewo | Romuald Wernik [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-06-01]  (pol.).
13. l, Nie wrócą bociany na Graniczną. Opowieść Kresowa – Książka | Księgarnia internetowa Poczytaj.pl [online], www.poczytaj.pl [dostęp 2023-06-01]  (pol.).
14. Stowarzyszenie Pisarzy Polskich za Granicą nagrodziło Andrzeja Buszę [online], dzieje.pl [dostęp 2023-06-01]  (pol.).