Raszowa (województwo dolnośląskie)

Raszowa

wieś
Ruiny pałacu
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	lubiński
Gmina	Lubin
Liczba ludności (III 2011)	203[2]
Strefa numeracyjna	76
Kod pocztowy	59-323[3]
Tablice rejestracyjne	DLU
SIMC	0365463
Położenie na mapie gminy wiejskiej Lubin Raszowa
Położenie na mapie Polski Raszowa
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Raszowa
Położenie na mapie powiatu lubińskiego Raszowa
51°19′16″N 16°13′58″E[1]

Raszowa – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubińskim, w gminie Lubin.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie legnickim.

Do 1998 roku, przed ponownym podziałem administracyjnym, nazwa miejscowości brzmiała Raszowa Duża. Przed II wojną światową miejscowość należała do terytorium III Rzeszy i nosiła nazwę Groß Reichen.

Dawne nazwy miejscowości

• Rasova – 1267 r.
• Richinow – 1362 r.
• Reynirsdorf – 1396 r.
• Richenaw – 1399 r.
• Reychenaw – 1410 r.
• Reichenaw – 1418 r.
• Groß Reichen – 1789 r.
• Reichen – 1830 r.
• Groß Reichen – lata 1867-1945
• Raszowa Duża – lata 1945-1998
• Raszowa – od 1998 r.

Powojenni osadnicy polscy

Wśród pierwszych osadników znaleźli się: Żurawicki Józef, Bobik Jan, Sobuś Eugeniusz, Mazań Michał, Babuszka Rudolf, Macków Czesław, Maćków Andrzej, Kołkowski Zdzisław, Kuchciak Mikołaj, Ciołkosz Ludwik, Cirko Michał i Kupnicka Rozalia.

Zabytki

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Raszowej

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[4]:

• kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, z drugiej połowy XVIII w., XX w.

  

  Wnętrze kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Raszowej

  Świątynia najprawdopodobniej została zbudowana w XIV wieku w stylu barokowym na fundamentach innego obiektu sakralnego. W pobliżu kościoła od 1362 roku istniał już miejscowy cmentarz. W XVIII wieku ewangelicy dokonali gruntownej przebudowy świątyni (Kościół św. Marcina). Kościół znajduje się w środkowej części miejscowości w pobliżu fosy okalającej ruiny pałacu. W 1969 roku miał miejsce pożar, w którym spłonęła większa część wyposażenia świątyni. Zachowała się m.in. w zakrystii kuta w żelazie późnogotycka krata oraz prezbiterium z wnęką na sprzęty liturgiczne.

Cmentarz katolicki

W 2000 roku świątynię wpisano do rejestru zabytków pod numerem 46/A. Od tego też czasu rozpoczęto prace remontowe świątyni, odnowiono elewacje zewnętrzne, gzymsy, framugi oraz zamontowano instalację odgromową. W roku 2005 przeprowadzono remont iglicy i wieży kościelnej. Kościół parafialny pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny znajduje się w pobliskiej Raszówce.

Jesion rosnący w pobliżu kościoła

• Cmentarz przykościelny, z XIV w., z osiemnastoma grobami polskimi i grobowcem rodziny Nowack.

Grobowiec niemieckiej rodziny Nowack

• zespół pałacowy, z XVIII w., drugiej połowy XIX w.
  • park krajobrazowy
  • pałac (ruina) barokowy wzniesiony pod koniec XVII wieku (w roku 1688) dla Jerzego von Lüttichau, obiekt otoczony był fosą, do którego prowadziły trzy mosty (ze wschodu i zachodu oraz z mauzoleum rodowego). Na przełomie XIX i XX został przebudowany. Pod koniec II wojny światowej, w styczniu 1945, pałac został niemal doszczętnie zniszczony w wyniku bombardowań. Całkowitemu uszkodzeniu uległo również mauzoleum rodowe usytuowane w południowo-wschodniej części parku. Dziś pozostały tylko ruiny.

Inne zabytki:

• jesion, rosnący blisko kościoła, którego wiek oceniany jest na przynajmniej 170 lat. Jesion ma obwód 520 cm na wysokości 1,6 m i 645 cm na wysokości 3,7 m. Całkowita wysokość jesionu 15,0 m. Tuż obok jesionu za ogrodzeniem kościoła rośnie świerk o obwodzie 220 cm i wysokości 29,0 m.

Krzyż na cmentarzu w Raszowej

• Drugi cmentarz oddalany jest od świątyni o około 500 m, kierując się w stronę Pieszkowa. 7 maja 1988 został zamontowany tam krzyż o wysokości ponad 6 m, ofiarowany przez ówczesnego proboszcza ks. Kazmierza Pietrygę. Krzyż wykonali i zamontowali mieszkańcy Raszowej: prace spawalnicze prowadził Józef Pater, montaż wykonali m.in. potomkowie pierwszych osadników: Mikołaj Kuchciak, Jan Bobik, Józef Pater i Eugeniusz Sobuś.

Przedsięwzięcia infrastrukturalne

• 1989 r. – oświetlenie uliczne
• 1991 r. – telefonizacja
• 1992 r. – wodociąg
• 1995 r. – gazyfikacja
• 1999 r.
  • telefonizacja
  • budowa drogi asfaltowej

Parafia pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Raszówce jest przynależna do dekanatu Lubin-Wschód, spośród 29 dekanatów znajdujących się w diecezji legnickiej.

Dekretem z 27 listopada 1981 Metropolita Wrocławski J.Em. Kardynał Henryk Gulbinowicz erygował Parafię pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny z siedzibą w Raszówce.

Kościół parafialny wraz z plebanią został zbudowany w latach 1980-1984 przy dużej pomocy mieszkańców wsi Raszówka i pobliskich miejscowości: Raszowa, Gorzelin, Lipiny, Karczowiska. 30 września 1984 świątynia została poświęcona przez J.Em. Księdza Kardynała Henryka Gulbinowicza. Budowniczym kościoła był ówczesny proboszcz Ks. Kazimierz Pietryga.

Święta Wielkanocne

Widok Grobu Pańskiego w Kościele pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Raszowej w 2009 r.

Młodzież ze wsi Raszowa strzeże Grobu Pańskiego

Młodzież ze wsi Raszowa, przy udziale Ochotniczej Straży Pożarnej, strzeże każdego roku Grobu Pańskiego. Zwyczaj ten, jak w wielu miejscowościach w Polsce, jest kultywowany od dawna. Świątynię na czas adwentu przystrajają mieszkańcy. W Wielką Sobotę, zwykle w południe, w kościele odbywa się święcenie pokarmów. W drugi dzień świąt Wielkiej Nocy zwanym Lanym Poniedziałkiem w Raszowej mieszkańcy oblewają się wodą.

Dane historyczne

• 19 marca 1267 miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana w dokumencie papieża Klemensa IV potwierdzającym prawo klasztoru trzebnickiego do dziesięciny ze wsi Rasova^[5][6].
• W 1410 r. wieś została wymieniona w urbarzu trzebnickim i liczyła 16 łanów.
• W 1418 r. Raszowa (Reichenaw) liczyła 341 mieszkańców wyznania ewangelickiego, 51 domów, pałac i kościół ewangelicki.
• W 1554 r. Johann Teichmann został pierwszym protestanckim pastorem w dwóch kościołach: w Raszowej oraz pobliskich Miłoradzicach (Mühlrädlitz).
• W 1649 r. wieś została zrównana z ziemią, wcześniej wieś wraz z dobrami ziemskimi uległa znacznym zniszczeniom w czasie wojny trzydziestoletniej.
• W 1656 r. wieś liczy 227 mieszkańców, we wsi znajdują się: młyn, kuźnia i budynek szkolny.
• W 1725 r. wieś należy do Johanna Georga von Lüttichau, pochowanego później w miejscowym kościele.
• W 1772 r. wieś pozostaje w rękach pana Freyherr von Hock.
• W 1913 r. wieś liczyła 238 mieszkańców.
• W 1927 r. wieś ma 240 mieszkańców.
• W 1936 r. na krańcu wsi, w kierunku Raszowej Małej, wzniesiono nowy budynek szkoły ewangelickiej, niedaleko wiatraka, usytuowanego na wzgórzu nazywanym Weinberg.
• W 1939 roku wieś liczyła 72 gospodarstwa domowe, którą zamieszkiwało 258 mieszkańców.

Demografia

Liczba ludności Raszowej

Zobacz też

• Raszowa
• Raszowa Mała
• Raszówka
• Miłoradzice
• Pieszków

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 114767
2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1088 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 107. [dostęp 2012-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
5. Alphabetisches Verzechnis der Stadt und Langdgemeinden im Gau Niedershlesien mit den dazugehorigen Ortsteilen, Kolonien, Siedlungen usw. Kurt-Grauber-Verlag Wirtschaft Recht, Dresden 1939
6. Świątynie powiatu lubińskiego. Henryk Rusewicz, Lubin 2006