Raj ziemski (The Earthly Paradise) – poemat dziewiętnastowiecznego angielskiego poety Williama Morrisa, publikowany partiami w latach 1868-1870, jedno z najważniejszych dzieł literackich epoki wiktoriańskiej.
Charakterystyka ogólna
Utwór nawiązujący swoim układem i formą wersyfikacyjną do Opowieści kanterberyjskie Geoffreya Chaucera ma charakter kompozycji ramowej. Składa się z dwunastu części opisanych nazwami miesięcy od marca do lutego, z których każda zawiera dwie opowieści. Prezentowane wątki pochodzą z mitologii greckiej i skandynawskiej.
Podobnie jak dzieło Chaucera, poemat Morrisa jest zróżnicowany formalnie. Poeta wykorzystuje wiersz parzyście rymowany i
strofę królewską, czyli siedmiowiersz ababbcc[1].
- Of Heaven or Hell I have no power to sing,
- I cannot ease the burden of your fears,
- Or make quick-coming death a little thing,
- Or bring again the pleasure of past years,
- Nor for my words shall ye forget your tears,
- Or hope again for aught that I can say,
- The idle singer of an empty day[2].
Treść
Poemat Morrisa jest śmiałą próbą syntezy mitologii greckiej i germańskiej. Zawiera on między innymi historię pięknej wojowniczki Atalanty, Erosa i Psyche, oraz Pigmaliona i jego rzeźby. Można domniemywać, że celem autora było równouprawnienie kulturalnego dziedzictwa ludów Południa i Północy. Trzeba przypomnieć, że w tym samym czasie Richard Wagner tworzył swoje monumentalne opery oparte na Pieśni o Nibelungach. Szerzej na temat Raju ziemskiego pisze John William Mackail[3]. Po polsku dzieło Morrisa przedstawił Leon Winiarski[4].
Przekład
Drobny fragment z wielkiego poematu Morrisa można odnaleźć w internetowej Antologii poezji angielskiej[5].
Przypisy
- ↑ Joseph Berg Esenwein, Mary Eleanor Roberts, The art of versification. Revised edition, Springfield 1921, s. 111-112.
- ↑ Cytat według William Morris, The earthly paradise, https://web.archive.org/web/20210122073050/https://ebooks.adelaide.edu.au/.
- ↑ John William Mackail, The Life of William Morris, London 1899, s. 174-212.
- ↑ Leon Winiarski, William Morris, Warszawa 1900, s. 16-29.
- ↑ Antologia poezji angielskiej w wyborze i przekładzie W. J. Darasza [online], sites.google.com [dostęp 2020-07-09] .
