Przewód żywiczny

Przekrój osiowy kanału żywicznego świerka pospolitego

Przewód żywiczny, kanał żywiczny – kanał otoczony komórkami żywicorodnymi, powstały wskutek rozsunięcia się komórek wydzielniczych. Połączone przestwory międzykomórkowe tworzą regularny system, do którego wydzielana jest żywica. Kanały żywiczne występują wewnątrz pnia drzewa, w korze pierwotnej korzeni niektórych roślin oraz w liściach roślin szpilkowych^[1][2]. Kanał żywiczny powstaje poprzez oddzielenie ścian komórek sąsiadujących po rozpuszczeniu substancji pomiędzy nimi. Ten sposób powstawania przestworów międzykomórkowych nazywany jest schizogenowym^[2]. Przewody żywiczne stanowią zwykle system połączonych między sobą kanałów pionowych i poziomych. Występują w drewnie większości gatunków drzew iglastych m.in. u sosny, modrzewia i świerka, zaś u jodły, choiny, sekwoi i cedru powstają dopiero po zranieniu^[3].

Przewody żywiczne dzielą się na^[3]:

• pionowe przebiegające wzdłuż pnia,
• poziome położone w wieloszeregowych promieniach rdzeniowych, niektóre z nich ciągną się od rdzenia pnia do łyka.

Żywica w aktywnych przewodach żywicznych występuje w postaci balsamicznej i stanowi roztwór kalafonii w terpentynie. Aktywne przewody żywiczne występują w bielu.

U niektórych gatunków drzew liściastych występują podobne przewody gumowe^[3]. W przewodach tych drzewa liściaste wytwarzają substancje gumowo-żywiczne, np. kauczuk naturalny.

Przypisy

1. Szweykowska Alicja, Szweykowski Jerzy: Botanika t.1 Morfologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 141, 210. ISBN 83-01-13953-6.
2. Malinowski Edmund: Anatomia roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 87-89, 236.
3. Hejnowicz Z.: Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Warszawa: PWN, 1980, s. 809-812. ISBN 83-01-00420-7.

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/resin-canal