Od końca XVIII wieku odkryto coraz nowsze rodzaje promieniowania, dla których znaleziono szereg zastosowań naukowo-technicznych, ale wskazano też na zagrożenia płynące z nadmiaru promieni.
Rodzaje promieniowania
Znak ostrzegający przed promieniowaniem jonizującym jak to rentgenowskie (X) oraz jądroweZnak ostrzegający przed promieniowaniem niejonizującym, np. radiowym lub mikrofalowymZnak ostrzegający przed wiązkami laserowymi
Promieniowanie można podzielić na kilka sposobów, tj. wg różnych kryteriów:
Według składu
promieniowanie elektromagnetyczne (EM), złożone z fotonów – dzieli się je według energii na kilka kategorii, wspomnianych w osobnym artykule. Oprócz tego fale EM mogą mieć różne pochodzenie:
strumienie innych cząstek – pierwotnie nazywano je promieniowaniem korpuskularnym, jednak w latach 20. XX wieku udowodniono, że także fale EM mają naturę korpuskularną; przykłady nieelektromagnetycznych strumieni cząstek to część promieniowania jądrowego oraz kosmicznego;
W 1912 roku Victor Franz Hess odkrył promieniowanie kosmiczne, w którym znaleziono potem cząstki nieobserwowane wcześniej jak piony (π) czy mion (μ). W 1916 roku Albert Einstein zapoczątkował spekulacje o promieniowaniu grawitacyjnym, a późniejsi fizycy – w tym Andrzej Trautman – przewidzieli, że są one ścisłym przewidywaniem ogólnej teorii względności, z której wynika możliwość ich obserwacji. Ostateczne dowody tego zjawiska ogłoszono w 2016 roku, co otworzyło nową dziedzinę astronomii.
Rola
Wpływ promieniowania na organizmy żywe jest zróżnicowany:
życie wymaga odpowiedniej temperatury, którą Ziemia utrzymuje dzięki promieniowaniu cieplnemu Słońca. Poza tym część organizmów bezpośrednio potrzebuje światła – rośliny i sinice to fototrofy, tzn. żywią się procesem fotosyntezy, a ciało ludzkie wymaga światła do wytwarzania witaminy D[potrzebny przypis]. Z drugiej strony Słońce wytwarza też nadfiolet, który może być rakotwórczy (kancerogenny);
