Prokop Murra

Prokop Murra

Data i miejsce urodzenia	24 listopada 1921 Tirana
Data i miejsce śmierci	9 września 2005 Tirana
Minister obrony
Okres	od 23 listopada 1982 do 7 lipca 1990
Przynależność polityczna	Albańska Partia Pracy
Poprzednik	Kadri Hazbiu
Następca	Kiço Mustaqi
Minister przemysłu i górnictwa
Okres	od 26 kwietnia 1980 do 26 marca 1981
Przynależność polityczna	Albańska Partia Pracy
Poprzednik	Xhaferr Spahiu
Następca	Llambi Gegprifti
Minister energetyki
Okres	od 27 marca 1981 do 1982
Przynależność polityczna	Albańska Partia Pracy
Następca	Pali Miska

Prokop Murra (ur. 24 listopada 1921 w Tiranie, zm. 9 września 2005 tamże^[1]) – albański polityk, minister obrony w latach 1982–1990.

Życiorys

W 1943 przerwał studia ekonomiczne i wstąpił do Komunistycznej Partii Albanii. Walczył w jednym z oddziałów Armii Wyzwolenia Narodowego, pod koniec wojny pełniąc funkcję zastępcy komisarza. Po przejęciu władzy przez komunistów został skierowany przez partię do pracy w przemyśle petrochemicznym.

W 1956 został członkiem Komitetu Centralnego Albańskiej Partii Pracy, a w 1976 członkiem sekretariatu KC partii. W latach 70. krótko kierował strukturami partii w Szkodrze. W 1980 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Państwowej Komisji Planowania. 26 kwietnia 1980 został powołany na stanowisko ministra przemysłu i górnictwa w rządzie Mehmeta Shehu. W 1981 ministerstwo to zostało zlikwidowane, a Murra stanął na czele Ministerstwa Energetyki. Resortem tym kierował do lipca 1982.

W 1982 przez krótki okres kierował strukturami partii komunistycznej w Tiranie, by w listopadzie stanąć na czele resortu obrony. Był pierwszym cywilem na tym stanowisku od powstania Ludowej Republiki Albanii w 1946. Uznawany za przedstawiciela partyjnego betonu stopniowo tracił wpływy po śmierci Envera Hodży w 1985. W 1990 utracił stanowisko ministra obrony na rzecz Kiço Mustaqiego.

Mandat deputowanego do Zgromadzenia Ludowego uzyskał po raz pierwszy w 1962. Funkcję tę sprawował także w dziewięciu kolejnych legislaturach.

W 1993 stanął przed sądem w Tiranie oskarżony w jednym z procesów dekomunizacyjnych. Murra, podobnie jak dziewięciu innych wysokich funkcjonariuszy państwa komunistycznego został oskarżony o nadużycie władzy i nadużycia finansowe. Podobnie jak Vangjel Çërrava i Muho Asllani został skazany na karę pięciu lat więzienia^[2]. W 1996 ponownie stanął przed sądem, oskarżony o „zbrodnie przeciwko ludzkości”. W sierpniu 1996 Sąd Okręgowy w Tiranie skazał Murrę na karę dożywotniego pozbawienia wolności, zamienioną potem na 20 lat więzienia^[3]. Po wydarzeniach 1997 opuścił więzienie, a następnie skorzystał z dobrodziejstwa amnestii.

W lutym 2016 Gjergji Murra, syn Prokopa został mianowany szefem instytucji zajmującej się rozdzielaniem funduszy Unii Europejskiej, przeznaczonych dla Bałkanów Zachodnich^[4].

Przypisy

1. Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet. Anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 187–188.
2. Kathleen Imholz, Can Albania break the chain?. caselaw.lp.findlaw.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-06)].
3. ErblinE. Vukaj ErblinE., Gjyqet e harruara: si i fali Shqipëria krimet e diktaturës. = 2022-08-01 [online], exit.al, 2020  (alb.).
4. “Djali i Prokop Murrës caktohet në krye të Fondit të BE-së për Ballkanin Perëndimor”.

Bibliografia

• Robert Elsie: Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press: 2010, s. 314–315. ISBN 978-0-8108-6188-6.