Plan Jaruzelskiego

Gen. Wojciech Jaruzelski - I sekretarz Komitetu Centralnego PZPR w latach 1981–1989

Plan Jaruzelskiego – projekt dotyczący ograniczenia zimnowojennego wyścigu zbrojeń i budowy zaufania w stosunkach międzynarodowych. Czteroelementowy plan sformułowany przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego powstał w 1987 roku.

Historia i założenia planu

Wojciech Jaruzelski przedstawił swój projekt 8 maja 1987 roku – w rocznicę kapitulacji III Rzeszy^[1]. Szczegóły propozycji zostały sformułowane w Memorandum rządu PRL w sprawie zmniejszenia zbrojeń i zwiększania zaufania w Europie Środkowej z 17 lipca 1987 roku, a następnie w oświadczeniu rządowym z 15 czerwca 1988 roku^[1].

Założenia planu Jaruzelskiego:

• ograniczenie operacyjnej i taktycznej broni jądrowej^[2];
• ograniczenie najbardziej niebezpiecznej broni konwencjonalnej, w tym^[3]:
  • broni o największej sile rażenia;
  • broni o największej precyzji rażenia;
  • broni służącej do operacji zaczepnych, w tym nagłych uderzeń;
• zmiana doktryn militarnych na doktryny o charakterze obronnym^[4];
• poszukiwanie nowych środków bezpieczeństwa i budowy zaufania^[5].

Projekt przewidywał powołanie systemu inspekcji i kontroli przestrzegania postanowień ewentualnego reżimu^[5]. Wskazywano m.in. na udzielanie informacji, notyfikacji i obserwacji^[5]. Zakładano również udzielenie gwarancji przez mocarstwa nuklearne dla państw Europy Środkowej zaangażowanych w rozbrojenie^[5]. Plan nie był zatem typową propozycją rozbrojeniową, ale raczej zbiorem celów do zrealizowania^[6].

Zobacz też

• plan Rapackiego
• plan Gomułki

Przypisy

1. Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 219. ISBN 978-83-7611-501-6.
2. Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 220-221. ISBN 978-83-7611-501-6.
3. Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 221. ISBN 978-83-7611-501-6.
4. Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 222. ISBN 978-83-7611-501-6.
5. Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 223. ISBN 978-83-7611-501-6.
6. Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 224. ISBN 978-83-7611-501-6.

Bibliografia

• Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 218-224. ISBN 978-83-7611-501-6.