Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Pieczarka leśna

Pieczarka leśna
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

pieczarka

Gatunek

pieczarka leśna

Nazwa systematyczna
Agaricus sylvaticus Schaeff.
Fung. Bavar. Palat. 4: 62 (1774)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]

Multimedia w Wikimedia Commons

Pieczarka leśna (Agaricus sylvaticus Schaeff.) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[2].

Po raz pierwszy opisał go w 1774 r. Jacob Christian Schaeffer i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[2]. Synonimów naukowych ma 40[3].

Polską nazwę podał Feliks Berdau w 1876 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten ma też nazwę pieczarka lśniąca[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3–10 cm, u młodych okazów dzwonkowaty lub półkulisty, później łukowaty, u starszych płaski. Powierzchnia sucha, o barwie od ciemnobrązowej do ochrowej, gęsto pokryta cynamonowobrązowymi przylegającymi łuseczkami o włóknistej strukturze[5]. Czasami (rzadko) występuje forma o jasno ubarwionym kapeluszu[6].

Blaszki

Gęste, wąskie, wolne, u młodych okazów siwoczerwonawe, u starszych ciemnobrązowe. Ostrza blaszek jaśniejsze. Biała i błoniasta osłona częściowa utrzymuje się dość długo[5].

Trzon

Wysokość 5–12 cm, grubość 1–2 cm. Po uciśnięciu czerwienieje, później staje się ciemniejszy (brązowy)[5]. Jest biały z odstającym pierścieniem u góry, cylindryczny, u dołu bulwiasto zgrubiały, za młodu pełny, potem rurkowaty, łatwo odłamujący się od kapelusza[7].

Miąższ

Biały, czerwieniejący po przekrojeniu. Smak dobry, zapach niewyraźny[7].

Wysyp zarodników

Czarnobrązowy. Zarodniki o średnicy 5,5–6 × 3,5–4 µm, jajowate[7].

Gatunki podobne

Jest kilka gatunków pieczarek o brązowym kapeluszu. Podobna jest pieczarka karbolowa (Agaricus xanthodermus). Odróżnia ją zapach karbolu oraz żółknąca podstawa trzonu[6]. U rzadkiej pieczarki liliowoczerwonawej (Agaricus porphyrizon) miąższ po uszkodzeniu żółknie, ma też nieco inną barwę kapelusza[5].

Występowanie i siedlisko

Pieczarka leśna występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[8]. W Polsce jest dość częsta[6].

Naziemny grzyb saprotroficzny występujący w lasach iglastych i mieszanych, rzadko w liściastych i zaroślach, czasami spotykany jest także na łąkach i w parkach. Najczęściej rośnie pod świerkiem pospolitym i jodłą pospolitą, ale również pod olszami i wierzbami[4].

Znaczenie

Grzyb jadalny. Można go przyrządzać na różne sposoby. Zbiera się go jednak rzadko, gdyż nie jest ładny i ma czerwieniejący miąższ[7]. Badania naukowe wykazały, że spożywanie pieczarki leśnej poprawia stan odżywienia i zmniejsza niepożądane działania w funkcjonowaniu jelit, nudności, wymioty, brak łaknienia i gorączkę u pacjentów leczonych chemioterapią[9].

Przypisy

  1. ↑ Agaricus sylvaticus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  2. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  3. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-03] (ang.).
  4. ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 37, ISBN 83-89648-09-1.
  5. ↑ a b c d Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 86, ISBN 978-83-245-9550-1.
  6. ↑ a b c Marek Snowarski, Grzyby, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, s. 93, ISBN 978-83-7073-776-4.
  7. ↑ a b c d Aurel Dermek, Grzyby, 1981, ISBN 83-217-2357-8.
  8. ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].
  9. ↑ Fabiana Valadares, Maria Rita Carvalho Garbi Novaes, Roberto Cañete, Effect of Agaricus sylvaticus supplementation on nutritional status and adverse events of chemotherapy of breast cancer: A randomized, placebo-controlled, double-blind clinical trial, „Indian Journal of Pharmacology”, 45 (3), 2013, s. 217–222, DOI: 10.4103/0253-7613.111894, PMID: 23833361, PMCID: PMC3696289 [dostęp 2023-11-30].
Kembali kehalaman sebelumnya