Pancerniki typu King George V (1940)

Pancerniki typu King George V
	; HMS „Prince of Wales” w Singapurze, 4 grudnia 1941 roku
Kraj budowy	Wielka Brytania
Użytkownicy	Royal Navy
Wejście do służby	1940
Zbudowane okręty	5
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 38 600 t; pełna: 42 900 t
Długość	227,2 m
Szerokość	31,4 m
Zanurzenie	9,9 m
Napęd	turbiny Parsonsa o mocy 110 000 KM napędzające 4 śruby
Prędkość	28 węzłów (51,8 km/h)
Zasięg	6100 mil morskich przy prędkości 10 węzłów; 2600 mil morskich przy prędkości 27 węzłów
Załoga	1500
Uzbrojenie	10 dział 356 mm; 16 dział 133 mm; 90 dział 40 mm; 55 dział 20 mm
Wyposażenie lotnicze	3 samoloty rozpoznawcze Supermarine Walrus
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pancerniki typu King George V – należące do Royal Navy pancerniki z okresu drugiej wojny światowej. Zbudowano pięć okrętów tego typu, z których jeden zatopiono podczas działań wojennych. W skrócie określane jako typ KGV (ang. KGV class)^[1].

Historia

W 1922 roku po wejściu w życie traktatu waszyngtońskiego Wielka Brytania została zobowiązana do znacznego ograniczenia zbrojeń morskich. Zgodnie z postanowieniami traktatu Royal Navy otrzymała w 1927 i 1930 roku dwa pancerniki typu Nelson. Traktat przestawał obowiązywać w 1936 roku i w związku z coraz bardziej napiętą sytuacją międzynarodową przewidywano, że nie zostanie przedłużony. Przewidując taki rozwój wypadków, w Wielkiej Brytanii opracowano projekt nowych pancerników, które mogłyby wejść do produkcji natychmiast po wygaśnięciu traktatów rozbrojeniowych. Nowe okręty miały mieć artylerię główną składającą się z dział kalibru 356 milimetrów i niespotykane na okrętach tej wielkości silne opancerzenie.

Początkowo główny okręt miał otrzymać nazwę: „King George VI”, zgodnie z tradycją nazywania pierwszego pancernika zbudowanego po objęciu tronu przez nowego monarchę jego imieniem, lecz król Jerzy VI wyraził życzenie, aby nazwać pancernik imieniem jego ojca Jerzego V^[2]. Pozostałe okręty miały nosić nazwy: „Prince of Wales” (książę Walii), „Anson”, „Jellicoe” i „Beatty”, ale z uwagi na decyzję króla, przemianowano „Anson” na „Duke of York” (książę Yorku), od jego tytułu przed objęciem tronu, a z kolei nazwy od nazwisk admirałów z I wojny światowej Jellicoe i Beatty′ego uznano za kontrowersyjne. W konsekwencji, nazwę „Anson” (od admirała Ansona) przeniesiono w lutym 1940 roku na budowany „Jellicoe”, a „Beatty” otrzymał nazwę „Howe”, od admirała Howe^[2].

Budowa pierwszego okrętu serii, który nazwano HMS „King George V”, rozpoczęła się 1 stycznia 1937 roku w stoczni Vickers-Armstrong. Wodowanie okrętu nastąpiło 21 lutego 1939 roku, a wejście do służby – 11 grudnia 1940 roku. Podczas drugiej wojny światowej okręty typu wykorzystywano głównie do ochrony szlaków żeglugowych przed atakami dużych niemieckich okrętów nawodnych. Okręty typu działały także w rejonie Pacyfiku, gdzie jeden z nich, HMS „Prince of Wales”, zatonął w starciu z japońskim lotnictwem. Po wojnie pozostałe okręty wycofano ze służby i złomowano do 1958 roku.

Zbudowane okręty

HMS „King George V” – położenie stępki 1 stycznia 1937, wodowanie 21 lutego 1939, wejście do służby 11 grudnia 1940, wycofanie ze służby 1949, złomowanie 1957
HMS „Prince of Wales” – położenie stępki 1 stycznia 1937, wodowania 3 maja 1939, wejście do służby 19 stycznia 1941, zatopiony przez japońskie lotnictwo 10 grudnia 1941
HMS „Duke of York” – położenie stępki 5 maja 1937, wodowanie 20 lutego 1940, wejście do służby 20 sierpnia 1940, wycofany ze służby w 1951, złomowany 1957
HMS „Anson” – położenie stępki 20 lipca 1937, wodowanie 24 lutego 1940, wejście do służby 22 czerwca 1942, złomowany 1957
HMS „Howe” – położenie stępki 1 czerwca 1937, wodowanie 9 kwietnia 1940, wejście do służby 29 sierpnia 1942, złomowany 1958