Pałac w Nowęcinie

Pałac w Nowęcinie

nr rej. A-1172
Elewacja boczna
Państwo	Polska
Miejscowość	Nowęcin (gmina Wicko)
Adres	Nowęcin, ul. Jeziorna 2
Typ budynku	pałac
Rozpoczęcie budowy	XIV wiek
Ważniejsze przebudowy	1909, lata 60. i 90. XX wieku
Pierwszy właściciel	Dietrich von Weiher
Obecny właściciel	właściciel prywatny
Położenie na mapie gminy Wicko Nowęcin, pałac
Położenie na mapie Polski Nowęcin, pałac
Położenie na mapie województwa pomorskiego Nowęcin, pałac
Położenie na mapie powiatu lęborskiego Nowęcin, pałac
54°45′08″N 17°35′16″E

Pałac w Nowęcinie (niem. Schloss Neuhof (Pommern)) – zabytkowy^[1] pałac w powiecie lęborskim, w województwie pomorskim, około trzech kilometrów na południowy wschód od Łeby, nad jeziorem Sarbsko, który jest obecnie wykorzystywany jako hotel. Wpisany do rejestru zabytków jako zespół pałacowo-pałacowy, nr rej.: A-1172 z 2.07.1987^[2].

Historia

Początki pałacu sięgają XV wieku, kiedy po silnym sztormie z 15 września 1497 w wyniku gwałtownej fali zalewowej stara siedziba rodu von Wejherów (von Weiherów) w Łebie uległa zniszczeniu^[3]. Claus von Wejher zbudował nowy pałac „Neuer Hof” (stąd jego niemiecka nazwa Schloss Neuhof) trzy kilometry na wschód od Łeby^[4].

W połowie XVI wieku Ernst von Wejher przebudował zamek w stylu renesansowym i dobudował do kapliczki Jerusalem wschodnie skrzydło. Od 1781 roku zamek był własnością von Somnitz, a następnie kilkakrotnie przechodził z rąk do rąk. Około 1909 roku Leon Ritzke polecił rozbudować zamek o skrzydło zachodnie i sześciokondygnacyjną wieżę, a przed kaplicą dobudowano przedłużenie z łukiem. Kaplica nadal ma sklepienie kolebkowe z lunetami, a w niszy tablicę wotywną z napisem GWMUITG – 1567 – EWAUM (niem. Gott war mit uns in Todes gefahr – Er wirkt an uns Mächtiglich, pol. Bóg był w niebezpieczeństwie z nami – On potężnie na nas działa), podarowaną prawdopodobnie przez Ernsta von Wejhera, który w 1567 ciężko ranny powrócił z wojny w Inflantach^[4].

Po II wojnie światowej pałac trafił w ręce PGR-u w Charbrowie. Nowy właściciel przeprowadził wiele remontów, z których największy był przeprowadzony w latach 60. ubiegłego wieku. Do końca PRL użytkowali go zarówno turyści, jak i pracownicy PGR, a od lat 80. również przebywający w nowo powstałym ośrodku wypoczynkowo-szkoleniowym. W latach 90. pałac trafił w ręce prywatnego właściciela. Przeprowadził on w tym samym dziesięcioleciu kolejny generalny remont obiektu^[5].

Obecnie pałac w Nowęcinie nie jest jednym budynkiem, składa się z kilku budynków różnych wielkości. Mury zewnętrzne i ściany działowe wykonano z cegły, elewacje zewnętrzne otynkowano, a dachy okryto ceramiczną karpiówką. Nad całością góruje, zwieńczona dachem namiotowym, wysoka wieża. Do kompleksu prowadzą dwa główne wejścia. Główną i reprezentacyjną część obiektu stanowi hol – dawna kaplica Jeruzalem z oryginalną boazerią z przełomu 1909 i 1910 roku. W pozostałych pomieszczeniach znajdują się pokoje hotelowe, pomieszczenia administracyjne, a na pierwszym piętrze także kawiarnia^[5][6].

Galeria

• 
• 
• 
• 

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 .
2. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 60 [dostęp 2020-03-15] .
3. Od-zarania [online], www.historialeby.pl.tl [dostęp 2021-03-28] .
4. Historia Zamku Nowęcin - Właściciele zamku [online], www.zameknowecin.pl [dostęp 2021-03-12] .
5. NinaN. Herzberg-Zielezińska NinaN., Pałac Nowęcin [online], Dwory i Pałace Polski dipp.info.pl [dostęp 2021-03-12]  (pol.).
6. PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 236-237, ISBN 978-83-7495-133-3 .

Bibliografia

• Edda Gutsche: Mit Ausblick auf Park und See. Zu Gast in Schlössern und Herrenhäusern in Pommern und der Kaschubei. edition Pommern. Elmenhorst/Vorpommern, 2018, s. 66–67. ISBN 978-3-939680-41-3.