Ostatnie spojrzenie na Anglię – obraz olejny Forda Madoxa Browna z 1855. Przedstawia emigrantów opuszczających Anglię drogą morską i po raz ostatni spoglądających na ojczyznę.
Okoliczności powstania obrazu
Obraz powstał w czasach, kiedy w Anglii nasiliło się zjawisko emigracji[1]. Bezpośrednią inspiracją dla Browna był wyjazd jego przyjaciela Thomasa Woolnera, który wobec braku sukcesów jako artysta postanowił wyjechać do Australii i zająć się poszukiwaniem złota. Anglię opuścił w lipcu 1852[2]. Również sam Brown, nie mogąc utrzymać się ze swojej sztuki, rozważał emigrację do Indii[3].
Modelką do postaci kobiety była druga żona Browna, Emma Brown, w postaci mężczyzny artysta sportretował sam siebie, a dziecięcą dłoń namalował wzorując się na ręce własnego dziecka[3][4]. Aby zapewnić obrazowi realizm (szczególnie w zakresie oświetlenia przedmiotów), malarz tworzył obraz w plenerze, w chłodne dni (również kiedy malował sceny z modelką)[3][1].
W 1864 na zlecenie George’a Rae, patrona prerafaelitów, Brown namalował akwarelową replikę obrazu[3].
Opis obrazu
Obraz przedstawia mężczyznę i kobietę, parę emigrantów na pokładzie statku, spoglądających po raz ostatni na swoją ojczyznę. Oboje ubrani są ciepło; kobieta otulona jest w pelerynę, pod którą trzyma małe dziecko. Prawa dłoń kobiety spleciona jest z dłonią męża; poniżej widać stopę dziecka ubraną w skarpetkę. Lewa dłoń kobiety trzyma dziecięcą rączkę. Mąż osłania żonę od wiatru parasolem. Za nimi widać innych pasażerów: dziewczynkę jedzącą jabłko, mężczyznę palącego fajkę i innego wygrażającego Anglii pięścią[1].
O ile para z przodu jest klasy średniej i wydaje się przeżywać wiele emocji w związku z rozstaniem się z ojczyzną (mężczyzna ma zachmurzony, a kobieta smutny wyraz twarzy), o tyle ludzie z tyłu, wywodzący się z niższej warstwy społecznej, wydają się bardziej obojętni wobec opuszczanego kraju (powiązanie przywiązania do opuszczanej ziemi z pochodzeniem społecznym było intencją autora)[1]. Nastrój obrazu jest ponury, przełamują go tylko niektóre elementy (widoczne kolorowe warzywa czy różowy szal kobiety)[1].
Za łodzią widać białe klify Dover, w południowej Anglii[5].
Przypisy
- ↑ a b c d e "The Last of England," by Ford Madox Brown (1821-1893), „Victorian Web”, www.victorianweb.org [dostęp 2016-05-12] .
- ↑ KevinK. Brown KevinK., Passage to the World: The Emigrant Experience 1807-1940, Seaforth Publishing, 2013, s. 93, ISBN 978-1-4738-1704-3 [dostęp 2016-05-12] (ang.).
- ↑ a b c d Ford Madox Brown, 'The Last of England' 1864–6, „Tate Gallery” [dostęp 2016-05-12] .
- ↑ Jill BerkJ.B. Jiminez Jill BerkJ.B., Dictionary of Artists' Models, Routledge, 2013, s. 83, ISBN 978-1-135-95914-2 [dostęp 2016-05-12] (ang.).
- ↑ Antipodal England: Emigration and Portable Domesticity in the Victorian Imagination, SUNY Press, s. 19, ISBN 978-1-4384-2718-8 [dostęp 2016-05-13] (ang.).
