Orkla

Orkla ASA
Logo
ilustracja
Państwo

 Norwegia

Siedziba

Oslo

Forma prawna

spółka akcyjna

brak współrzędnych
Strona internetowa

Orklanorweski koncern, działający głównie w Skandynawii, przede wszystkim w zakresie dóbr konsumpcyjnych, chemikaliów, a także na rynku finansowym (do lata roku 2006 także na mediowym). Przychody grupy Orkla wyniosły w 2004 roku 32 miliardy koron norweskich (ok. 4 mld EUR), a średnia stopa zwrotu za ostatnie 10 lat wynosi około 10,7%.

Nazwa koncernu wywodzi się od rzeki Orkla w środkowej Norwegii (okręg Sør-Trøndelag ze stolicą w Trondheim), nad którą w miejscowości Løkken Verk od połowy XVII wieku wydobywano piryty i rudy miedzi, i gdzie w XVIII, XIX i jeszcze w XX wieku rozwijano przemysł wydobywczy w ramach firmy, która dała początek obecnemu koncernowi. Ostatnią kopalnię w Løkken Verk zamknięto 10 lipca 1987.

Orkla w Polsce

Zezwolenie Prezesa Agencji ds. Inwestycji Zagranicznych w Polsce udzielone spółce joint venture z udziałem Orkla Media

W Polsce Orkla znana jest przede wszystkim ze swej działalności na rynku prasowym. Jedna z jej spółek-córek, Orkla Media, już w roku 1990 zawarła we Wrocławiu umowę z dolnośląskim zarządem regionu NSZZ „Solidarność”, na mocy której utworzono tam w lipcu spółkę z o.o. Norpol-Press, której zadaniem było wydawanie gazety codziennej. Orkla wprowadziła do spółki aport w postaci używanej offsetowej maszyny drukarskiej (dotychczas pracującej dla dziennika Moss Avis w mieście Moss), „Solidarność” sfinansowała budowę drukarni i redakcji. Wydawany przez spółkę od września 1990 roku „Dziennik Dolnośląski[a] nie utrzymał się jednak na rynku i w następnym roku został zawieszony, a Orkla po dalszych paru latach odsprzedała swoje udziały w spółce prywatnym inwestorom. Równocześnie od początku 1991 Orkla kupowała udziały w różnych gazetach regionalnych – najpierw we wrocławskich („Słowo Polskie” i „Wieczór Wrocławia”), później w innych miastach (np. „Gazeta Lubuska” w Zielonej Górze, „Gazeta Pomorska” w Bydgoszczy, „Nowa Trybuna Opolska”, „Rzeczpospolita” i inne). W większości z tych gazet Orkla doprowadziła do wybudowania i uruchomienia lokalnych drukarni, nierzadko w oparciu o sprowadzone z Norwegii używane maszyny (np. dla „Dziennika Dolnośląskiego” – z miasta Moss, dla „Słowa Polskiego” – z Drammen). Inwestycje w Polsce Orkla prowadziła w ramach różnych organizacji gospodarczych (Orkla Media, Orkla Media Newspapers, Orkla Media Poland, Orkla Press Polska itp.), wielokrotnie zmieniając również taktykę przejmowania udziałów (z mniejszościowych w początkowych latach, do przejmowania aż do 100% udziałów później). Najgłośniejszą inwestycją stało się wykupienie 51% udziałów spółki Presspublica wydającej wpływowy dziennik „Rzeczpospolita”. Niektóre z przedsięwzięć Orkli w Polsce odbywały się na granicy prawa, lub nawet być może z naruszeniem niektórych zasad i przepisów, stąd kilka sporów sądowych, w które firma była uwikłana[c].

W 1997 roku swą polską siedzibę przeniosła z Wrocławia do Warszawy, wkrótce potem sprzedała niektóre zakupione tytuły (m.in. „Słowo Polskie”, „Wieczór Wrocławia”, „Filipinkę”). Podobnie stało się ze znanym tygodnikiem krakowskim „Przekrój”. W późniejszym czasie spółka swoje zainteresowania skierowała na wschód, gdzie w Kownie na Litwie stała się właścicielem 100% w dzienniku „Kauno diena” a we Lwowie 50% w ukraińskiej gazecie Wysokyj Zamok.

W październiku 2006 roku Mecom Group przejął spółkę Orkla Media, w tym grupę prasową Orkla Press[6]. W grudniu 2006 Orkla Press Polska, jako nowa część koncernu prasowego Mecom Europe zmieniła nazwę na Media Regionalne[7]. 1 października 2013 roku Media Regionalne zostały kupione przez Grupę Wydawniczą Polskapresse[8].

Tytuły prasowe należące do lipca 2006 do Grupy Orkla

w Polsce

na Litwie i Ukrainie

w Norwegii

  • Drammens Tidende
  • Driva
  • Eiker Avis
  • Fjordenes Tidende
  • Fjordingen
  • Fredriksstad Blad
  • Gjengangeren
  • Gudbrandsdølen Dagningen
  • Hamar Dagblad
  • Haugesunds Avis
  • Indre Østfold Avis
  • Kanalen
  • Kragerø Blad Vestmar
  • Lierposten
  • Lokalavisen Groruddalen
  • Laagendalsposten
  • Moss Avis
  • Nordre Aker Budstikke
  • Nordstrands Blad
  • Ringsaker Blad
  • Romsdals Budstikke
  • Røyken og Hurums Avis
  • Sandefjords Blad
  • Sande Avis
  • SarpsborgAvisa
  • Sunnmøringen
  • Sunnmørsposten
  • Svelviksposten
  • Telen
  • Tønsbergs Blad
  • Ullern Avis/Akersposten
  • Varden
  • Vestkanten
  • Vikebladet Vestposten
  • Østkantavisa
  • Østlandets Blad
  • Østlendingen
  • Åndalsnes Avis

Uwagi

  1. Pierwszym redaktorem naczelnym był Włodzimierz Suleja, ostatnim – Ryszard Czarnecki.
  2. Borgarting lagmannsrett LB-2007-20736 (2007-06-27).
  3. M.in. w listopadzie 2006 zapadł przed sądem w Oslo w Norwegii wyrok w procesie wytoczonym Orkli parę lat wcześniej[1][2], nakazujący wypłacenie na rzecz Jerzego Hankiewicza, pod koniec lat 90. prezesa spółki wydającej „Słowo Polskie”, kwoty 3,3 mln złotych[3][4][5] z odsetkami; kwota ta była pozostałością ceny sprzedaży całości udziałów w „Słowie Polskim” koncernowi Orkla, wynikającą z dążenia obu stron do zmniejszenia podatków płaconych w Polsce; latem 2007 sąd drugiej instancji jednak uznał, że racja leżała po stronie Orkli i nakazał Hankiewiczowi zwrot wcześniej otrzymanej przezeń sumy 0,9 mln zł[b] i zasądził odeń 0,3 mln NOK kosztów postępowania. Inny długi proces sądowy – zakończony sukcesem Orkli – dotyczył sprawy przejmowania przez koncern udziałów w Presspublice, spółce wydającej „Rzeczpospolitą”.

Przypisy

  1. Polsk partner saksøker Orkla. Kampanje, 2004-01-07. [dostęp 2019-07-23]. (norw.).
  2. Polakk krever Orkla-millioner. Journalisten, 2004-01-07. [dostęp 2019-07-23]. (norw.).
  3. Må punge ut etter Orkla-dom. E24!, 2006-11-27. [dostęp 2019-07-23]. (norw.).
  4. Fikk Orkla-dom i fanget. Kampanje, 2006-11-28. [dostęp 2019-07-23]. (norw.).
  5. ROM, SK: Orkla przegrała z wrocławskim wydawcą. Press, 2006-11-30. [dostęp 2019-07-23]. (pol.).
  6. O firmie / Historia. Media Regionalne. [dostęp 2012-06-27].
  7. Orkla Press Polska zmieniła nazwę. Wirtualnemedia.pl, 2006-12-05. [dostęp 2012-06-27].
  8. Polskapresse kupiła Media Regionalne [online], sdp.pl [dostęp 2017-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02] (ang.).

Bibliografia