PROFILBARU.COM

Opsa
Опса
	; Pałac Platerów
Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Wysokość	156 m n.p.m.
Populacja (2009); • liczba ludności	; 674
Kod pocztowy	211998
	Położenie na mapie obwodu witebskiego Opsa
	Położenie na mapie Białorusi Opsa
	Położenie na mapie Polski w 1939 Opsa
	55°32′N 26°50′E/55,533333 26,833333
	Multimedia w Wikimedia Commons

Opsa (biał. Опса) – dawne miasteczko, obecnie wieś na Białorusi, w rejonie brasławskim obwodu witebskiego, 20 km od Brasławia nad jeziorem Opsa.

Historia

Miasto królewskie położone było w końcu XVIII wieku w starostwie niegrodowym opeskim w powiecie brasławskim województwa wileńskiego^[2]. W czasach zaborów w powiecie dzisieńskim, w granicach Imperium Rosyjskiego.

W dwudziestoleciu międzywojennym miasteczko, kolonia i folwark leżały w Polsce, w województwie nowogródzkim (od 1926 w województwie wileńskim), w powiecie dziśnieńskim (od 1926 w powiecie brasławskim), w gminie Opsa^[3]. Siedziba wiejskiej gminy Opsa. W Opsie miał siedzibę Sąd Grodzki.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało:

miasteczko – 714 osób, 368 było wyznania rzymskokatolickiego, 4 prawosławnego, 1 ewangelickiego, 334 mojżeszowego, 7 staroobrzędowego. Jednocześnie 225 mieszkańców zadeklarowało polską, 107 białoruską, 4 niemiecka, 333 żydowską, 4 rosyjską a 3 łotewską przynależność narodową. Było tu 106 budynków mieszkalnych^[4]. W 1931 w 153 domach zamieszkiwało 907 osób^[5].
folwark – 148 osób, 147 było wyznania rzymskokatolickiego, 1 staroobrzędowego. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy zadeklarowali polską przynależność narodową. Było tu 5 budynków mieszkalnych^[4]. W 1931 w 6 domach zamieszkiwało 99 osób^[5].
kolonię – w 1931 w 15 domach zamieszkiwało 96 osób^[5].

Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Opsie. Podlegała pod Sąd Grodzki w Opsie i Okręgowy w Wilnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Opsie^[6].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką.

Podczas okupacji hitlerowskiej, w lipcu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 500 osób. Pod koniec 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów wywieziono do getta w Brasławiu^[7].

W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do Białoruskiej SRR.

Od 1991 w składzie niepodległej Białorusi.

Urodził się tutaj Krzysztof Nowicki, poeta, prozaik i krytyk literacki^[8].

Zabytki

kościół św. Jana Chrzciciela z plebanią
Pałac Platerów z lat 1903-1904 otoczony parkiem o powierzchni 6 ha i budynkami gospodarczymi
Dąb Napoleona w parku (obwód: 6,2 m, wysokość: 20 m), nazwany na pamiątkę kwatery marszałka Murata w 1812, został powalony przez wichurę w 2012 roku

Kościół św. Jana Chrzciciela
Centrum miasteczka

Przypisy

↑ Liczby ludności miejscowości obwodu witebskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 75.
↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 3 .
↑ ^a ^b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 39 .
↑ ^a ^b ^c Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 10 .
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 125 .
↑ Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1253 .
↑ KWORUM - Polsko-Polonijna Gazeta Internetowa - www.kworum.com.pl [online], www.kworum.com.pl [dostęp 2016-05-16] .

Linki zewnętrzne

Opsa w radzima.org
Opsa w Globus Białorusi
Opsa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 569 .