Obraz przedstawia Matkę Bożą z Dzieciątkiem Jezus na lewej ręce. Mały Jezus przytula swoją głowę do policzka Maryi, a wzrok kieruje na patrzących na obraz. Suknia Matki Bożej jest ciemnoróżowa, z zarzuconym zielonym płaszczem. Jej głowę okrywa zawój. Boży Syn owinięty jest w różowozłocistą chustę, natomiast jego plecy pozbawione są okrycia[1].
Historia
Wielu badaczy uważa, że początki tej ikony sięgają XVI wieku, a jej malarz inspirował się pracami słynnego malarza Rafaela Santi. Inni sądzą, że dzieło jest wcześniejsze, natomiast H.H. Hoffman uważał, że zostało namalowane przez bizantyjskich mistrzów[2].
Po wojnach Jabłonowski umieścił ją w swoim nowym zamku w Mariampolu. Ikona miała strzec mieszkańców od nieszczęść i stanowić umocnienie przed złem, z czasem stała się symbolem miasta, także w jego herbie znalazło się wyobrażenie Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus. Wnuk hetmana, Jan Kajetan Jabłonowski, w 1721 r. umieścił ikonę w nowo wybudowanym drewnianym kościele Świętej Trójcy. W 1733 r. Matka Boża na ikonie miała płakać. Po tym wydarzeniu został wybudowany nowy, kamienny kościół, gdzie został umieszczony obraz[2].
Ikona nie tylko przyciągnęła żołnierzy, ale także mieszkańców, dzięki cudom jakie miały się dziać, za sprawą modlitw przed nią zanoszonych. Z czasem miało dochodzić do uzdrowień chorych oraz nawróceń grzeszników i pogan. Ikona została oficjalnie ogłoszona jako cudowna (cudami słynąca) w 1737 r. Wiadomość o cudownym obrazie w Mariampolu rozeszła się po całej Europie. Żona Jana Kajetana Jabłonowskiego, Teresa z Wielhorskich, ofiarowała srebrną koronę i suknię, którymi przyozdobiono ikonę. W latach 1752–1788 ksiądz Wojec Bilinsky ofiarował srebro i klejnoty do ikony. Cudowny charakter ikony omawiany jest w pracy W. Urbana "Ikona Matki Bożej Mariampolskiej we Wrocławiu" (Wrocław, 1981). W 1936 r. ikona została odrestaurowana przez lwowskiego artystę Jurię Janiša[2].
W okresie powojennych przesiedleń ikona została uratowana przez społeczność polską z rąk radzieckich komunistów i przywieziona do Polski. Z początku umieszczono ją w kościele w Głubczycach, gdzie została odrestaurowana przez Mariana Pacyna. Na początku lat pięćdziesiątych ikona została przeniesiona do Wrocławia do kościoła sióstr z Nazaretu. W 1965 r. czterech polskich biskupów, w tym Bolesław Kominek, prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński oraz arcybiskup krakowskiKarol Wojtyła, przeniosło ikonę Matki Bożej do kościoła na Piasku we Wrocławiu. W tej świątyni została skradziona srebrna korona z obrazu. Nowa koronacja papieskimi diademami odbyła się 10 września 1989 r. w obecności prymasa Polski, kardynała Józefa Glempa[2].
W 2001 r. w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Mariampolu została umieszczona kopia cudownego obrazu, podarowana społeczności współczesnych mieszkańców Mariampola przez jego dawnych mieszkańców, żyjących głównie na Dolnym Śląsku[2].
W każdą drugą niedzielę września odbywa się związana z obrazem uroczystość odpustowa, na którą do Wrocławia przybywają mariampolanie[2].