PROFILBARU.COM

O zarządzaniu państwem
De administrando imperio
Autor	Konstantyn VII Porfirogeneta
Tematyka	historia, geografia, dyplomacja
Typ utworu	podręcznik ad usum delphini
Data powstania	951 / 952
	Wydanie oryginalne
Język	grecki

O zarządzaniu państwem – składające się z czterech części dzieło Konstantyna VII o charakterze dydaktycznym i informacyjnym, dotyczące polityki zewnętrznej, dyplomacji i spraw wewnętrznych Cesarstwa Bizantyńskiego, stanowiące źródło do historii Bizancjum X wieku.

Dzieło dedykowane było synowi Konstantyna Romanowi na jego czternaste urodziny. Tworzone było w różnym czasie, na co wskazują wewnętrzne sprzeczności w datowaniu wydarzeń. Ukończone zostało w latach 951/952. Prawdopodobnie materiały przygotowywane były do stworzenia dwóch różnych dzieł, dotyczących obcych ludów i temów. Zachowane zostało w manuskrypcie z XI wieku, a jego tytuł nadany został przez Meursiusa, który wydał je w XVII wieku^[1].

Struktura dzieła

Na czteroczęściowe dzieło składają się 53 rozdziały, przy czym największa jest część trzecia. Poszczególne rozdziały pochodziły z różnych źródeł. Konstantyn opracował dzieło na podstawie przekazów ustnych, sprawozdań poselskich, itinerariów geograficznych oraz dzieł Teofana Wyznawcy, Jerzego Monachosa, Stefanosa z Bizancjum i Maurycjusza^[2].

Część I składa się z 12 rozdziałów opisujących stosunki pomiędzy Bułgarami, Chazarami, Pieczyngami, Rusami, Uzami i Węgrami, a także ich relacje z Cesarstwem Bizantyńskim.
Część II stanowi jeden rozdział dotyczący dyplomacji z tymi ludami, a także ich żądzy dóbr posiadanych przez cesarstwo (władzy, zawierania małżeństw z księżniczkami bizantyńskimi i dostępu do technologii – ognia greckiego).
W części III, liczącej 35 rozdziałów, opisywana jest historia, etnografia i geografia obcych ludów. Składa się ona z trzech partii. Dwie pierwsze z tych partii poświęcone są opisowi poszczególnych ludów i obszarów, a trzecia dyplomacji międzynarodowej Bizancjum.
Ostatnia, IV część opisuje sprawy wewnętrzne w cesarstwie, wzmiankując kwestię osiedlenia się Słowian w temie Morei. Stanowi uzupełnienie innego dzieła Konstantyna O temach^[3].