Nowy Pohost

Nowy Pohost

Cerkiew św. Mikołaja; zdjęcie wykonane przed 1914
Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Rejon	miorski
Populacja (2009) • liczba ludności	427[1]
Kod pocztowy	911234
Położenie na mapie obwodu witebskiego Nowy Pohost
Położenie na mapie Białorusi Nowy Pohost
55°29′45″N 27°28′30″E
Strona internetowa

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Pohost Nowy

Nowy Pohost (biał. Новы Пагост) – wieś w obwodzie witebskim, do 1945 miasteczko w Polsce, w województwie wileńskim, siedziba gminy Nowy Pohost.

Siedziba parafii prawosławnej^[2] i rzymskokatolickiej; znajdują się tu cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy^[2] i kościół pw. Trójcy Przenajświętszej.

Historia

Nowy Pohost jest już ustawicznie wymieniany w Metrykach Litewskich zawierających wyroki sądowe w sprawach dotyczących procesów o mienie między obywatelami tego miasteczka w okresie od 1386 do 1551^[3].

Nowy Pohost to starożytne miasteczko, które stanowiło dawne dziedzictwo ks. Sapiehów.

Pierwszy kościół w Nowym Pohoście został zbudowany przez Lwa Sapiehę, kanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego. Był to kościół drewniany pod wezwaniem Trójcy Świętej. Został on spalony przez wojska moskiewskie w czasie wojen za króla Jana Kazimierza. Szybko jednak został odbudowany, gdyż w 1656 r. był już nowy, też drewniany. Dzięki - staraniom ks. proboszcza Pieślaka i przy materialnej pomocy ówczesnego kolatora Stanisława Burzyńskiego, kasztelana smoleńskiego, przed 1766 r. zbudowano w Pohoście nowy kościół, również drewniany. Ks. Pieślak, dotychczasowy proboszcz Ikaźni, wystarał się u biskupa wileńskiego Ignacego Massalskiego odłączenie Pohostu od Ikaźni i osiadł przy nowo zbudowanym kościele jako pierwszy proboszcz pohoski. Odrestaurował i powiększył kościół w 1859 r. ks. proboszcz Jan Szyryn. Kościół ten przetrwał do dzisiejszych czasów^[4].

Wierni należeli do miejscowej parafii rzymskokatolickiej i prawosławnej. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Drui i Okręgowy w Wilnie; w miasteczku mieścił się urząd pocztowy który obsługiwał znaczną część gminy^[5].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 roku miejscowość znalazła się pod okupacją radziecką. 2 listopada została de facto włączona do Białoruskiej SRR. Od 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 roku ponownie zajęta przez wojska radzieckie. 16 sierpnia 1945 miasto zostało formalnie wcielone do Białoruskiej SRR.

Demografia

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 625 osób, 186 było wyznania rzymskokatolickiego, 276 prawosławnego, 4 staroobrzędowego a 159 mojżeszowego. Jednocześnie 214 mieszkańców zadeklarowało polską, 360 białoruską a 51 żydowską przynależność narodową. Było tu 119 budynków mieszkalnych^[6]. W 1931 w 123 domach zamieszkiwały 773 osoby^[7].

Niektóre osoby związane z miastem

Edward Kisiel (ur. 24 lutego 1918 w Jundziłłowie, zm. 28 września 1993 w Białymstoku) – polski biskup rzymskokatolicki, administrator archidiecezji wileńskiej z siedzibą w Białymstoku w latach 1976–1991, biskup diecezjalny białostocki w latach 1991–1993 (od 1992 arcybiskup metropolita).

Bogusław Kurłowicz (ur. 18 stycznia 1948 – rosyjski, polski i fiński biolog i agronom, doktor nauk biologicznych, profesor, specjalista w dziedzinach zasobów genetycznych roślin strączkowych, botaniki, genetyki, uprawy roślin i hodowli ryb.

• 
  Cerkiew św. Mikołaja (2015)
• 
  Kościół Trójcy Przenajświętszej (2019)

Przypisy

1. Liczby ludności miejscowości obwodu witebskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
2. Миорское благочиние. eparhia992.by. [dostęp 2021-03-20]. (ros.).
3. Andrzej Rachuba, Metryka Litewska. Rejestry podatkowe Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo wileńskie 1690 r., Warszawa 1989
4. Ks. Tadeusz Krahel. 400 lat kościoła w Nowym Pohoście 1593-1993, Białysok,1993, s. 14-16.
5. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1160 .
6. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 64 .
7. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 9 .

Linki zewnętrzne

• Pohost Nowy, miasteczko, powiat dzisieński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 519 .

Bibliografia

• Archiwum Archidiecezjalne w Białymstoku .: Listy ks.Ingielwiecza z łagrów do parafian.Sprawdź autora:1. Brak numerów stron w książce

• O Hedemann: Historia powiatu brasławskiego. Wilno: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1930. Brak numerów stron w książce

• Krz.J.i in.: Pohost. W:Słownik geograficzny. T. 8.. Warszawa: 1887, s. 519-521.Sprawdź autora:1.