Nowy Dwór (biał. Новы Двор, ros. Новый Двор) – wieś na Białorusi, w rejonie mińskim obwodu mińskiego, w sielsowiecie Szerszuny, około 28 km na północny zachód od Mińska, nad rzeką Hujką.
Historia
Dobra nowodworskie były w czasach najdawniejszych dziedzictwem rodziny Stetkiewiczów[2]. Około 1590 roku były własnością Piotra Dorohostajskiego, wojewody smoleńskiego. Wkrótce potem kolejnymi znanymi właścicielami majątku byli Marcin (Marcjan[3]) Górski, chorąży wileński i jego żona Maria (Maryja[4], Marianna[3], Maryna[5], zm. krótko po 1627 roku[5]) z domu Sołomerecka, córka kniazia Bohdana Sołomereckiego, starosty krzyczewskiego i ołuczyckiego. Maria była szwagierką Bohdana Stetkiewicza[5].
W 1695 roku[2] (albo 1668[4]) Nowy Dwór został kupiony przez Marcina Kazimierza Wołodkowicza (zm. w 1716 roku), podstarościego mińskiego i jego żonę Helenę, z domu Kostrowicką. Majątek pozostawał własnością tej rodziny aż do 1917 roku[2]. Ostatnimi trzema właścicielami wsi byli: Ludwik Ksawery Wołodkowicz (ur. w 1813 roku), honorowy kurator szkół ziemi wileńskiej, jego syn Józef Gabriel Wołodkowicz (1851–1913) i syn Józefa, Ludwik Leon Wołodkowicz (1878–1930).
W wyniku II rozbioru Polski wieś znalazła się w 1793 roku w Imperium Rosyjskim. W latach 1919–1920 była pod polskim zarządem wszedłszy w skład powiatu mińskiego. W 1921 roku znalazła się w ZSRR, a od 1991 roku – na Białorusi.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego odnotowuje, że w 1866 roku była we wsi gorzelnia[4].
Dawne zabytki
Prawdopodobnie Marcin Wołodkowicz lub któryś z jego synów (Franciszek, Dominik lub Stefan) wybudował na przełomie XVII i XVIII wieku rezydencję, która przetrwała do I wojny światowej. Był to duży, prostokątny, murowany, parterowy dwór z oryginalnym prawdopodobnie XVIII-wiecznym portykiem, z dwoma rzędami kolumn. We wnętrzu było kilkanaście pokoi w układzie dwu- i trzytraktowym. Na ścianach wisiała bogata kolekcja obrazów, spośród których do cenniejszych należały portrety rodzinne namalowane przez Jana Krzysztofa Damela[2].
Przed domem, po obu stronach gazonu znajdowały się pomieszczenia gospodarcze, w tym duża oficyna. Od strony ogrodu znajdował się park, zaprojektowany w typowym staropolskim stylu: regularnie sadzone szpalery lipowe zamykane kwaterami sadu owocowego[2].
Obecnie po majątku nie ma śladu. Został on opisany w 1. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[2].
Przypisy
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu mińskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ a b c d e f RomanR. Aftanazy RomanR., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 1: Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 121–123, ISBN 83-04-03713-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość) .
- ↑ a b Profil Marianny Sołomereckiej na stronie Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego. [dostęp 2015-04-03].
- ↑ a b c Nowy Dwór, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 295 .
- ↑ a b c Tedeusz Kempa: Sołomerecki Bohdan. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 40. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2001, s. 326–327. ISBN 83-86301-89-9.
.jpg)
