Noémi Ferenczy

Noémi Ferenczy

Ferenczy Noémi

Tablica pamiątkowa Noémi Ferenczy w Szentendre
Data i miejsce urodzenia	8 czerwca 1890 Szentendre
Data i miejsce śmierci	20 grudnia 1957 Budapeszt
Narodowość	węgierska
Dziedzina sztuki	gobeliniarstwo malarstwo
Nagrody
nagroda Kossutha

Noémi Ferenczy (ur. 8 czerwca 1890 roku w Szentendre, zm. 20 grudnia 1957 roku w Budapeszcie) – węgierska gobeliniarka i malarka, laureatka nagrody Noémi Ferenczy.

Kariera

Urodziła się w rodzinie artystycznej, gdyż zarówno ojciec Károly Ferenczy jak i matka Olga Fialka byli malarzami. Zainteresowanie sztuką, podobnie jak w przypadku reszty rodzeństwa, przekazał jej ojciec w swojej pracowni. Często bywała w kolonii artystycznej w Nagybányi. W 1911 r. udała się do Paryża, gdzie nauczyła się gobeliniarstwa w Manufacture des Gobelins. Od 1926 r. była członkinią węgierskiej grupy artystycznej KUT. Do 1932 r. dużo czasu spędzała w Oradei i Braszowie. Od 1932 r. mieszkała w Budapeszcie. Od 1945 r. uczyła do końca życia w Węgierskiej Wyższej Szkole Wzornictwa (Magyar Iparművészeti Főiskola), poprzedniczce obecnego Uniwersytetu Artystycznego Moholy–Nagya w Budapeszcie^[1].

Noémi Ferenczy ze swym bliźniakiem Bénim na obrazie ich ojca Károlya Ferenczyego

Znaczenie twórczości artystki

Jej twórczość gobeliniarska była nowatorska. Wbrew powszechnej praktyce Noémi Ferenczy nie tylko projektowała swoje dzieła, ale także je sama wykonywała. Zaprojektowane na kartonie kompozycje tkała z włóczki wełnianej samodzielnie barwionej za pomocą barwników roślinnych. Jej gobeliny były bardzo dekoracyjne, cieszyły się powodzeniem i były nowością w tej dziedzinie sztuki. W gobeliniarstwie do tej pory panował styl podobny do idyllicznego malarstwa krajobrazowego. W jej dziełach postać i natura były równie ważne. Kolorystyka jej gobelinów jest również unikalna. Stosowane początkowo mocne kolory coraz bardziej przechodziły w stronę pastelowych. Jej zasługą było podniesienie gobeliniarstwa do rangi sztuki monumentalnej^[2].

Nagrody

• nagroda Kossutha (1948)
• Węgierska Nagroda Zasłużonego Artysty (Érdemes Művésze díj) (1952)^[3]

Ważniejsze dzieła

Tablica pamiątkowa w Budapeszcie na ulicy Falk Miksa utca

• Teremtés (1913)
• Menekülés Egyiptomba (1917)
• Harangvirágok (1921)
• Nővérek (1921)
• Kertésznők (1923)
• Fahordó nő (1925)
• Parasztfej kaszával (1926)
• Piros korsós szőlőmunkásnő (1930)
• Szövőnő (1933)
• Kőműves, Házépítő, Pék (1933)^[4].

Przypisy

1. Ferenczy Noémi. [dostęp 2020-03-28]. (węg.).
2. A művészi gobelin újrateremtője: Ferenczy Noémi. [dostęp 2020-03-28]. (węg.).
3. 115 éve született Ferenczy Béni és Noémi. [dostęp 2020-03-17]. (węg.).
4. FERENCZY Noémi. [dostęp 2020-03-28]. (węg.).

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000078731920
• VIAF: 20822441
• ULAN: 500072302
• LCCN: n84057744
• GND: 131632795
• BnF: 14973774x
• SUDOC: 253187524
• Open Library: OL1220341A
• J9U: 987007261018005171
• NSZL: 72787

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3900458
• SNL: Noémi_Ferenczy