Nikos Skalkotas

Nikos Skalkotas
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 marca 1904
Chalkida

Pochodzenie

greckie

Data i miejsce śmierci

20 września 1949
Ateny

Instrumenty

skrzypce

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Nikos Skalkotas, gr. Nίκος Σκαλκώτας (ur. 21 marca 1904 w Chalkidzie, zm. 20 września 1949 w Atenach[1]) – grecki kompozytor.

Życiorys

W wieku 5 lat rozpoczął naukę gry na skrzypcach[1], uczył się u swojego ojca i wuja[2], w 1914 roku po raz pierwszy wystąpił publicznie[2]. W latach 1914–1920 kształcił się w konserwatorium w Atenach u Tony’ego Schulze, studia ukończył z wyróżnieniem[1][2]. W 1921 roku wyjechał do Berlina, gdzie studiował w Hochschule für Musik u Willy’ego Hessa (1921–1923) oraz Paula Juona i Roberta Kahna (1923–1925)[1]. W tym okresie zrezygnował z kariery skrzypka i poświęcił się wyłącznie komponowaniu[1]. Od 1925 do 1927 roku uczył się kompozycji u Philippa Jarnacha[1][2]. W latach 1927–1931 był uczniem Arnolda Schönberga w Preußische Akademie der Künste[1][2]. Konsultował się też w zakresie kompozycji z Kurtem Weillem[1][2].

Podczas pobytu w Berlinie utrzymywał się, grając w zespołach kawiarnianych i kinowych[1]. Przez pewien czas otrzymywał wsparcie finansowe od greckiego kolekcjonera Manolisa Benakisa, jednak po zerwaniu z nim w 1931 roku popadł w kłopoty finansowe[1]. W 1933 roku, w związku ze wzrostem sympatii dla nazistów i ich programową wrogością wobec awangardy muzycznej, wrócił do Grecji, zostawiając swoje partytury w Berlinie jako zastaw za długi[1]. Po powrocie do ojczyzny występował w Atenach jako członek orkiestr, jego kompozycje spotkały się jednak z niezrozumieniem i zmarł w zapomnieniu[1]. Doceniony został dopiero po śmierci[1].

Twórczość

Tworzył pod silnym wpływem Arnolda Schönberga, który w swojej książce Style and Idea (1950) wymienił Skalkottasa jako jednego ze swoich najzdolniejszych uczniów[1][2]. Przejął technikę dodekafoniczną, traktując jednak jej zasady nieortodoksyjnie, operując kilkoma lub kilkunastoma seriami, często niespokrewnionymi[1]. Wpływ Schönberga widoczny jest zwłaszcza w rozwiniętej pracy tematycznej i stosowaniu techniki wariacyjnej[1]. Nie naśladował jednak swojego mistrza niewolniczo, równoważąc jego oddziaływanie sięganiem po elementy neoklasycyzmu i nawiązaniami do twórczości Strawinskiego oraz Bartóka[1]. Oprócz utworów dwunastodźwiękowych pisał kompozycje atonalne, dokonywał też nawrotów do tonalności[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Koncert na instrumenty dęte (1929, zaginiony)
  • Mała suita na skrzypce i orkiestrą kameralną (1929, zaginiona)
  • Koncert na fortepian, skrzypce i orkiestrę kameralną (1930, zaginiony)
  • 2 suity symfoniczne (I 1935, II 1944 zinstr. 1946–1949)
  • 3 koncerty fortepianowe (I 1931, II 1937–1938, III na fortepian, 10 instrumentów dętych i perkusję 1938–1939)
  • 36 tańców greckich (1931–1936, 2. wersja 1949)
  • Concertino na 2 fortepiany i orkiestrę (1935)
  • Koncert skrzypcowy (1937–1938)
  • Koncert na wiolonczelę i orkiestrę (1938, zaginiony)
  • Koncert na skrzypce, altówkę, instrumenty dęte i kontrabasy (1939–1940)
  • Mała suita na orkiestrę smyczkową (1941)
  • Koncert na kontrabas i orkiestrę (ok. 1941–1943)
  • uwertura Powrót Odyseusza (1944)
  • Koncert na 2 skrzypiec i orkiestrę (1944–1945)
  • Symfonia klasyczna na instrumenty dęte, 2 harfy i 8 kontrabasów (1947)
  • Sinfonietta B (1948)
  • Concertino C na fortepian (1948)
  • Mała suita taneczna (1949)
  • Morceau charactéristique na ksylofon i orkiestrę (1949)
  • I talasa (1949)

Utwory kameralne

  • 2 tria smyczkowe (I 1924 zaginione, II 1935)
  • Sonata na skrzypce solo (1925)
  • 4 kwartety smyczkowe (I 1928, II 1929 zaginiony, III 1935, IV 1940)
  • Oktet na flet, klarnet, fagot, trąbkę, puzon i trio fortepianowe (1929, zaginiony)
  • Ewkoli musiki na kwartet smyczkowy (1929, zaginione)
  • Oktet na kwartet dęty drewniany i kwartet smyczkowy (1931)
  • Trio fortepianowe (1936)
  • Der Marsch der kleinen Soldaten, Rondo, Nachstück, Kleiner Choral und Fuge na skrzypce i fortepian (1937–1938)
  • Suita na wiolonczelę i fortepian (1937–1938, zaginiona)
  • Duo na skrzypce i altówkę (1938)
  • 8 wariacji na temat greckiej pieśni ludowej na trio fortepianowe (1938)
  • 9 tańców greckich na kwartet smyczkowy (1938–1947)
  • Gavotte, Scherzo, Menuetto cantato na skrzypce i fortepian (1939)
  • Concertino na obój i fortepian (1939)
  • Scherzo na kwartet fortepianowy (1939–1940)
  • 10 szkiców na kwartet smyczkowy lub orkiestrę smyczkową (1940)
  • Concertino na trąbkę i fortepian (1940–1942)
  • 2 kwartety na obój, fagot, trąbkę i fortepian (1940–1942)
  • 6 tańców greckich na skrzypce i fortepian (1940–1947)
  • Largo na wiolonczelę i fortepian (1941–1942)
  • Sonata concertante na fagot i fortepian (1943)
  • Mikri serenata na wiolonczelę i fortepian (1945)
  • Bolero na wiolonczelę i fortepian (1945)
  • 3 greckie pieśni ludowe na skrzypce i fortepian (1945–1946)
  • 2 małe suity na skrzypce i fortepian (1946, 1949)
  • Zarte Melodie na wiolonczelę i fortepian (1949)
  • Duo na skrzypce i wiolonczelę (1947)

Utwory fortepianowe

  • Sonatina (1927)
  • 15 małych wariacji (1927)
  • 4 suity (I 1936, II i III 1940, IV 1941)
  • 32 utwory (1940)
  • 4 etiudy (1941)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • 3 pieśni na głos i fortepian (1932–1938)
  • Kapote na sopran lub baryton i fortepian (1938–1939)
  • 16 pieśni na mezzosopran i fortepian (1941)
  • To fengari na sopran i fortepian (1941–1942)
  • To tragudi tu klidona na 2 soprany i 2 mezzosoprany (1943–1944)

Utwory sceniczne

  • balet I Lijeri kie o Charos (1938, 2. wersja 1947)
  • muzyka do baśni dramatycznej Chrisosa Ewelpidisa Me tu Maju ta maja na recytatora, sopran, chór ad libitum i orkiestrę (1943–1944, orkiestracja 1949)
  • muzyka do sztuki Williama Szekspira Henryk V (1947–1948, zaginiona)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 280–281. ISBN 978-83-224-0865-0.
  2. ↑ a b c d e f g h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3355–3356. ISBN 0-02-865530-3.

Linki zewnętrzne