Nicolás Maduro Moros (ur. 23 listopada1962 w Caracas) – wenezuelski polityk, minister spraw zagranicznych w latach 2006–2013, wiceprezydent Wenezueli (2012–2013). Od 5 marca do 19 kwietnia 2013 pełniący obowiązki prezydenta Wenezueli, zaprzysiężony na ten urząd 19 kwietnia 2013, zaś 10 stycznia 2019 zaprzysiężony na drugą kadencję[1].
Od 24 stycznia 2019 nieuznawany za prezydenta przez USA oraz większość państw Ameryki Łacińskiej i kilkanaście państw Europy, które uznały Juana Guaidó za tymczasową głowę państwa[2].
Życiorys
Działalność związkowa i początek kariery
Nicolás Maduro urodził się w 1962 w Caracas, gdzie po ukończeniu szkoły średniej, rozpoczął pracę jako kierowca miejskich autobusów. Jednocześnie, w latach 70. i 80. angażował się w działalność związkową. Należał do władz związku zawodowego stołecznego metra[3][4][5].
Pod koniec lat 80. rozpoczął działalność polityczną, związując się ze środowiskiem Hugo Cháveza. Został członkiem Boliwariańskiego Ruchu Rewolucyjnego-200, a w latach 1994–1997 wchodził w skład jego Biura Narodowego. W 1997, razem z Chavezem, współtworzył Ruch Piątej Republiki (MVR). Z ramienia tej partii w styczniu 1999 został deputowanym do Izby Deputowanych. W sierpniu 1999 objął mandat w Zgromadzeniu Konstytucyjnym, wyłonionym na drodze specjalnych wyborów powszechnych i mającego opracować nową konstytucję kraju. Po przyjęciu konstytucji i przeprowadzeniu w 2000 kolejnych wyborów, został deputowanym do Zgromadzenia Narodowego. W wyborach w 2005 uzyskał reelekcję, dwa lata później wszedł w skład nowo utworzonej Zjednoczonej Partii Socjalistycznej Wenezueli (PSUV)[4][5].
Członkostwo w rządzie i wiceprezydent
Od stycznia 2005 do stycznia 2006 zajmował stanowisko przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego[4]. 8 lipca 2006 został mianowany przez prezydenta Cháveza ministrem spraw zagranicznych[6]. 10 października 2012, trzy dni po zwycięstwie Cháveza w wyborach prezydenckich, został mianowany wiceprezydentem Wenezueli[3][7]. Urząd ten objął uroczyście 13 października, zachowując jednocześnie stanowisko szefa dyplomacji[8], które zajmował jeszcze do 15 stycznia 2013. Po nominacji uważany był przez wielu komentatorów politycznych za potencjalnego sukcesora urzędującego prezydenta, który od 2011 zmagał się z chorobą nowotworową[9].
8 grudnia 2012 prezydent Chávez poinformował w orędziu do narodu o wznowieniu swojej choroby i konieczności podjęcia ponownego leczenia na Kubie. Jednocześnie po raz pierwszy zasygnalizował możliwość przeprowadzenia wyborów w kraju w przypadku pogorszenia się jego stanu zdrowia i wezwał do głosowania w takiej sytuacji na Nicolása Maduro[10].
Po przejściu niezbędnych operacji na Kubie, prezydent nie był jednakże w stanie powrócić do kraju i przez ponad dwa miesiące przebywał za granicą. Ostatecznie 18 lutego 2013 został przetransportowany do szpitala wojskowego w Caracas, gdzie 5 marca zmarł. Po jego śmierci wiceprezydent Maduro przejął obowiązki szefa państwa do czasu organizacji nowych wyborów prezydenckich – 8 marca został zaprzysiężony na tymczasowego prezydenta Wenezueli.
Prezydent
Głównym zadaniem Maduro jako tymczasowego prezydenta było rozpisanie wyborów prezydenckich[11]. 9 marca komisja wyborcza Wenezueli poinformowała o rozpisaniu wyborów na 14 kwietnia. Maduro został wybrany przez Zjednoczoną Partię Socjalistyczną jako jej kandydat w wyborach. Jego głównym rywalem był Henrique Capriles Radonski z opozycyjnego ugrupowania[12]. W przeprowadzonych 14 kwietnia wyborach Maduro uzyskał 50,7% głosów[13]. 19 kwietnia 2013 został oficjalnie zaprzysiężony na prezydenta Wenezueli[14].
Od początku lutego 2014 w kraju trwają antyrządowe protesty. Przyczyną negatywnych społecznych nastrojów była niska skuteczność rządu prezydenta w walce z przestępczością, korupcją oraz rosnącą inflacją[15]. W trwających zamieszkach zginęły jak dotąd 42[16] osoby, około 800[17] zostało rannych a ponad 3000 aresztowanych. Pomimo chęci ze strony opozycji do rozmów, nie udało się osiągnąć porozumienia, demonstrujący chcą aby Maduro ustąpił ze stanowiska.
22 sierpnia 2015 prezydent Nicolás Maduro wprowadził stan wojenny na obszarach przygranicznych z Kolumbią i zamknął na trzy doby przejścia graniczne z tym krajem. Powodem takich decyzji były zamieszki i starcia przemytników z wenezuelskimi żołnierzami w tamtym regionie[20][21].
W kwietniu 2016 rząd wprowadził zmiany w prawie pracy, by jak najbardziej ograniczyć zużycie prądu w kraju. Pierwszym krokiem było wprowadzenie w sektorze publicznym piątków wolnych od pracy, jednak już trzy tygodnie później prezydent powiększył pulę dni wolnych również o środę i czwartek[22]. Wkrótce potem nakazano podniesienie minimalnego wynagrodzenia o 30%[23], była to już 12. sztuczna podwyżka od momentu objęcia prezydentury przez Maduro. W tym okresie kraj zaczął się mierzyć z największym kryzysem ekonomicznym od objęcia władzy przez socjalistów w 1999, radykalnie zwiększył się poziom przestępczości, powszechne są braki leków oraz brak funduszy nawet na dodrukowanie waluty[24][25].
W maju 2018 Maduro został wybrany w przedterminowych wyborach prezydenckich na drugą kadencję z wynikiem 68% poparcia. Przyspieszone wybory przeprowadzono 20 maja; nie wzięła w nich udziału większość opozycji, a główni potencjalni jej kandydaci zostali pozbawieni praw wyborczych bądź uwięzieni – głównym kontrkandydatem był gubernator Henri Falcon deklarujący przejście do opozycji[26][1]. Stany Zjednoczone uznały wybory za sfałszowane i nałożyły sankcje na Wenezuelę[27][28].
Do zaprzysiężenia doszło 10 stycznia 2019 w Caracas. Na uroczystość nie przybyli ani przedstawiciele rządu USA ani Unii Europejskiej, uznając wybory za nieuczciwe. Prezydentura Maduro uzyskała jednak wsparcie części krajów, w tym Rosji, Chińskiej Republiki Ludowej, Turcji, czy Iranu[1]. Uznanie większości państw zachodnich zyskał natomiast Juan Guaido, ogłoszony pełniącym obowiązki prezydenta przez Zgromadzenie Narodowe.
_Ribbon.svg){kind=small}
.jpg)
