Mihri Belli
| Data i miejsce urodzenia
|
1915
Silivri
|
| Data i miejsce śmierci
|
16 kwietnia 2011
Stambuł
|
| Miejsce spoczynku
|
Cmentarz Feriköy
|
| Narodowość
|
turecka
|
Mihri Belli (ur. 1915 w Silivri, zm. 16 kwietnia 2011 w Stambule) – turecki działacz socjalistyczny i komunistyczny[1], rewolucjonista, uczestnik Wojny domowej w Grecji[2][3].
Życiorys
Syn Mahmuta Hayrettina Beya, ważny przywódca wojskowy w trakcie tureckiej wojny o niepodległość. Skończył elitarny Robert College w Stambule. W 1936 wyjechał na studia ekonomiczne do Uniwersytetu Missisipi w Stanach Zjednoczonych, tam po raz pierwszy zetknął się z marksizmem. Na miejscu uczestniczył w amerykańskim ruchu związkowym. Do Turcji wrócił w 1940, po powrocie dołączył do nielegalnej partii Komunistycznej Partii Turcji (TKP). W 1942 został członkiem jej Komitetu Centralnego i organizował sekcję młodzieżową. Za działalność komunistyczną został skazany na 2 lata więzienia i wygnanie. W 1946 wyjechał do Grecji gdzie wstąpił do Demokratycznej Armii Grecji. Raniony dwukrotnie wyjechał na leczenie do Bułgarii i ZSRR. Jego udział w wojnie udokumentowano w greckim filmie „Kapitan Kemal. Nasz Towarzysz”. W 1950 został ponownie aresztowany za nielegalne przekroczenie granicy tureckiej i posiadanie broni. Rok później został ponownie zatrzymany w czasie akcji policyjnej wymierzonej w TKP, wskutek czego otrzymuje siedmioletni wyrok więzienia i 2 lata przymusowego przesiedlenia.
W 1960 został wykluczony z TPK, wstąpił po tym do Partii Pracujących Turcji (TİP)[4]. Po wojskowym zamachu stanu w 1971, uciekł z kraju i wyjechał do Palestyny, gdzie przebywał jako gość Organizacji Wyzwolenia Palestyny, w późniejszym czasie przebywał także w Europie. Wraca po upadku wojskowego reżimu w 1973 i amnestii, zakłada Turecką Partię Pracy. W 1975 została ona zdelegalizowana za powiązania z Kurdyjskimi organizacjami. W 1979 doszło do zamachu na Belliego, w wyniku którego został ranny. Do kolejnego zamachu doszło już rok później, wyjechał na Bliski Wschód, a potem do Szwecji gdzie podjął współpracę z kurdyjskim ruchem narodowym. W 1992 powrócił do Turcji, a w 1997 spotkał się z Abdullahem Öcalanem. W 1996 uczestniczył w założeniu Partii Wolności i Solidarności, a w 2002 w założeniu Partii Socjalistyczno-Demokratycznej. W 2005 szerzej publice zaprezentowano portrety, które tworzył w trakcie pobytu w więzieniu. W 2008 uczestniczył w kongresie założycielskim Partii Socjalistycznej.
Przypisy
- ↑ Turkish Socialist Leader Mihri Belli Passes Away [online], bianet.org [dostęp 2024-07-29] (ang.).
- ↑ Mihri Belli kimdir? [online], mihribelli.com, 19 października 2011 [dostęp 2024-07-29] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-19] (tur.).
- ↑ SemihS. Idiz SemihS., Turks not gloating over Greek difficulties [online], hurriyetdailynews.com, 8 września 2011 [dostęp 2024-07-29] [zarchiwizowane z adresu 2011-09-08] (ang.).
- ↑ Igor P.I.P. Lipovsky Igor P.I.P., The Socialist Movement in Turkey 1960-1980, Brill, 15 listopada 2021, s. 24, ISBN 978-90-04-49187-8 [dostęp 2024-08-01] (ang.).
Bibliografia
