Mięsień pośladkowy wielki

Mięśnie pośladkowe wielkie

Widok od tyłu: po lewej mięsień pośladkowy wielki, po prawej mięsień pośladkowy średni

Mięsień pośladkowy wielki (łac. musculus gluteus maximus; gloutos – pośladek) – w anatomii człowieka silny, duży, romboidalny, mający 3–4 cm grubości mięsień należący do grupy tylnej mięśni grzbietowych obręczy kończyny dolnej, największy z trzech mięśni pośladkowych^[1][2]. Jego powierzchnia zewnętrzna jest podłożem dla skóry oraz grubej warstwy podściółki tłuszczowej pośladków, do których przylega poprzez powięź^[1].

Jego długa linia przyczepu początkowego obejmuje powięź piersiowo-lędźwiową, część powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej, leżącą do tyłu od kresy pośladkowej tylnej, boczny brzeg kości krzyżowej i guzicznej i więzadło krzyżowo-guzowe. Przebieg włókien jest niemal równoległy i skośny ku dołowi oraz do boku. Włókna górnej części szeroką blaszką ścięgnistą przechodzą nad powierzchnią boczną krętarza większego kości udowej, kończąc się w głębokiej warstwie pasma biodrowo-piszczelowego powięzi szerokiej uda przykrytej przez jego pasma powierzchowne. Włókna dolnej części przyczepiają się grubym płaskim ścięgnem do guzowatości pośladkowej kresy chropawej znajdującej się po grzbietowej stronie kości kości udowej^[1].

Unaczyniony jest przez tętnice pośladkowe górną i dolną, tętnicę okalającą udo przyśrodkową i tętnicę przeszywającą pierwszą (od tętnicy głębokiej uda), a unerwiony przez nerw pośladkowy dolny ze splotu krzyżowego (L5–S2)^[1][3].

Czynność mięśnia

Jest najsilniejszym prostownikiem stawu biodrowego, oprócz tego rotuje (skręca) udo na zewnątrz. Przez swój przyczep udowy przywodzi udo, a dzięki przyczepowi powięziowemu odwodzi je. Działając na powięź szeroką uda prostuje kolano. Najważniejszą jego funkcją jest utrzymywanie pionowej postawy ciała przy współpracy z mięśniami grupy przedniej. Działając obustronnie kontroluje statykę górnej części ciała, chroni tułów przed upadkiem do przodu oraz przesuwa miednicę do przodu (np. podczas wiosłowania)^[1][3].

Zobacz też

• mięsień pośladkowy średni
• mięsień pośladkowy mały

Przypisy

1. AdamA. Bochenek AdamA., MichałM. Reicher MichałM., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 858–863, ISBN 978-83-200-4323-5 .
2. OlgierdO. Narkiewicz OlgierdO., JanuszJ. Moryś JanuszJ., Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów. Tom II, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 157, ISBN 978-83-200-4107-1 .
3. Richard L.R.L. Drake Richard L.R.L., A. WayneA.W. Vogl A. WayneA.W., Adam W.M.A.W.M. Mitchell Adam W.M.A.W.M., Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 1, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 90–94, ISBN 978-83-66548-14-5 .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Encyklopedie internetowe (klasa bytu anatomicznego):

• Britannica: science/gluteus-muscle, science/gluteus-maximus