Maszyna molekularna – cząsteczka lub układ cząsteczek zdolne do wykonywania quasi-mechanicznego ruchu albo znacznej zmiany geometrii (wyjście) w odpowiedzi na specyficzny bodziec zewnętrzny (wejście)[1]. Określenie to stosowane jest najczęściej do cząsteczek, które naśladują funkcje maszyn działających na poziomie makroskopowym.
Rozróżnia się dwie kategorie maszyn molekularnych: występujące naturalnie biologiczne maszyny molekularne (np. białka motoryczne takie jak dyneiny, kinezyny, kompleksy aktyny z miozyną, a także bardziej skomplikowane układy – wici lub rzęski) oraz wytworzone przez człowieka syntetyczne maszyny molekularne (najprostsze przykłady to silniki molekularne, których elementy wykonują rotację pod wpływem bodźca zewnętrznego)[2]. Czynnikami powodującymi działanie maszyny molekularnej mogą być bodźce chemiczne, termiczne i inne (np. światło)[3].
↑Roberto Ballardini, Vincenzo Balzani, Alberto Credi, Maria Teresa Gandolfi, Margherita Venturi. Artificial Molecular-Level Machines: Which Energy To Make Them Work?. „Accounts of Chemical Research”. 34 (6), s. 445–455, 2001. DOI: 10.1021/ar000170g.