Long COVID

Long COVID 2024 (również ang. postacute COVID-19, syndrom POST COVID lub długotrwałe skutki COVID-19)[1] – stan charakteryzujący się długotrwałymi następstwami (pojawiającymi się lub utrzymującymi się po typowym okresie rekonwalescencji) COVID-19. Termin pochodzi z ang. long – „długi”.

W grudniu 2020 r. brytyjski National Institute for Health and Care Excellence (NICE) zdefiniował long COVID (nazywany również ang. postacute COVID-19', czyli „COVID-19 po ustąpieniu fazy ostrej”) w dwóch kategoriach czasowych: ang. ongoing symptomatic COVID-19, czyli „trwający objawowy COVID-19”, z dolegliwościami w zakresie 4 do 12 tygodni od momentu wystąpienia ostrych objawów i „syndrom po-COVID-owy” (ang. post-COVID-19 syndrome) z dolegliwościami utrzymującymi się po upływie 12 tygodni[2][3].

Dolegliwości były badane przez WHO od wiosny 2021 roku i ich oficjalna definicja została sformułowana w październiku tegoż roku. WHO używa terminu ang. post-COVID condition, tj. „stan po-COVID-owy”, który „występuje [...] zazwyczaj po trzech miesiącach od zakażenia wirusem SARS-CoV-2 powodującego COVID-19 z dolegliwościami (do 4 tygodni), i które utrzymują się nie krócej niż przez dwa miesiące (po 4 tygodniach) oraz nie są możliwe do wyjaśnienia w inny sposób. Dolegliwościami są zazwyczaj zmęczenie, duszność, zaburzenie percepcji, i inne utrudniające codzienne funkcjonowanie. Dolegliwości te mogą wystąpić po początkowym wyzdrowieniu z ostrego epizodu COVID-19 albo być kontynuacją choroby. Mogą zmieniać się w czasie, a także odnawiać się.”[4][5]

Występowanie

W 2021 r. naukowcy z brytyjskiego Uniwersytetu Oksfordzkiego ogłosili wyniki badań ponad 270 tys. „ozdrowieńców” COVID-19. Syndrom dotknął ponad jedną trzecią z nich[6]. Co najmniej jeden z objawów long COVID został zdiagnozowany u 37% i występował częściej u tych, którzy przechodzili chorobę ciężej, wymagając hospitalizacji[5][7].

Dziewięć zdiagnozowanych podstawowych dolegliwości long COVID to[6][8]:

Z badań naukowców z Uniwersytetu Harvarda obejmujących 50 tys. chorych wynika, że long COVID częściej pojawia się u ludzi poniżej 65. roku życia[5][7].

W 2022 r. naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego ustalili, że osoby, które łagodnie przeszły COVID-19 i nie skarżyły się na dolegliwości w życiu codziennym typowe dla long COVID, mogą także doświadczać pewnych długoterminowych skutków zakażenia, polegających na pogorszonej pamięci i zdolności koncentracji przez okres do 6-9 miesięcy[9][10].

Objawy

Long COVID może wpływać na prawie każdy układ organizmu i prowadzić do różnorodnych następstw[11][12][13][14], w tym do zaburzeń układu oddechowego, układu nerwowego, zaburzeń psychicznych, zaburzeń metabolicznych, zaburzeń układu krążenia, zaburzeń przewodu pokarmowego, ogólnego złego samopoczucia, zmęczenia, bóli mięśniowo-kostnymi i niedokrwistości. Inne powszechnie wstępujące objawy to: zmęczenie, bóle głowy, duszność, anosmia (utrata węchu), zniekształcony zapach, osłabienie mięśni, obniżona temperatura ciała i zaburzenia funkcji poznawczych (potocznie ang. brain fog, czyli „zamglenie umysłu”).

Potencjalna przyczyna

Przyczyną long COVID-19 może być utrzymywanie się przewlekłego stanu zapalnego po ostrym COVID-19[15]. Japońscy naukowcy ustalili, że przewlekłe zapalenie górnej części gardła ma negatywny wpływ na działanie podwzgórza, regulującego funkcje, których zaburzenie jest symptomatyczne dla long COVID[16]. Stwierdzono, że wszyscy pacjenci z długotrwałym COVID-em mieli resztkowe zapalenie gardła, ważnym miejscu replikacji koronawirusa, i że niektóre objawy długotrwałego COVID są podobne do tych związanych z przewlekłym zapaleniem gardła. W podjętym badaniu klinicznym 58 pacjentów z long COVID zostało poddanych tzw. ściernej terapii zapalenia gardła (EAT; ang. epipharyngeal abrasive therapy), polegającej na przecieraniu całej ściany gardła sterylnym wacikiem nasączonym 0,5% roztworem chlorku cynku. Pacjenci byli leczeni ambulatoryjnie za pomocą EAT raz w tygodniu przez jeden miesiąc (średnia wieku = 38,4 ±12,9 lat). Przed i po leczeniu EAT u pacjentów oceniono intensywność trzech objawów związanych z long COVID: chronicznego zmęczenia, bóle głowy i zaburzenia uwagi. Zastosowana terapia spowodowała zmniejszenie się tych problemów (w skali 0–100): zmęczenia z 65 do 23, bólu głowy z 49 do 11 i trudności w koncentracji z 52 do 36[15].

Przypisy

  1. Abdul Mannan Baig, Chronic COVID syndrome: Need for an appropriate medical terminology for long‐COVID and COVID long‐haulers, „Journal of Medical Virology”, 93 (5), 2021, s. 2555–2556, DOI10.1002/jmv.26624 [dostęp 2023-05-29] (ang.).
  2. NICE: COVID-19 rapid guideline: managing the long-term effects of COVID-19. NICE guideline [NG188], 2020-12-18. [dostęp 2022-03-09]. (ang.).
  3. Priya Venkatesan, NICE guideline on long COVID, „The Lancet. Respiratory Medicine”, 9 (2), 2021, s. 129, DOI10.1016/S2213-2600(21)00031-X, PMID33453162, PMCIDPMC7832375 [dostęp 2022-03-24] (ang.).
  4. A clinical case definition of post COVID-19 condition by a Delphi consensus, 6 October 2021 [online], www.who.int [dostęp 2022-03-06] (ang.).
  5. a b c Long-COVID: WHO podaje oficjalną definicję [online], pulsmedycyny.pl [dostęp 2021-10-12].
  6. a b Jedna trzecia ozdrowieńców będzie cierpieć z powodu long COVID. Dr Chudzik potwierdza: Skala problemu jest ogromna [online], WP abcZdrowie [dostęp 2021-10-12].
  7. a b WHO definiuje, jak objawia się tzw. long-COVID [online], Nauka w Polsce [dostęp 2021-10-12].
  8. Oxford Health BRC: Over a third of COVID-19 patients diagnosed with at least one Long-COVID symptom. NIHR Oxford Health Biomedical Research Centre, 2021-09-29. [dostęp 2022-05-13]. (ang.).
  9. Oxford’s Department of Experimental Psychology and Nuffield Department of Clinical Neurosciences: Attention and memory deficits persist for months after recovery from mild Covid. University of Oxford, News & Events, 2022-01-19. [dostęp 2022-03-24]. (ang.).
  10. Natalia Kovacs: 2 długotrwałe skutki łagodnego COVID-19. Wykryto je podczas badania. Radio ZET, 2022-01-19. [dostęp 2022-02-24].
  11. COVID-19 (coronavirus): Long-term effects [online], Mayo Clinic [dostęp 2022-03-24] (ang.).
  12. Dana Yelin i inni, Long-term consequences of COVID-19: research needs, „The Lancet. Infectious Diseases”, 20 (10), 2020, s. 1115–1117, DOI10.1016/S1473-3099(20)30701-5, PMID32888409, PMCIDPMC7462626 [dostęp 2022-03-24] (ang.).
  13. Ziyad Al-Aly, Yan Xie, Benjamin Bowe, High-dimensional characterization of post-acute sequelae of COVID-19, „Nature”, 594 (7862), 2021, s. 259–264, DOI10.1038/s41586-021-03553-9, PMID33887749 [dostęp 2022-03-24] (ang.).
  14. Długotrwałe skutki COVID-19. Ciągną się miesiącami [online], medonet.pl [dostęp 2022-03-24].
  15. a b Kazuaki Imai i inni, Epipharyngeal Abrasive Therapy (EAT) Has Potential as a Novel Method for Long COVID Treatment, „Viruses”, 14 (5), 2022, s. 907, DOI10.3390/v14050907, PMID35632649, PMCIDPMC9147901 [dostęp 2023-05-29] (ang.).
  16. Japanese Treatment EAT for Long COVID - Medical Frontiers [online] [dostęp 2023-05-29] (ang.).

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!