Kurume

Kurume

Nazwa japońska Kanji 久留米市 Transkrypcja Hepburna Kurume-shi
Panorama miasta
Herb Flaga
Państwo	Japonia
Prefektura	Fukuoka
Wyspa	Kiusiu
Region	Kiusiu
Burmistrz	Shingo Haraguchi (od 31.01.2022)
Powierzchnia	229,96[1] km²
Populacja (2022[2]) • liczba ludności • gęstość	302 523[2] 1316[2] os./km²
Kod pocztowy	〒830-8520
Symbole japońskie
Drzewo	(1) Japanese wax tree (Toxicodendron succedaneum), (2) kamelia japońska (Camellia japonica), ostrokrzew (Ilex rotunda), (3) brzostownica japońska (Zelkova serrata), (4) cynamonowiec kamforowy (Cinnamomum camphora )
Kwiat	(1) rhododendron 'Kurume', azalia 'Kurume', (Grupa Japanese Azalea, ind. Kurume Azalea & Kaempferi Azalea)[3], (2) Kosmos pierzasty (Cosmos bipinnatus Cav.)
Położenie na mapie prefektury Fukuoka Kurume
Położenie na mapie Japonii Kurume
33°19′09″N 130°30′29″E
Strona internetowa

Kurume (jap. 久留米市 Kurume-shi) – miasto w Japonii, w prefekturze Fukuoka (dawny region Chikugo), w północnej części wyspy Kiusiu (Kyūshū), nad rzeką Chikugo^[4].

Historia

Kurume ma długą historię, ludzie zamieszkiwali te tereny około 20 tys. lat temu. Uważa się, że uprawa ryżu rozpoczęła się tu wcześniej niż gdziekolwiek indziej w Japonii, dzięki ciepłemu klimatowi, obfitości wody i gleby.

W okresie Edo (1603–1868) znaczną część prowincji Chikugo zdominowała rodzina Arima, rezydując w centralnej części (honmaru) zamku Kurume. Była to drewniana budowla bez głównego donżonu (tenshukaku), otoczona siedmioma wieżyczkami (yagura)^[5].

W związku z całkowitą reformą państwa (restauracja Meiji), zniesieniem domen feudalnych i utworzeniem prefektur (haihan-chiken) zamek zamknięto w 1871 roku, a wszystkie budynki zostały zniszczone. W 1889 roku wraz z 38 miastami w całym kraju Kurume otrzymało administracyjną rangę -shi (市) i zostało włączone do prefektury Fukuoka^[5].

W 2005 roku przyłączono do miasta Kurume cztery miasteczka z powiatów: Mii, Mizuma, Ukiha^[6].

Gospodarka

Toshiba

W Kurume urodził się Hisashige Tanaka (1799–1881), inżynier mechanik, wybitny wynalazca, założyciel Shibaura Engineering Works, pierwszej prywatnej fabryki maszyn w Japonii i poprzednik jednego z największych w kraju producentów ciężkich maszyn elektrycznych (ob. Toshiba Corporation). Wśród wielu wynalazków, które stworzył, jak m.in. mechaniczne lalki karakuri-ningyō, Tanaka produkował mistrzowskie zegary, w tym najsłynniejsze arcydzieło mannen-jimeishō (mannen-dokei, „wieczny zegar”). Poza podstawowymi funkcjami zegarów zachodnich i japońskich, „wieczny zegar” posiada dzwonek alarmowy, wyświetla dni tygodnia, dwadzieścia cztery godziny dobowe, dwanaście znaków chińskiego zodiaku (daty w roku starego kalendarza) oraz wskazuje roczne ruchy Słońca i Księżyca widziane z Kioto. Wszystkie ruchome tarcze poruszają się dzięki sile sprężyny^[7][8].

Bridgestone

W 1931 roku Shōjirō Ishibashi (1889–1976) założył w Kurume przedsiębiorstwo Bridgestone Tire Co. Ltd., które z biegiem lat stało się jednym z największych producentów opon na świecie. W 1937 siedziba główna została przeniesiona z Kurume do Tokio. W 1984 nazwa została zmieniona na Bridgestone Corporation i przyjęto nowe logo firmy, a w 1988 Bridgestone połączył się z Firestone Tyre & Rubber Company, drugim co do wielkości producentem opon w USA^[9][a].

MoonStar

Firma MoonStar wytwarza od XIX wieku w Kurume różne rodzaje obuwia, w tym gumowego. Sukcesem firmy było wypuszczenie na rynek jika-tabi^[10] czyli płóciennych butów roboczych z oddzielonym wielkim palcem i gumowymi podeszwami. Są one powszechnie używane m.in. przez: robotników budowlanych, rolników, ogrodników, leśników^[11].

Rzemiosło

W całym regionie Chikugo panuje duch tradycyjnego rzemiosła. Poczynając od kurume-kasuri^[b], rodzaju bawełny w kolorze indygo, tkanej według pomysłu kilkunastoletniej dziewczynki o imieniu Den Inoue, która stworzyła nowy wzór w swoich projektach. Został on wyznaczony jako ważny, niematerialny zasób kultury narodowej^[12].

Innym rzemiosłem jest rantai-shikki (rantai → „użycie bambusowego kosza jako podstawy”, shikki → „wyroby z laki”) rodzaj techniki polegającej na ciasnym wyplataniu przedmiotów (tacek, koszyczków, torebek) z wąskich pasków bambusowych i pokrywaniu ich warstwami laki^[13].

Innym, tradycyjnym rzemiosłem rozwiniętym w Kurume jest jōjima-onigawara, dekoracyjna dachówka kalenicowa z wizerunkiem diabła, demona (oni).

Kultura

Tuż za centrum miasta Kurume znajduje się świątynia Daihonzan Naritasan Kurume Bun’in, której głównym elementem jest 62-metrowy posąg bogini miłosierdzia kołyszącej dziecko, Miłosiernej Matki Kannon. Wewnątrz posągu znajdują się spiralne schody. Otwarte okna pozwalają spojrzeć we wszystkich kierunkach. Pod posągiem znajduje się Muzeum Piekła i Raju, w którym znajdują się dramatyczne, graficzne rekonstrukcje scen przedstawiających buddyjskie niebo i piekło. Równie imponująca jest sama świątynia z marmurowymi schodami o 88 stopniach, prowadzących przez kilka bram. Największa z nich nazwana jest Wysadzaną Klejnotami Bramą Szczęścia^[14].

W pobliżu stacji kolejowej Kurume znajduje się chram^[c] Suiten-gū, którego historia liczy ponad 360 lat. Jest czczony jako sanktuarium strażnika mórz i boga bezpiecznego porodu. Co roku w sierpniu odbywa się festiwal sztucznych ogni, poświęcony temu sanktuarium^[15].

W 1928 roku w mieście utworzono szkołę medyczną, która jako uczelnia powstała po dołączeniu do niej Wydziału Handlu. Obecnie jest to wszechstronna prywatna uczelnia o nazwie Kurume University (Kurume Daigaku)^[16].

Inne trzy uczelnie to: kształcący pielęgniarki St. Mary’s College (Sei-Maria Gakuin Daigaku), Kurume Institute of Technology (Kurume Kōgyō Daigaku), żeński Kurume Shin-Ai Women's College (Kurume Shinai Jogakuin Tanki Daigaku).

Zobacz też

• Waruna (Suiten)

Uwagi

1. Nazwa „Bridgestone” powstała z przetłumaczenia na język angielski nazwiska założyciela i przestawienia kolejności jego elementów (znaków kanji). Ishi oznacza „kamień” (stone), bashi (udźw. hashi) – „most” (bridge), łącznie „kamienny most”.
2. Kasuri → tkanina utkana z włókien specjalnie barwionych w celu tworzenia wzorów i obrazów na tkaninie, technika „ikat”.
3. W piśmiennictwie polskim dot. Japonii słowo „chram” jest tłumaczeniem słowa jinja, a „świątynia” – buddyjskiej tera (o-tera, gdzie o jest przedrostkiem honoryfikatywnym). Podobnie w języku angielskim: jinja → „shrine”, tera → „temple”.

Galeria

• 
  Hisashige Tanaka: Lalki mechaniczne
• 
  Kurume-kasuri
• 
  Pomnik opony przed stacją kolejową Kurume
• 
  Kurume Suiten-gū
• 
  Oni-gawara
• 
  Jika-tabi

Ludzie związani z Kurume

Przypisy

1. 市の概要. Kurume City, 2022. [dostęp 2022-12-20]. (jap.).
2. Kurume City. Kurume City, 2022. [dostęp 2022-12-20]. (jap.).
3. Rhododendron 'Kurume'. Związek Szkółkarzy Polskich, 2022. [dostęp 2022-12-20]. (pol.).
4. 日本地図. Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 222, 223. ISBN 978-4-415-11272-5.
5. Kurume History Walks. Kurume City. [dostęp 2022-12-23]. (ang.).
6. 序論 - 久留米市. city.kurume.fukuoka.jp. [dostęp 2018-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-30)]. (jap.).
7. National Project to Restore the Man-nen Dokei. Toshiba Corporation, 2022. [dostęp 2022-12-05]. (ang.).
8. The "Man-nen Jimeisho" Chronometer Showcasing Hisashige's Clock-Making Expertise. Seiko Holdings Corporation, 2020. [dostęp 2022-12-06]. (ang.).
9. HIstory. Bridgestone Corporation. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
10. Kenkyusha’s New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 588, 1690. ISBN 4-7674-2015-6.
11. Moonstar: Made in Kurume. www.moonstar.co.jp. [dostęp 2022-12-23]. (ang.).
12. Kurume Kasuri. Kurume Kasuri, 2022. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
13. Rantai Shikki. 福岡県商工部観光局観光政策課, 2018. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
14. Daihonzan Naritasan Kurume Temple. Japan National Tourism Organization. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
15. Learn All About Kurume in 3 Minutes!. Kurume City., 2020. [dostęp 2022-12-22]. (ang.).
16. About Kurume University. Kurume University. [dostęp 2022-12-20]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta (jap.)
• Oficjalna strona miasta (ang.)
• Informacja o świątyni Daihonzan Naritasan Kurume Bun’in (ang.)
• Strona oficjalna Kurume Kasuri Association (ang.)
• Strona oficjalna Shojiro Ishibashi Memorial Museum (ang.)

Kontrola autorytatywna (miasto-rdzeń Japonii):

• VIAF: 251734728
• LCCN: n81073690
• GND: 4385887-9
• NDL: 00289724
• J9U: 987007566838305171

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3929349
• Britannica: place/Kurume
• БРЭ: 2123210
• SNL: Kurume
• Catalana: 0036127