Kurs walutowy

Kurs dolara i euro od 15 listopada 2004 do 13 listopada 2007
Kurs złotego polskiego względem dolara amerykańskiego w latach 1924–1939

Kurs walutowy – cena danej waluty wyrażona w innej walucie (relacja wymienna jednej waluty na inną). Miejscem transakcji, na którym przedmiotem są waluty krajowe, jest rynek walutowy.

Popyt i podaż

Czynnikami określającymi podaż danej waluty i popyt na nią są:

Rodzaje kursów walutowych

W klasycznym podejściu występuje podział na kursy płynne (w pełni kształtowane przez mechanizm rynkowy) oraz kursy sztywne (w których kurs wymiany ustalony jest przez państwo). Z czasem pojawiły się kursy mieszane (kurs walutowy kształtowany jest rynkowo w ograniczonym zakresie). Pierwotnie mieszane kursy nazywano kursami stałymi, ale obecnie nazwa ta przez wielu ekonomistów jest stosowana jako synonim kursu sztywnego.

Współczesne rodzaje kursów to:

  • system kursowy bez własnej waluty (dolaryzacja, unia walutowa),
  • izba walutowa,
  • kurs walutowy stały związany z koszykiem walut lub jedną walutą,
  • system stabilizowanego kursu walutowego,
  • pełzający kurs stały,
  • kurs stały – ulega wahaniom wywołanym grą popytu i podaży, zakres wahań jest ściśle określony,
  • system kursu zbliżony do pełzającego,
  • kurs stały w przedziale wahań,
  • system kursu walutowego bez jednoznacznej definicji,
  • kurs płynny,
  • kurs całkowicie płynny[1].

Zmiany kursów

Kursy sztywne:

  • dewaluacja – skokowe, administracyjne zmniejszenie międzynarodowej wartości waluty;
  • rewaluacja – skokowe, administracyjne zwiększenie międzynarodowej wartości waluty.

Kursy płynne:

  • deprecjacja – spadek międzynarodowej wartości waluty;
  • aprecjacja – wzrost międzynarodowej wartości waluty.

Funkcje kursu walutowego

Podstawowe:

  • Informacyjna – informuje o cenie walut obcych. Jest to informacja bezpłatna, wykorzystywana przy podejmowaniu decyzji przez przedsiębiorców i inne podmioty, a także będąca istotnym elementem planowania i zarządzania zarówno na szczeblu państwa, jak i poszczególnych podmiotów. Funkcja ta pozwala także ocenić opłacalność lokowania pieniądza w innej walucie;
  • Cenotwórcza – kurs przenosi zagraniczne układy cen na układ krajowy wraz ze wszystkimi wynikającymi stąd ekonomicznymi konsekwencjami dla gospodarki światowej. Znaczenie tej funkcji rośnie na skutek wzrostu mobilności ludności czy liberalizacji handlu[2].
  • Antycykliczna (amortyzująca) – gdy gospodarka się rozwija to, w przypadku płynnego kursu, waluta danego kraju umacnia się. Towary w nim produkowane stają się droższe od zagranicznych, więc spada ich produkcja, co trochę hamuje gospodarkę. Gdy w gospodarce występują trudności, to waluta ulega osłabieniu. Wtedy towary produkowane w kraju stają się tańsze od importowanych, co zwiększa sprzedaż towarów krajowych w kraju i zagranicą[3].

Pozostałe:

  • współczynnika efektywności wymiany – gdy ceny i koszty ustalane są w różnej walucie;
  • regulatora wymiany – zmniejszenie lub zwiększenie efektywności wymiany łączy się ze zmniejszeniem lub zwiększeniem liczby i wartości zawieranych transakcji;
  • instrumentu polityki gospodarczej – aby kurs walutowy był instrumentem polityki gospodarczej, musi być podatny na wpływy władz publicznych w kraju. Władze monetarne mając możliwość kształtowania kursu walutowego, mogą stanowić bądź wspierać określone tendencje zmian;
  • instrumentu gier finansowych – zróżnicowanie kursów walutowych w przestrzeni i w czasie pozwala na dokonywanie różnego rodzaju transakcji walutowych, np. transakcje arbitrażowe, opcje walutowe, transakcje future;
  • kryterium porównywalności gospodarek i dochodów – kursy pełnią funkcję jakby wspólnego mianownika przy porównywaniu wartości wyrażonych w różnych walutach.

Wysokość i zmiany kursu

Wyróżnia się różnorodne czynniki oddziałujące na wysokość i zmiany kursu.

Ekonomiczne to:

  • podaż walut obcych na krajowym rynku,
  • popyt na waluty obce,
  • różnice stóp procentowych oraz stóp inflacji na rynku obcym i krajowym,
  • stopień reglamentacji waluty,
  • polityka walutowa,
  • stan gospodarki kraju oraz jego partnerów gospodarczych;

polityczne:

  • sytuacja międzynarodowa,
  • napięcia polityczne;

psychologiczne – związane z oczekiwaniami dotyczącymi przyszłego stanu gospodarki.

Przypisy

  1. ↑ Izabela D. Tymoczko: Analiza porównawcza systemów kursu walutowego. nbp.pl. [dostęp 2014-07-19].
  2. ↑ Propedeutyka finansów. Lech Szyszko (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH, 2004, s. 197–198. ISBN 83-7378-100-5.
  3. ↑ Piotr Trudnowski, Stefan Kawalec: Kawalec: Strefa euro to gra o sumie ujemnej. Rozwiążmy ją, by uratować Unię. Klub Jagielloński, maj 2017. [dostęp 2018-12-11].

Bibliografia

Linki zewnętrzne